Шетел инвестициясы Қазақстанға не үшін керек және қандай пайда келтіреді? Ірі инвестициядан алғашқы табысты ең кем дегенде үш-бес жылда ғана алуға болады. Қайтарым кезеңі бірнеше жылға созылған Қазақстандағы инвестиция инвесторлар үшін ешқандай қызықты емес, өйткені олар қысқа мерзімді инвестицияларға мүдделі. Әлемнің бұл ауданында өз нарығын кеңейткісі келетін компанияларға Қазақстан керек. Алайда Қазақстанның өзі де шетел инвестицияларын қажет етеді.
Бірінші кезекте, шетел инвестициялары бұрынғы мемлекеттік кәсіпорындар үшін берік валюта әкеледі.
Екіншісі және шетел инвестициясымен ере келетіндерің ең маңыздысы – технология мен кәсіпорын қызметкерлерін оқыту. Оқытылған жұмысшылар жақсы жұмыс істейді де, жоғары жалақы алады. Оның үстіне, оқытылған жұмысшылардың бизнесін ашу үшін жақсы мүмкіндігі бар. Оқыту – кәсіпкерлер қатарынан көбеюіне және шағын бизнестің қанат жаюына өріс ашады. Ақырында, қаншалықты қисыны байқалмаса да, инвестициясы елдің тәуелсіздігін нығайтуға қызмет етеді. Дербес жекешелендірудің жобасындағы бірінші оқиға болған темекі комбинатын Филип Морис компаниясының қолға алуы елге 300 млн. доллардың қолма-қол әрі инвестиция түрінде келуіне жол ашты.
Кәсіпорынның тұрғысынан инвестициялық жобаның өткізілуі бір бірімен тығыз байланысты процесстерден тұрады:
өндірістік объектіні құрып оған салымдарды салу; салынған қаржыдан пайда алу.
Осы екі процесстің бірінен кейін бірі жылжиды немесе кей уақытта параллель болуы мүмкін. Екі процесті бөлу кезінде әртүрлі уақытта интенсивті болады, ол инвестициялық салымдардың тиімді дәрежесін анықтайды. Дисконттаудың мөлшерлемесі нарықтық экономикада қолданылады, көбіне ол шаруашылық конъюнктураға тәуелді, елдің экономикалық перспективті дамуына тәуекелділік факторы болып табылады, ол жобаға салынған қаржыларды жоғалту дәрежесін көрсетеді.
Осы қойылған міндеттердің шешуінің басқа әдісі, ол анализдің сенімділігі немес инвестициялық жобалардың тұрақтылығының сыртқы факторлардың осы жобаның параметрлерімен өзгеруі. Сыртқы факторларға: келешектегі инфляцияның дәрежесін, сұраныс пен бағаның жобаланып шығарылған өндірісінің өзгеруі, шикізат пен материал бағаларының өзгерулері, несие мөлшерлемесінің пайыздық өзгеруі, салықтық мөлшерлемелер және т.б. жатады.
