ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ШӘКӘРІМ атындағы СемЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
|
3 деңгейлі СМК құжаты
|
ПОӘК
|
ПОӘК 042-16-13.1.04
/01-2013
|
ПОӘК
Оқытушыға арналған пәннің бағдарламасы
«Атом және атом ядросы физикасы»
|
№ 2 басылым
10.01.2013 ж.
|
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
«Атом және атом ядросы физикасы»
5В011000 – «Физика» мамандығы үшін
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2013
Алғы сөз
1. ӘЗІРЛЕНГЕН
Құрастырушы:_____ « »________2013ж Мешетова Ж.С., аға оқытушы, физика кафедрасы
2. ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 «Физика» кафедрасы отырысында
« » 2013ж., № хаттама
Кафедра меңгерушісі, п.ғ.д., профессор С.С.Маусымбаев
2.2 Физика-математика факультетінің оқу-әдістемелік бюросының
отырысында
« » 2013ж., № хаттама
Төрайымы Қ.А.Батырова
3. БЕКІТІЛДІ
Университететің Оқу-әдістемелік Кеңесінің отырысында басып шығаруға мақұлданған және ұсынылған
« » 2013ж., № хаттама
ОӘК төрағасы
4 «18» 09 2008ж. № 1 басылым ОРНЫНА ЕНГІЗІЛІП ОТЫР
Мазмұны
Қолдану саласы
Нормативтік сілтемелер
Жалпы ережелер
Оқу пәннің (модульдің) мазмұны
Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптардың тізімі
Пән бойынша оқу-әдістемелік карта
Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы
Әдебиеттер
1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1. Оқытушы жайлы жалпы мағлұмат.
Мешетова Жанагул Скендировна
Физика кафедрасының аға оқытушысы
Кафедрадағы жұмыс уақыты 8.00-14.00 күнделікті
Кафедрадағы кеңес беру уақыты: дүйсенбі 16.20-17.10 апта сайын
1.2.Пән туралы мағлұматтар.
Пәннің аты- Атом және атом ядросы физикасы;
Кредит саны-3.
СМПИ-нің №3 оқу ғимараты, сабақ өткізілетін орын -3 қабаттағы аудиториялар;
1.3. Пәнді оқып-білудің мақсаты:
студенттердің көзқарасын, қазіргі заман физикасының көмегімен әлем бейнесінің сипатын көрсете білу қабілеттілігін және ғылыми көзқарасын қалыптастыру, студенттерге физиканың ілгері заңдарын, классикалық теорияларын практикалық есептерді шешуге қолдануды үйрету, қазіргі заман физикасы туралы білімін және оларды іс-жүзінде қолдануды икемділіктерін қалыптастыру, сонымен қатар кәсіби мамандығының негізгі жүйесі ретінде физикалық зерттеулердің әдістемелерін игеретін деңгейде білім беру.
1.4. Пәнді оқып-білудің негізгі міндеті:
Физиканың негізгі даму кезеңдерімен таныстыру, студенттерге атомдық физиканың негізгі заңдары мен принциптерін және олардың математикалық өрнегін беру;
1.5. Оқып-білудің нәтижелелері:
- студентті негізгі физикалық құбылыстармен, оларды бақылау және зерттеу әдістерімен, эксперимент нәтижелерін өңдеуді ЭЕМ-ді қолдану әдістерімен таныстыру;
- студентке физикалық модельдер мен гипотезалардың қолдану аясы жайлы нақты ұғым беру;
- студентті физикалық идеяларды дұрыс тұжырымадамай білуге, физикалық шамалардың дәрежесін бағалай білуге үйрету;
- студентке физиканың атом және атом ядросының физикасы бөлімінің дамуы мен оның философиялық және метологиялық проблемалары жайлы ұғым беру.
1.6. Курстың пререквизиттері:
студент пәнді меңгеру үшін «математика», «физика» (орта мектеп бағдарламасы көлемінде) пәндері бойынша білімдері болуы керек
1.7. Курстың постреквизиттері:
математика, физика, астрономия, химия, биология, техника.
