Қарағанды облысы 2009 жыл

мәдени – сауық ұйымдарының жүйесі 19 объектіге ұлғайды:

• 
  10 клуб Ақтоғай ауданының Жидебай, Бұқар жырау ауданының Алғабас, Жаңаарқа ауданының Атасу станциясында, Қарқаралы ауданының Абыз, Бастал, Ұлытау ауданының Терсаққан, Қорғарсын, Бөрсеңгір, Шет ауданының Төменгі Қайрақты, Жезқазған қаласының Кеңгір ауылдарында ашылды;
  
• 
  9 клуб Бұқар жырау ауданының Урожайное (Андрейниковка), Ақтөбе, Қаражар, Берлағаш, Шет ауданының Киікті, Нұра ауданының Изенді, Құланөтпес, Соналы, Ақмешіт ауылдарының клубтары мемлекеттік жүйеге берілді;
  
• 
  Нұра ауданының орталығы Киевка кентінде, Ақтоғай ауданында мәдениет және демалыс саябақтары ашылды;
  

Мәдениет мекемелерінің компьютерлермен жарақтануы

Есепті кезеңде облыс кітапханалары 454,6 мың оқырманға қызмет көрсетті. Соның ішінде ауылда 153,7 мың оқырманға. 10013 мың кітапханалық құжаттар берілді.

Құжаттар қорын толықтыруға жыл ішінде 94245,8 мың теңге бюджет қаржысы бөлінді, соның ішінде мерзімді баспасөзге-37350,4 мың теңге бөлінді.

Модельді кітапханалар 86, соның ішінде ауылда-81.

Облыс кітапханаларының бүкіл жұмысы негізгі басымдылықтарды іске асыруға – облыс кітапханаларын модернизациялау мен олардың инфрақұрылымын дамытуға бағытталды. Соның өзінде басты мақсат: азаматтардың ақпараттар мен білімге қол жеткізуі, кітапханалардың бірыңғай (жалпыаймақтық) жүйесін жасау, ақпараттық және мәдени тұтастықты қамтамасыз ету болды.

2008 жылмен салыстырғанда кітапханалар қызметінің бақылаушылық көрсеткіштерінің төмендеуі байқалады, бұл облыстың 65 кітапханасында, соның ішінде 34 кітапханада республикалық және жергілікті бюджет көлемінен Жол картасы шеңберінде ағамдығы жөндеу жұмыстарының жүргізілуіне байланысты.

10477 көпшілік шаралар өткізілді. Оған 241 мың адам қатысты. Ауыл кітапханаларында 126,3 мың оқырманды қамтыған 6498 шара өтті. Дәстүрлі кітапхана шаралары жаңаландырып, өзгешелендірілуде, бұрындары кітапхана жұмысына жатпайды деп саналып келген театрландырылған көрсетілімдер, бейне – интернет – конференциялар, тақырыптық флеш – моб, интеллектуальды казино, бизнес – сабақтар және т.б. сияқты бұқаралық жұмыстардың түрлері енгізілуде. Дәстүрлі кітап көрмелері де өзгертілді – көрме – ұсыныстар, көрме – панорамалар, көрме – вернисаждар, көрме – саяхаттар және т.б. ұйымдастырылуда.

Облыс кітапханалары түрлі – түрлі тақырыптық: құқықтық және адамгершілік – патриоттық, тарихи және өлкетану, экологиялық және эстетикалық, оқу – білім, кітапхана пайдаланушылардың түрлі топтары арасында кітап оқуды зерттеу мен насихаттау жөніндегі бағыттар бойынша белсене жұмыс істейді.

2009 жылы облыстың мәдени – сауық ұйымдары 4335,5 мың адамды қамтыған 27405 шара өткізді, соның ішінде ауылда 2890,0 мың көрерменді қамтығын 20408 шара өтті. Ақылы қызмет жоспары орындалып, 52547,0 мың теңге қаржы түсті, соның ішінде ауылдан 3699,7 мың теңге түсті.

2008 жылмен салыстырғанда ақылы қызмет көрсетуден түскен қаржы 29,6%-ға өсті.

Мәдени – сауық қызметінің 2008 және 2009 жылдардағы көрсеткіштеріне жасалған салыстырмалы талдау көрсетіп, отырғанындай, негізгі көрсеткіштердің төмендеуі – 89 клубта республикалық және жергілікті бюджет қаражатынан Жол картасы шеңберінде, 24 клубта ауылдық аумақтарды дамытудың Өңірлік бағдарламасы аясында жөндеу жұмыстарының жүргізілуімен түсіндіріледі.

Халықпен жұмыстың түрлі жобалары мен бағдарламалары, инновациялық формалары өткізіліп, басымырақ енгізілуде, көркемөнерпаздық өнердің жаңа есімдері мен бағыттарын әйгілейтін түрлі жанрлардағы фестивальдер, конкурстар, байқаулар, сондай – ақ мемлекеттік мейрамдар, әлеуметтік – мәнді және мерейтойлық шаралар өткізіледі.

