1)Ойлау – объективті шындықты белсенді бейнелеудің жоғарғы формасы, дүниені тану мен игерудің жоғарғы сатысы, тұлғаның танымдық әрекеті.
2)ОЙЛАУ ТЕОРИЯЛАРЫ. Ойлау үрдісін түсіндіретін белгілі теорияларға тоқталатын болсақ, ең алдымен бұл тұжырымдамаларды екі үлкен топқа бөлуге болады: бірінші топқа жататын тұжырымдаманың өкілдері адамдарда өмір тәжірибесінің әсері мен өзгермейтін табиғи, интеллектуалдық қабілеттіктердің болатындығы туралы қағидадан туындайды, екінші топтағы тұжырымдаманың негізіне ақыл-ой қабілеттіліктері өмірге келгеннен кейін, өмір бойы қалыптасады және дамиды деген түсінікті жатқызады.
Бихевиоризм бағытында ойлау стимулдар мен реакциялардың арасындағы күрделі байланыстарды қалыптастыру үрдісі ретінде жеке міндеттерді шешуге қатысты практикалық икемділіктер мен дағдыларды қалыптастыруды қарастырады.
3) Ойлау түрлерінің классификациясы мынадай түрлерге бөлінеді: құралдары бойынша, танымдық процестері бойынша, орындалатын міндеттер бойынша, функциялары және даму деңгейі бойынша.
4) Ойлау формалары.
Ойлау формалары: ұғым, пікір, ой қорытындысы. Ойдың бастапқы
формасы болып ұғым есептеледі. Ұғым дегеніміз заттар мен құбылыстар туралы
ой. Ұғымда заттардың жалпы және негізгі қасиеттері бейнеленеді. Мысалы:
мектеп, оқушы, мұғалім т. б. әр текті ұғымдар. Адам ұғым арқылы дүниедегі
заттар мен құбылыстарды (жеке, дара, жалпы жинақтай) өзіне тән белгілерін,
байланыстарын, қатынастарын миында сәулелендіреді. Ұғымда адам жеке
заттардың ғана бейнелерін елестетумен тынбайды, ол сол заттардың мазмұнын
ашып, ішкі байланыстарын танып-біліп отырады.
Ойлау операциялары. Ойлау процесі келесі операциялардың көмегімен жүзеге асырылады:
- салыстыру –ұқсастық пен айырмашылық қатынастарын белгілеу;
- талдау – бейнелеу объектінің тұтас құрылымын оймен құрамдас элементтерге бөлу;
- синтез – элементтерді тұтас құрылымға біріктіру;
- абстракция және жалпылау – жалпы белгілерді бөліп көрсету;
- нақтылау мен дифференциялау – ұғынылатын объектінің жеке ерекшеліктерінің мәнділігіне қайта оралу.
1) Ойлау туралы түсінік. Ойлау-танымдық процестердің барлық жұмысының мұраты; ақпаратты өңдеудің ақырғы үшінші деңгейі. Ойлау дегеніміз – заттардың құбылыстардың арасындағы шындық, реалдық заттарды жалпылап, сөз арқылы сыртқа жаңғырту болып келеді. Адамның ойлауы қоршаған обьективтік шындыққа байланысты болады. Ойлау арқылы адам заттардың ішкі қасиеттерін ажыратуға, тануға тырысады. 2) Ойлау теориялары.