Механика, электр және магнитизм, оптика, атомдық физика, ядролық физика, кванттық механика, конденсациаланған күй физикасы;
2 Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу
№
|
Тақырыптың аты
|
Дәріс саны
|
Прак-қ сабақ саны
|
Зерт-қ сабақ саны
|
СОӨЖ
|
СӨЖ
|
1
|
Кіріспе. Микроәлем құбылыстарының өлшемдері.Резерфорд тәжірибесі. Атомның планетарлық ядролық моделі.Резерфорд өрнегі.Атомдық күйлердің стационарлығы және дискреттілігі.Энергия деңгейлері және оларды қоздыру әдістері.Сутегі атомының спектрлік сериялары. Бор постулаттары.
|
2
|
2
|
4
|
3
|
7
|
2
|
Сутегі атомы туралы Бор теориясы.Сутегі тәріздес атомдардың спектрлік сериясы. Франк-Герц тәжірибелері.Бор теориясының қиыншылықтары.Корпускула-толқындық дуализм. Луи-де-Бройль толқындарының қасиеттері.Гейзенбергтің анықталмаушылық қатынастары.
|
2
|
2
|
5
|
3
|
7
|
3
|
.Шредингер теңдеуі.Энергияның, импульс моментінің квантталуы. Сызықты гармониялық осциллятор.Кванттық сандар және олардың физикалық мағнасы. Бор теориясын квант-механикалық теориямен салыстыру. Штерн-Герлах тәжірибелері. Электронның спині және магниттік моменттері. Магниттік резонанс Паули принципі Электрондық қабаттар. Көпэлектронды атомдар құрылысы.
|
2
|
2
|
|
3
|
10
|
4
|
Қатты денелердің зоналық теориясының элементтері.Ферми беті.Электрондардың энергетикалық спектрі.Электрондардың зоналарды толтыруы. Металдар мен шалаөткізгіштердің электрөткізгіштігінің зоналық теориясының негізгі қалыптары. Фонондар. Қатты денелердің механикалық және электрлік және жылулық қасиеттері.
|
3
|
2
|
|
3
|
10
|
5
|
Ядролық күштер .Ядролардың орнықтылығы. Атом ядроларының модельдері. Табиғи және жасанды радиоактивтілік. Радиоактивтілік ыдырау заңы.Радиактивтілік қатары. Ядролық сәулелерді тіркеу әдістері.
|
3
|
4
|
6
|
3
|
8
|
6
|
Ядролық реакциялар. Ядролық реаккциялар кезіндегі сақталу заңдары.Атом ядроларының бөлінуі және жеңіл ядролардың синтезі.Ядролық энергетика
|
2
|
2
|
|
3
|
8
|
7
|
Қарапайым бөлшектер теориясы.Электрондық, күшті және әлсіз әсерлесулер.Ғарыштық сәулелер. Қарапайым бөлшектерді кластарға бөлу. Кварктар.
|
2
|
1
|
|
3
|
8
|
8
|
Қолданбалы ядролық физика..Ядролық бөлшектердің затпен әсерлесуі. Ядролық сәулелердің организмге әсері. Ядролық сәулелер дозимериясы және қорғану.
|
1
|
|
|
1,5
|
9,5
|
3. ПӘНДІ ОҚУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
Атом және атом ядросы курсын оқыту өзара байланысты төрт форманы қажет етеді: дәріс, практикалық (семинар) жұмыс, ОСӨЖ-оқытушының студентпен өздік жұмысы, және СӨЖ - студенттің өздік жұмысы.