Облыстың клуб мекемелерінде 27185 адамды қамтыған 1516 клубтық құрылымдар жұмыс істейді. 2009 жылы жаңа клубтар ашылып, жаңа ұжымдар, әуесқойлар бірлестіктері мен үйірмелерінің құрылу есебінен құрылымдар саны 60-ке өсті. Көркемөнерпаздар ұжымдарымен жемісті жұмыс жүргізілуде, 2010 жылдың 1 қаңтарында олардың саны 1137-ге, қатысушылар саны 18324-ке жетті, соның ішінде ауылда 12735 адамды қамтыған 900 ұжым бар. Есепті кезеңде 50 жаңа ұжым істей бастады.

Тұрақты мәдениет мекемелері жоқ елді мекендердің тұрғындарына қызмет көрсету үшін облыста 21 жылжымалы кешен-«Зерде» бейнемобилі жұмыс істейді.

Есепті кезеңде 2083 сапар ұйымдастырылып, 2928 елді мекен мен шалғай шопандар жайлауына қызмет көрсетілді, 5549 мәдени-сауық шаралары өткізіліп, оған 480,5 мың адам қатысты. Сапарлар мақсаты: ҚР Президентінің «Дағдарыстан жаңару мен дамуға» Жолдауының негізгі бағыттарын насихаттау, мәдени – сауық шараларын өткізу.

Театрлар (облыс бойынша)

Спектакльдер саны барлығы		Оның ішінде жаңа қойылымдар	Көрермендер саны, мың адам		Жергілікті бюджеттен бөлінген қаржы, мың теңге	Жол картасы бойынша республикалық бюджеттен қаржыландыру, (мың тенге)	Қойылған спектакльдерден түскен қаржы, мың теңге
Барлығы	Оның ішінде ауылдық жерде		Барлығы	Оның ішінде ауылдық жерде
1196	97	33	208,6	21,43	542 888,0	934 255,3	46 498,2

Облыста 5 театр ұжымы жұмыс істейді. 2009 жылы 33 жаңа қойылым қойылды. Барлығы 208,6 мың көрерменді қамтыған 1196 спектакль қойылып, одан 46 498,2 мың теңге табыс түсті.

Есепті кезеңде С.К.Станиславский атындағы орыс драма театрының артисі Т.Федоренконың (шығармашылық қызметінің 45 жылдығы) С.Сейфуллин атындағы қазақ драма театрының артисі Б.Кемалованың (шығармашылық қызметінің 30 жылдығы), ҚР халық артисі, ҚР еңбегі сіңген қайраткер, С.Қожамқұлов атындағы Жезқазған музыкалы драма театрының көркемдік жетекшісі Д.Жанботаевтің мерейтойлық шығармашылық кештері өтті.

Театрлар ұжымдары жоспарға сәйкес гастрольдерге шығып тұрды. С.Сейфуллин атындағы театрдың шығармашылық ұжымы Тробзон (Түркия) қаласында өткен X Халықаралық театр фестиваліне Ш.Мұртазаның «Домалақ ана» спектаклімен қатысты. Бұл фестивальге Испанияның, Румынияның, Израильдің, Болгарияның, Польшаның, Кипрдің, Францияның, Ресейдің, Молдовоның театр ұжымдары өнер көрсетті. С.Қожамқұлов атындағы Жезқазған музыкалы драма театры Көкшетау, Қызылорда, Астана, Қарағанды қалаларында болды. С.Сейфуллин атындағы театры Жезқазған өңірін аралады. Академиялық музыкалы комедия театрының Алматыдағы өнер сапары өте сәтті өтті.

Барлық театр ұжымдары қанаттас қалаларда шағын гастрольдерде болды. Шалғай аудандар мен елді мекендерге, ауылдарға қызмет көрсету «Ауылым – алтын бесігім» бағдарламасына сәйкес жүзеге асырылды.

№	Театр атауы	Спектакльдер саны	Көрермендер саны (мың адам)
	С.Сейфуллин атындағы қазақ драма театры	25	8,0
	К.Станиславский атындағы орыс драма театры	10	1,9
	Қарағанды академиялық музыкалық комедия театры	12	1,13
	Теміртау қаласының балалар мен жасөспірімдерге арналған театры	19	7,8
	С.Қожамқұлов атындағы Жезқазған қаласының қазақ музыкалы – драма театры	31	2,6

