1-вариант биология

1. Терек тұқымының таралу жолы:

A) Құстармен.

B) Желмен.

C) Өздігінен.

D) Бунақденелілермен.

E) Сумен.

2. Б‰ршіктер бµлінеді:

A) ¤ркенді

B) Жапырақты, сабақты

C) Жапырақты және г‰лді

D) Г‰лді, тамырлы

E) Тамырлы, сабақты

3. Бунақденелілер қоректенеді:

A) Аналық жыныс жасушасымен.

B) Аналық түйінімен.

C) Бүршікпен.

D) Гүл шірнесімен.

E) Гүл күлтесімен.

4. Дара жарнақты өсімдік:

A) Қияр.

B) Күнбағыс.

C) Үрмебұршақ.

D) Қарабидай.

E) Асқабақ.

5. Қызанның тұқымдасы:

A) Күрделігүлділер.

B) Лалагүл тұқымдасы.

C) Бұршақ тұқымдас.

D) Астық тұқымдас.

E) Алқа тұқымдас.

6. Шымтезек мүгінің құрылысы:

A) Ризоид, сабақ, жапырақ.

B) Ризоид, сабақ.

C) Тамыр, сабақ, жапырақ.

D) Сабақ, жапырақ.

E) Гүл, жеміс, тұқым.

7. Тек қана тірі ағзалардың денесіндегі органикалық заттармен қоректенетін бактериялар-

A) Сүтқышқылы бактериялар.

B) Түйнек бактериялары.

C) Сапрофиттер.

D) Паразиттер.

E) Топырақ бактериялары.

8. Паразитті қарапайымдыларға жататын-

A) сәулелілер.

B) дизентерия (қантышқақ) амебасы.

C) кірпікшелі кебісше.

D) қабыршақты тамыраяқ.

E) кәдімгі амеба.

9. Гидра тыныс алады:

A) Өкпе қапшығымен.

B) Желбезекпен.

C) Өкпемен.

D) Демтүтікпен.

E) Бүкіл денесімен.

10. Қылқұрттың қауіптілігі:

A) Дернәсілі бунақденелілердің паразиті

B) Адамға ауру туғызады

C) Суда жұмыртқаламайды

D) Адамның бұлшықетін зақымдайды

E) Миды зақымдайды

11. Киімдерге дернәсілдері зиян келтіретін бунақдене:

A) Өлібас.

B) Қантамшы.

C) Маса.

D) Тұткөбелек.

E) Қаракүйе.

12. Қабыршақты жорғалаушыларға жататын:

A) крокодилдер

B) саламандралар

C) жыландар

D) тасбақалар

E) тритондар

13. Адамның құрсақ қуысында орналасатын мүше:

A) Жүрек.

B) Жұтқыншақ.

C) Өкпе.

D) Өңеш.

14. Бас ми бағанының құрамына кірмейтін:

A) аралық ми

B) ми көпіршесі

C) сопақша ми

D) үлкен ми сыңарлары

E) ортаңғы ми

15. Кез келген бұлшық еттердің жиырылуы байланысты:

A) Қозуға.

B) Көмірқышқыл газын пайдалануға.

C) Энергияны пайдалануға.

D) Оттегін пайдалануға.

E) Тежелуге.

16. Оң жақ қарыншадан шығатын қантамыр:

A) Көктамыр.

B) Өкпе салатамыры.

C) Қолқа.

D) Өкпе көктамыры.

E) Қылтамыр.

17. Адам тыныс алуына қажетті газ:

A) оттегі

B) азот (IV) оксиді

C) азот

D) азот (II) оксиді

18. Ас қорыту жүйесінің ішкі қабырғасы ... тұрады:

A) эпителий ұлпасынан

B) көлденең жолақты бұлшық ет ұлпасынан

C) бірыңғай салалы бұлшық ет ұлпасынан

D) дәнекер ұлпадан

E) жүйке ұлпасынан

19. Дәрумендер (витаминдер) ... түзілуіне қатысады.

A) көмірсулардың

B) майлардың

C) гормондардың

D) ферменттердің

E) тұздардың

20. Физикалық жұмыс кезінде жылудың теріден сыртқа шығарылу себебі:

A) Бауырдың күшті жұмысынан.

B) Қанда қанттың көбеюінен.

C) Тердің булануынан.

D) Лүпілдің баяулауынан.

E) Лүпілдің артуынан.

21. Көздің бұзылуы ағзада мына дәруменнің (витаминнің) жетіспеуінен

A) Д.

B) В₁.

D) В₂.

E) С.

22. Автотрофты қоректенетін ағзалар:

B) Өсімдіктер.

C) Саңырауқұлақтар.

D) Вирустар.

E) Жануарлар.

23. Нуклеин қышқылының ақпарат беретін заты:

A) Көмірсулар.