Дәрістер конспектілері материалды игеруге негіз болып табылады. Дәрісте конспект жазуға әрбір студент міндетті. Конспектті оқулықтардан және оқу құралдарынаналынған материалмен толықтырып, жазып алған өте пайдалы. Конспектті лектор беретін кеңестер кезінде де толықтыруға болады. Практикалық (семинар) сабағына дайындалуда келесі қажет болады: практикалық сабақтың тақырыбына сәйкес оқу құралдардан және дәріс материалы бойынша ұсынылған теориялық материалдарды зерттеу; практикум немесе нақты әдістемелік нұсқаулардан жұмыстың мазмұнымен, қажетті құралдар, реактивтер, ыдыспен таңысу; алғашқы сабаққа жіберілу алыңған соң жеке тапсырма орындау; қорытындысымен орындалған жұмыстың есебін жазу және оны қорғау. ОСӨЖ және СӨЖ күнделікті және міндетті дайындықты талап етеді, нақты тапсырма бойынша орындалады және күнделікті оқытушымен тексеріледі. Аудиториядан тыс өздік жұмыста студенттер әдебиетпен жұмыс істеп, үй тапсырмасын орындап, практикалық сабақтарға дайындалады.
4 КУРС ФОРМАТЫ
«Атом және атом ядросы физикасы» – 3 кредит.
Курс бойынша 50 минуттық дәріс, 50 минуттық практикалық сабақ және 100 минуттық лабораториялық сабақ аптасына 1 рет болады. Дәрістерге, практикалық сабаққа, ОСӨЖ-ге қатысуға студент міндетті. Себепсіз босатылған сабақтар қайталап оқытылмайды. Жазбаша үй тапсырмалары (ЖҮТ) көрсетілген уақытта өткізілмесе, қабылданбайды, сондықтан студент белгілі бір балын жоғалтады. Практикалық сабақтар студентті өздігінен жұмыс істеуге үйретеді, ойлау қабілетін арттырады, сондықтан сабаққа нұсқаудағы сұрақтарға толық жауап беріп және тәжірибе жүргізу үшін кейбір физико-химиялық параметрлердің мәнін анықтамалық кітаптан тауып, химиялық реакциялар тендеуін жазып келуі керек. Сол жағдайда ғана тәжірибелік жұмысқа толық қорытынды жасауға болады. Сабаққа дайын емес студент практикалық сабаққа жіберілмейді, қосымша сабақ жүргізілмейді.
5 курс саясаты
Студент пәнді оқып-білу үрдісінде белсенді және өздік қабілеттерін көрсету міндетті, қалып келу, себепсіз сабақтан қалу, дер уақытта жұмыстарды тапсырмау және оқу үрдісінде пассивті болуда баллдарды алу түрінде штрафтар салынады.
6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ
Пән бойынша емтихан бағасы модульдар бойынша, межелік бақылау бойынша және соңғы аттестация бойынша (60%) көрсеткіштер мен емтихан нәтижесінің (40%) қосынды балы түрінде қорытылады, қосындысы 100% құрайды.
Апта және бақылау түрлері бойынша баллдардың таратылуы кестеде келтірілген
«Атом және атом ядросы физикасы» пәні бойынша балдардың таратылуы
2 кесте
Апта
|
Бақылау түрі
|
Балдардың барлығы
|
Қосымша
|
1-8
|
Аудиториялық сабақтарына қатысу және даярлық
|
30
|
Оқытушы электрондық журналда оқушының тек сабаққа қатыспау фактісін көрсетеді
|
Практикалық жұмыстарды орындау (есеп, қорғау)
|
1
|
Сутегі атомының спектрлік сериялары. Бор постулаттары.
|
|
Практикалық сабақта
|
2-3
|
Энергия деңгейлері және оларды қоздыру әдістері.
|
30
|
Практикалық сабақта
|
4
|
Сутегі атомы туралы Бор теориясы.
|
15
|
Практикалық сабақта
|
5
|
Корпускула-толқындық дуализм. Луи-де-Бройль формуласы.
|
15
|
Практикалық сабақта
|
6
|
Шредингер теңдеуі.Энергияның, импульс моментінің квантталуы.
|
15
|
Практикалық сабақта
|
7
|
Электронның спині және магниттік моменттері.
