Қарлұқ қағанаты (756-940 жж). Жер аумағы және халқы. Қарлұқтар – Алтай мен Балқаш көлі аралығындағы жерлерді мекендеген көшпелі тайпалар Ибн әл-Факих (X ғ) «олар көне түркілер»
жүктеу/скачать 15,67 Kb.
|
Қарлұқ қағанаты
- Бұл бет үшін навигация:
- Мемлекеттік құрылымы
- Арабтармен күрес.
| Қарлұқ қағанаты (756-940 жж). Жер аумағы және халқы. Қарлұқтар – Алтай мен Балқаш көлі аралығындағы жерлерді мекендеген көшпелі тайпалар Ибн әл-Факих (X ғ) «олар көне түркілер» деп жазды. Орталық Азияда жаңа мемлекет Ұйғыр қағанаты (744-840 жж) құрылды. Ұйғыр тайпаларының билеушілері қаған, қарлұқтар көсемі жабғу лауазымын алды. Жеңіліске ұшыраған қарлұқтар ұйғыр жазбаларында айтылғандай, «Ит жылы (746) батысқа қарай Он оқ еліне қашты». Жетісуда қарлұқтар оғыз тайпаларының қарсылығына кезікті. VIII ғ. ортасында қарлұқтар оғыздарды Жетісудан Сырдарияның төменгі ағысына қарай ығыстырды. 756 ж. қарлұқтар түргештерді ығыстырып, Жетісу аумағына өздерінің саяси үстемдігін орнатты. Шығыс деректерінде: «Қарлұқтар түргештер еліне аттанып, басып алды. Оларды бағындырып, билігін құлатты» деп айтылған. Қарлұқтар ерте феодалдық мемлекет құрды. Ордасы Суяб қаласы саналды Мемлекеттік құрылымы Жетісу мен Оңтүстік Қазақстанның көптеген тайпалары қарлұқтар көсемінің қол астына қарады. Қарлұқ қағанатында басқарудың әскери-әкімшілік жүйесі орнықты. Араб және парсы деректеріне сәйкес, IX-X ғ. қарлұқ бірлестігі көптеген ру-тайпалық топтардан тұрды. Қарлұқтар арасында бұлақ тайпасы жетекші саналды. Деректерге сәйкес, қарлұқтар еліндегі 25 қала мен қоныстың көпшілігі Ұлы Жібек жолы бойында орналасты. 840 жылы Енисей қырғыздары қарлұқтардың қолдауымен Ұйғыр қағанатын құлатты Бұл жағдайды қарлұқ жабғуы пайдаланып, Ұйғыр қағанатын бағындырды. Сол жылы қарлұқ жабғуы қаған лауазымын иеленді Арабтармен күрес. IX ғ. 20-ж, Орта Азияда Саманилер әулетінің билігі орнады. 840 жылы саманилер түркілерге қарсы «қасиетті соғыс» жариялап, Испиджабты басып алды. Бұл қала Оңтүстік Қазақстанда исламды таратудың орталығына айналды IX ғ. соңында саманилер Таразды және оның маңындағы қалаларды басып алып, тұрғындарын исламға қаратты. жүктеу/скачать 15,67 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|