B) Тұздар.

C) Ақуыздар (нәруыз).

D) Майлар.

E) Жарғақша.

24. Мейоздық жолмен бөлінетіндер:

A) қуық бұлшық еті,эпителий ұлпасы

B) жыныс жасушалары

C) зақымдалған ұлпалар

D) прокариоттар

E) эмбриондық ұлпалар

25. Дигибридті будандастырудағы F2 ұрпақта фенотипі төрт түрлі генотипті көрініс береді:

A) 1:2:1

B) 1:1

D) 3:1

26. Қолдан сұрыптауда-

A) Қол тұқым мен іріктемелер алынады.

B) Жаңа түрлер алынады.

C) Адамның қатысуынсыз жүреді.

D) Популяция пайдасына әсер етеді.

E) Органикалық дүниенің барлық тарихи дамуында жүреді.

27. Тас көмір түзуге қатысқан өсімдіктер:

A) гүлді өсімдіктер

B) мүктер

C) жалпақ жапырақтылар

D) балдырлар

E) шаңжапырақ тәрізділер (қырықжапырақ)

28. Еуропеоидтық нәсілге жататын түпкілікті тұрғындардың отаны -

A) Африка.

B) Еуропа.

C) Индонезия.

D) Аустралия.

E) Шығыс Азия.

29. Мекендейтін иесінің қоректік заттарын пайдаланып, тіршілік ету:

A) Паразиттік.

B) Селбесу.

C) Жыртқыштық.

D) Арамтамақтық.

E) Бәсекелестік.

30. Көміртегінің топырақта жинақталуы-

A) Органикалық қосылыстар түрінде.

B) Көмір түрінде.

C) Көмірқышқыл газы түрінде.

D) Шөгінді массалар түрінде.

E) Кальций карбонаты түрінде.

3-вариант

БИОЛОГИЯ

1. Жасуша қабықшасындаѓы сањылау: A) 3 B) Кµптеген C) 1 D) 2 E) 4

2. Органикалық заттар топырақта: A) Қалыптасады B) Шоѓырланады C) Кµбейеді D) Ыдырайды E) ¤згермейді

3. Г‰лдіњ негізгі бµлігі: A) Тостаѓан жапырақша B) Г‰лтабан және аналық C) Тозањқап және аталық жіпше D) Аталық және аналық E) К‰лте жапырақша

4. Т±қымныњ қоректiк заттар жинайтын жасушалары- A) Т±қымбастама. B) ¤зек. C) Эндосперм. D) Б‰ршiк. E) Т‰йiн.

5. Суды көп мөлшерде қажет ететін дақыл: A) Күріш. B) Тары. C) Сұлы. D) Бидай. E) Қарабидай.

6. Хламидомонада жасушасының сыртын қаптайтын: A) Талшықтар. B) Хроматофор. C) Кірпікшелер. D) Көзше. E) Қабықша.

7. Жеуге жарамды саңырауқұлақтар A) қаракүйе, қастауыш. B) арышқұлақ, көктерек саңырауқұлағы, қозықұйрық. C) жалған түбіртек, боз арамқұлақ. D) ақ зең, қи саңырауқұлағы. E) пеницилл, ашытқы.

8. Безгек паразитінің көбеюі- A) Тері арқылы. B) Бауыр арқылы. C) Адам өкпесі арқылы. D) Ішектер арқылы. E) Эритроциттер арқылы.

9. Ішекқуыстыларға тән тітіркену дегеніміз: A) сыртқы орта жағдайына бейімделуі B) жүйке жасушаның сыртқы әр түрлі қимылдарға жауап беруі C) қоректі ұстап алу D) жауап беруі E) тітіркендіргіш

10. Шұбалшаңға тән емес белгілер: A) Паразиттік тіршілік етуі. B) Буылтық денелі болуы. C) Регенерация қасиетінің болуы. D) Жауыннан кейін жер бетіне шығуы. E) Сирекқылтандылығы.

11. Қауіпті бунақденемен табиғи жаулары арқылы күресу әдістері: A) табиғи сұрыптау B) биологиялық C) дезинфекциялау D) механикалық E) химиялық

12. Алдыңғы аяғы қанатқа айналған, денесі қауырсынмен қапталған жануарлар: A) Жарқанаттар. B) Қосмекенділер. C) Бауырымен жорғалаушылар. D) Балықтар. E) Құстар.

13. Қанда глюкозаның үнемі болуын реттейтін без A) Гипофиз B) Қалқанша без C) Бүйрек үсті безі D) Бауыр E) Ұйқы безі

14. Жұлынның рефлекторлық қызметі- A) Сезгіштікті қамтамасыз ету. B) Бұлшық еттердің жұмысын күшейту. C) Қаңқа жұмысын реттеу. D) Қозғалысты басқару. E) Асқорытуды тездету.