|
20
|
Практикалық сабақта
|
8
|
Қатты денелердің зоналық теориясының элементтері.
|
10
|
Практикалық сабақта
|
Студенттің өздік жұмысы
|
1
|
Сутегі атомы туралы Бор теориясы.
|
|
Сабақ кестесіне сәйкес
|
2-3
|
Сутегі тәріздес атомдардың спектрлік сериясы
|
20
|
Сабақ кестесіне сәйкес
|
4
|
Шредингер теңдеуі.
|
|
Сабақ кестесіне сәйкес
|
5
|
Электронның спині және магниттік моменттері. Магниттік резонанс.
|
15
|
Сабақ кестесіне сәйкес
|
6
|
Паули принципі. Электрондық қабаттар. Көпэлектронды атомдар құрылысы.
|
20
|
Сабақ кестесіне сәйкес
|
7-8
|
Металдар мен шалаөткізгіштердің электрөткізгіштігінің зоналық теориясының негізгі қалыптары.
|
20
|
Сабақ кестесіне сәйкес
|
Оқытушымен студенттің өздік жұмысы
|
1
|
Сутегі тәріздес атомдардың спектрлік сериясы.
|
|
Сабақ кестесіне сәйкес
|
2-3
|
Шредингер теңдеуі. Энергияның, импульс моментінің квантталуы.
|
10
|
Сабақ кестесіне сәйкес
|
4
|
Сызықты гармониялық осциллятор.
|
|
Сабақ кестесіне сәйкес
|
5
|
Паули принципі Электрондық қабаттар.
|
10
|
Сабақ кестесіне сәйкес
|
6
|
Қатты денелердің зоналық теориясының элементтері.Ферми беті.
|
|
Сабақ кестесіне сәйкес
|
7-8
|
Фонондар. Қатты денелердің механикалық және электрлік және жылулық қасиеттері.
|
25
|
Сабақ кестесіне сәйкес
|
8
|
Межелік бақылау1- 1-8 апта дәріс материалдары бойынша қорытынды бағалау
|
60 б.
|
Сабақ кестесіне сәйкес
|
1 апта мен 8 апта аралығында оқу нәтижелері бойынша балдардың барлығы
|
30+270
|
|
9-15
|
Аудиториялық сабақтарына қатысу және даярлық
|
30
|
Оқытушы электрондық журналда оқушының тек сабаққа қатыспау фактісін көрсетеді
|
Практикалық жұмыстарды орындау (есеп, қорғау)
|
9
|
Электрондардың энергетикалық спектрі.Электрондардың зоналарды толтыруы.
|
15
|
Практикалық сабақта
|
10
|
Қатты денелердің механикалық және электрлік және жылулық қасиеттері.
|
15
|
Практикалық сабақта
|
11
|
Ядролық күштер .Ядролардың орнықтылығы.
|
15
|
Практикалық сабақта
|
12
|
Радиоактивтілік ыдырау заңы.Радиактивтілік қатары.
|
15
|
Практикалық сабақта
|
13
|
Ядролық реакциялар. Ядролық реаккциялар кезіндегі сақталу заңдары.
|
15
|
Практикалық сабақта
|
14
|
Қарапайым бөлшектерді кластарға бөлу. Кварктар.
|
20
|
Практикалық сабақта
|
Студенттің өздік жұмысы
|
9-11
|
Радиоактивтілік ыдырау заңы.Радиактивтілік қатары.
|
20
|
Сабақ кестесіне сәйкес
|
12-13
|
Ядролық реакциялар. Ядролық реакциялар кезіндегі сақталу заңдары.
|
20
|
Сабақ кестесіне сәйкес
|
14-15
|
Ядролық сәулелер дозимериясы және қорғану.
|
15
|
Сабақ кестесіне сәйкес
|
Оқытушымен студенттің өздік жұмысы
|
9-11
|
Атом ядроларының модельдері. Радиоактивтілік қатары. Ядролық сәулелерді тіркеу әдістері.