2009 жылы театр өміріндегі ең маңызды оқиға – Біржан сал Қожағұлұлының 175 жылдығына арналған Қарағанды қаласында өткен ХVII республикалық театр фестивалі болды. Фестивальдің салтанатты ашылу рәсіміне республикадағы он төрт театр ұжымдарының өкілдері қатысты. Бір апта бойында Қарағандылықтар күн сайын Алматы, Астана, Қостанай, Оңтүстік Қазақстан, Маңғыстау, Шығыс Қазақстан және басқа да облыстар театрларының өнерін тамашалады. Қарағандының С.Сейфуллин театры М.Әуезовтің «Абай» қойылымы үшін «Гран-Приді» жеңіп алды. Қазақстанның халық артисі, ҚР еңбек сіңген қайраткері, С.Қожамқұлов атындағы Жезқазған театрының артисі және көркемдік жетекшісі Досжан Жанботаев «Қанда бар ғой, қанда!» спектакліндегі Байсал рөлі үшін «Ең үздік еркектің рөлі» номинациясы бойынша, осы театрдың жас актері Абдолла Баймырза «Жеткіншек» номинациясы бойынша жеңімпаз атанды.

Концерттік ұйымдар есепті кезеңде жоспар бойынша жұмыс істеді.

Филармонияның 70 жылдығына арналған тізбекті шаралардың салтанатты жабылуы 2009 жылы 7 ақпандағы Қ.Байжанов атындағы концерттік бірлестіктің барлық шығармашылық ұжымдарының қатысуымен өткен Гала-концертпен аяқталды.

Филармониялар арасаындағы шығармашылық алмасулар аясында «Шалқыма» концерт залының сахнасында Астана филармониясының артистері С.В.Рахманиновтың 135 жылдығына арналған бағдарлама бойынша өнер көрсетті.

Симфония оркестрінің Германия қалаларында гастролі өтті. 10 күн ішінде 12 концерт берілді, бағдарламаға П.Чайковскийдің, С.Прокофьевтің, Е.Рахмадиевтің, М.Балакиревтің, А.Дворжактың шығармалары енді. Барлық концерттер аншлагпен, өте табысты өтті. Оркестрге қосылып, ҚР халық артисі А.Мұсаходжаева, Ресейдің еңбегі сіңген артисі Е.Колисниченко, Грузияның халық артисі Л.Исакадзе жеке өнер көрсетті. Халықаралық конкурстардың лауреаты Айдар Торыбаев (Львов) және Бүкілресейлік конкурс лауреаты Петр Грибанов (Санкт – Петербург) дирижерлік етті.

Халықаралық «TURKSOY» ұйымының шақыруы бойынша «Аққу» фольклорлық-би ансамблі мен Қ.Байжанов атындағы концерттік бірлестіктің жетекші әншілері Түркияның үш қаласында Наурыз мейрамына қатысып, Қазақстан өнерін паш етті.

Бішкек қаласында (Қырғызстан) сәуір айында 11 елдің Франция, Швейцария, Германия, Австрия, АҚШ, Ресейдің және т.б джаз ұжымдары қатысқан «Джаз-Бішкек-Көктем» IV Халықаралық фестивалі өтті. Этно-джаз бойынша «Қожанасырдың бейнесі» тақырыбында Қ.Байжанов атындағы концерттік бірлесітіктің И.Андрейченко басқаратын «Биг-Бенд» ұжымы конкурс жеңімпазы болды. Фестивальда музыка сыншылары қарағандылық музыканттардың жоғары орындаушылық деңгейін атап өтті.

Есепті кезең аса тартымды концерттерге толы болды. Бұл халықаралық конкурстардың лауреаттары Арман Мырзағалиев (скрипка, АҚШ), Ерлан Мансұровтың (фортепиано, Астана қ.) қатысуымен өткен скрипка мен камералық музыка концерті, ҚР халық артисі Гауһар Мырзабекова «Қазақстан камератасы» оркестрінің, халықаралық конкурстардың лауреаты Ирина Родилестің (Мәскеу қ.) қатысуымен өткен джаз музыкасының концерттері, симфония оркестрі маусымының жабылу концертінде халықаралық конкурстардың лауреаты А.Комаров (фортепиано, Мәскеу қ.) және т.б. өнер көрсетті. Қарағандылық тыңдармандар алдында талантты жас музыканттар-халықаралық конкурстардың лауреаттары, «Болашақ» стипендиясының иегерлері, Король музыка колледжін бітірген (Лондон) Ботагөз және Болат Тыныбековтердің, «Дюпре» музыка мектебі (Болония қ., Италия) оқушыларының концерттері табысқа ие болды.

Жезқазған аймақтық Т.Қалмағанбетов атындағы Жезқазған филармониясының ұжымдары аймақтық «Ұлытау үні», республикалық ақындар айтысына қатысты, Алматы, Қарағанды облыстары тыңдармандар алдында өнер көрсетті. Филармонияның белді әншілері, ҚР еңбегі сіңген артистер Б.Көшеновтың, З.Омарованың, Г.Жидебаеваның шығармашылық кештері ұйымдастырылды.