15. Бұлшықет сүйекке ... байланысады. A) бұлшықет шоғы арқылы B) сіңір арқылы C) шеміршек арқылы D) буын арқылы E) эпителий ұлпасы арқылы

16. Лейкоциттер түзілетін жер: A) бауырда B) тек жілік кемігінде C) көк бауырда, жілік кемігінде, лимфа түйінінде D) тек лимфа түйінінде E) лимфада

17. Қан ұю үшін керекті дәрумен: A) D B) B1 C) C D) A E) К

18. Бауыр өзегі ... ашылады: A) ұлтабарға B) қарынға C) тоқ ішекке D) ұйқы безіне E) аш ішекке

19. 1 гр ақуыз ыдырағанда бөлінетін жылу мөлшері: A) 16,8 кДж B) 17,2 кДж C) 17,6 кДж D) 17,0 кДж E) 16,0 кДж

20. Тері бездері арқылы сыртқа шығарылатын заттар: A) Дәрумендер. B) Ақуыз (нәруыз). C) Глюкоза. D) Су мен тұз. E) Майлар.

21. Тілдің ұшы … сезеді. A) ащыны B) қышқылды C) тәттіні D) күйдіретін ащыны E) тұздылықты

22. Жасушаның «Қуат беретін станциясы». A) Центриоль B) Лизосома C) Ядрошық D) Хлоропластар E) Митохондриялар

23. 1г. көмірсу ыдырағанда бөлінетін энергия: A) 40 кДж B) 0 кДж C) 17,6 кДж D) 15,2 кДж E) 38,9 кДж

24. Гомологтық хромосоманың конъюгациялануының жүретін фазасы: A) Мейоздық телофазада. B) Мейоздық анафазада. C) Мейоздық метафазада. D) Мейоздық профазада. E) Мейоздық интерфазада.

25. Жануарлар селекциясында депрессияға ұшырататын әдістер: A) Жақын, туыстар арасындағы сұрыптау. B) Тұқымаралық сұрыптау. C) Әріден будандастыру. D) Жаппай сұрыптау. E) Жеке сұрыптау.

26. Жеке бір популяцияға біріккен даралардың арасында өзара жүріп жататын ең негізгі факторлары: A) Жыртқыштар саны. B) Ортақ қорек. C) Географиялық оқшаулану. D) Еркін будандасуы. E) Климат жағдайының біркелкілігі.

27. Эволюциялық өзгерістердің құрылым деңгейлерінің күрделендіретін бейімділік: A) Конвергенция. B) Ароморфоз. C) Идиоадаптация. D) Дегенерация. E) Жалпы дегенерация.

28. Синантроптың қаңқа қалдығы табылған жер - A) Австралия. B) Германия. C) Пекин. D) Европа. E) Азия.

29. Тірі ағзада жүретін химиялық процесс ... байланысты. A) сыртқы және ішкі температураға B) ішкі температура мен ылғалдылыққа C) сыртқы температураға, ылғалдыққа D) айналадағы орта жиынтығына E) ауа райының барлық жиынтығына

30. Қызыл кітаптың міндеттері- A) Республика заңдарына сәйкес сирек түрлерді қорғау. B) Жабайы өсімдіктердің барлық түрін сақтап қалу. C) Үй жануарларының барлық түрін сақтап қалу. D) Жабайы жануарлардың барлық түрін сақтау. E) Мәдени өсімдіктердің барлық түрін сақтап қалу.

4-вариант

БИОЛОГИЯ

1. Өлі табиғатқа жатады: A) Өсімдік. B) Тау жыныстары. C) Жануар. D) Бактериялар. E) Адамдар.

2. Органикалық тыңайтқышқа жатпайды: A) Микротыңайтқыш. B) Қарашірік. C) Көң D) Шымтезек E) Құс саңғырығы

3. Гүл дегеніміз: A) Жыныс мүшелері бар өсімдік мүшесі. B) Жасушалар жиынтығы. C) Өсімді мүше. D) Ағзаның ең кіші бөлігі. E) Фотосинтезге қатысатын мүше.

4. Шөлге төзімді, суды көп қажет етпейтін өсімдік: A) Мыңжапырақ. B) Күріш. C) Қияр. D) Кактус. E) Жүгері.

5. Раушангүлділерге жататын шөптесін өсімдік: A) Алабота. B) Көкнәр. C) Жоңышқа. D) Қазтабан. E) Картоп.

6. Қырықбуыннан көктемде дамитыны- A) Жасыл өркендер. B) Масақшасы бар қоңыр өркендер. C) Тамырсабақ. D) Қосалқы тамырлар. E) Сабақ.

7. Үш ағзаның селбесуінен құралған өсімдік: A) Балдыр. B) Қына. C) Қалпақшалы саңырауқұлақ. D) Түйнек бактерия. E) Зең саңырауқұлағы.