|
10
|
Сабақ кестесіне сәйкес
|
12-13
|
Ядролық реакциялар.Атом ядроларының бөлінуі және жеңіл ядролардың синтезі.Ядролық энергетика
|
5
|
Сабақ кестесіне сәйкес
|
14-15
|
Қарапайым бөлшектер теориясы.Электрондық, күшті және әлсіз әсерлесулер. Кварктар.
|
10
|
Сабақ кестесіне сәйкес
|
15
|
Межелік бақылау2- 9-15 апта дәріс материалдары бойынша қорытынды бағалау
|
60 б.
|
Сабақ кестесіне сәйкес
|
9 апта мен 15 апта аралығында оқу нәтижелері бойынша балдардың барлығы
|
30+270
|
|
Емтихан балдарының барлығы
|
400
|
|
Академиялық мерзімде балдардың барлығы
|
1000
|
|
Студенттердің білім бағалау шкаласы:
Әріптік жүйе бойынша баға
|
Балдардың сандық эквиваленті
|
Проценттік мазмұны
|
Дәстүрлі жүйе бойынша баға
| А |
4,0
|
95-100
|
Өте жақсы
|
А-
|
3,67
|
90-94
|
-«-
| В+ |
3,33
|
85-89
|
Жақсы
|
В
|
3.00
|
80-84
75-79
|
-«-
|
В-
|
2,67
|
-«-
|
С+
|
2,33
|
70-74
|
Қанағаттанарлық
|
С
|
2,00
|
65-69
|
-«-
|
С-
|
1,67
|
60-64
|
-«-
|
Д+
|
1,33
|
55-59
|
-«-
|
Д
|
1,00
|
50-54
|
-«-
|
Ғ
|
0,00
|
0-49
|
Қанағаттанарлықсыз
|
Қажетті әдебиеттер тізімі
Негізгі оқулықтар:
7.1.1.Шпольский Э. Атомная физика.-М., Наука.- Т.1,2.- 1963 г.
7.1.2.Савельев И.В.. Жалпы физика курсы.- М., Наука,- Т.5.-2004.- 320 с.
7.1.3.Қадыров Н. Ядролық физика негіздері.-Алматы, ҚУ.-2000.-324б.
7.1.4.Гуревич А.Г. Физика твердого тела.- М.,Высшая школа.-2004 г.
7.1.5.Широков Ю.М., Юдин Н.П. Ядерная физика.-М., Наука.- 1980.- 671 с.
7.1.6.Трофимова Т.Н. Курс физики.-М.,Высшая школа.-2004.
7.1.7.Волькенштейн В.С. Сборник задач по общей физике.- Лань. 1999
7.1.8.Иродов И.Е. Сборник задач по общей физике. Москва., ЗАО Издательство БИНОМ,1998
7.1.9.Жұбанов А. Атомдық физика.-Алматы, ҚУ.-2000.-324б
7.1.10.Цедрик М.С. Сборник задач по курсу общей физики.М., Просвещение, 1989 г.
7.2.Қосымша әдебиеттер:
7.2.1.Мухин К.Н. Экспериментальная ядерная физика.- М., Энергоиздат.- Т.1,2.- 1993.
7.2.2. Гершензон Е.Н., Малов Ш.И. Курс обшей физики. Оптика. Атомная физика.-М., Наука.-1981.
7.2.3. Нелипа Н.В. Физика элементарных частиц.- М., Наука.-1978.
7.2.4.Сборник задач по оптике и атомной физике. Изд. Ленинградского университета,1978
7.2.5. Трофимова Т.И. Курс физики учебное пособие для вузов. М.: академия, 2004
7.2.6. Физический практикум /Под ред. В.И.Ивероновой.- Физматгиз, т.1
7.2.7. Лабораторный практикум по общей физике / Под ред. Е.М.Гершензона, –М.:1986
Достарыңызбен бөлісу: |