8. Судың қалың қабатында жүзіп жүретін ішекқуыстылар- A) риф түзуші маржандар. B) актиниялар. C) гидралар. D) қызыл маржандар. E) медузалар.

9. Бауырсорғышта кірпікше: A) Ересек ағзада болады. B) Дернәсілінде болады. C) Дернәсілінде болмайды. D) Ересек ағзада болмайды. E) Болмайды.

10. Басаяқты бақалшақсыз ұлулардың сорғышы бар қармалауыштары- A) Мантиясы (шапаншасы). B) Бақалшағы. C) Аяқтарының бөлігі. D) Тұлғасы. E) Басы.

11. Бунақденелілердегі майлы денелердің қызметі: A) тамақтану B) тыныс алу C) көбею D) қозғалыс E) зәр шығару

12. Желбезек: A) ас қорыту мүшесі B) тыныс алу мүшесі C) жүйке жүйесі D) зәр шығару мүшесі E) қан айналым мүшесі

13. Ішкі секреция бездерінің бөлетіні A) Дәрумендер B) Сілекей C) Гормон D) Фермент E) Тер

14. Адамның қимыл-әрекетін реттеп дене тепе-теңдігін сақтайтын: A) аралық ми B) бас ми бағаны C) мишық D) алдыңғы ми E) ортаңғы ми.

15. Сүйектің құрамындағы органикалық заттар: A) Иілгіштік, серпімділік қасиет береді B) Тез сынғыш қасиет береді C) Сүйекті жұмсартады D) Сүйекті қатайтады E) Сүйекке мықтылық қасиет береді

16. Тамырдың лүпілінің сезілуі : A) Өкпе қылтамырынан. B) Лимфадан . C) Қылтамырдан. D) Көктамырдан. E) Салатамырдан.

17. Өкпедегі ауа көпіршіктерінен тұратын ұлпа: A) эпителий B) сүйек C) бұлшық ет D) дәнекер E) жүйке

18. Сілекей бөлінуін реттейтін орталық- A) Ортаңғы ми. B) Сопақша ми. C) Үлкен ми сыңарлары. D) Аралық ми. E) Мишық.

19. Ас қорыту жүйесінде аминқышқылдарға дейін ыдырайтын органикалық қосылыс: A) көмірсу B) глюкоза C) ақуыз (нәруыз) D) крахмал E) май

20. Ағзада бүйректің атқаратын қызметі: A) Қанды оттегімен қанықтырыды. B) Инсулин гармонын түзуге қатысады. C) Су мен улы қосылыстарды бөліп шығаруға қатысады. D) Ақуызды ыдыратады. E) Адреналин гармонын түзуге қатысады.

21. Жарық қабылдайтын жасушалардың орналасауы: A) Көз бұршағында. B) Шыны тәрізді денеде. C) Қасаң қабықшада. D) Тор қабықша ішіндегі таяқшалар. E) Тамырлы қабықшада.

22. Нуклеин қышқылдарының түзілетін орны- A) Ядро. B) Клетка орталығы. C) Эндоплазмалық тор. D) Цитоплазма. E) Рибосома.

23. ДНҚ-молекуласында азотты негіздердің жетіспейтін түрі: A) Аденин. B) Цитозин. C) Гуанин. D) Тимин. E) Урацил.

24. Аналық жыныс жасуша түйінінде гүлді өсімдіктердің сперма саны: A) бес B) үш C) бір D) төрт E) екі

25. Түрдің генотипі ААВв болатын гаметалары: A) АВ B) ААВ C) Аав D) АА, Вв E) АВ, Ав

26. Әрбір түр критерийлерін хромосомалар жиынтығы мен саны, пішіні, көлемі бойынша анықтау критерийі: A) Морфологиялық. B) Физиологиялық. C) Географиялық. D) Генетикалық. E) Экологиялық.

27. Жануарлардың құрлыққа шығу дәуірі: A) Кайназой. B) Архей. C) Протерозой. D) Палеозой. E) Мезозой.

28. Адамдағы атавизм белгілері- A) Адам қаңқасындағы құймышақ. B) Құлақ қалқаны. C) Соқыр ішек өскіні. D) Қалың түктілігі. E) Үшінші қабақ.

29. Организмдердің күн мен түннің ұзақтығына жауап қайтарып анықтай білу қабілеті - A) Физиологиялық бейімделу. B) Фотопериодизм. C) Биологиялық сағат. D) Маусымдық өзгерістерге бейімделу. E) Биологиялық ырғақ.

30. Өсімдіктің азот жинақтаушы-түйнек бактериялары орналасқан орны: A) Сабақта. B) Тамырда. C) Жапырақта. D) Жемісте. E) Тұқымда.