Биологиялық мембраналар және оның модельдері Орындаған: Аманғалиев Елдос
жүктеу/скачать 5,07 Mb.
|
Биологиялық мембрана және модельдері (2)
- Бұл бет үшін навигация:
- Биологиялық мембраналар
Биологиялық мембраналар және оның модельдеріОрындаған: Аманғалиев ЕлдосЖарылқасымова РозаҚатарбаев АйтбекШахимова ГүлназТексерген Темирова А.А.Биологиялық мембраналарБөгеттік Матрицалық Механикалық Биологиялық мембрананың алғашқы моделін 1902 жылы Отвертон деген ғалым ұсынды. Мембрана арқылы липидтерде жақсы еритін заттар тез өтетінін байқаған. Осыны басты негізгі ала отырып мембраналар фосфолипидтердің жұқа қабатынан тұрады деген идея ұсынған. Полярлық және полярлық емес орталардың шекара беттерінде фосфолипидтербірмолекулалық қабат құрайды Мембраналардың құрылысын және қасиеттерін зерттеуде эритроциттердің қабы кеңінен қолданылады Гортер Грендель Липид молекуласы 3,5 нм Ақуыздың бір қабатының қалыңдығы 1 нм Мембрананың құрамында ақуыз да кездеседі. Мысалы,тәжірибелер нәтижесінде жасушалық мембрананың беттік керілуін өлшеу кезінде өлшенген беттік керілулер липид-су (10*-2Н/м жуық) бөлігінің шекарасына қарағанда ақуыз-су бөлігінің шекарасының беттік керілу коэффициентіне (10*-4 Н/м жуық)жақын. Осы қарама-қайшылықты 1935ж Даниэль мен Давсонның тәжірибелік нәтижесі жойып, биологиялық мембрана құрылымының мембронологияда 40 жыл үстем еткен "Бутербродтық« моделін ұсынды. Бұл моделде мембрана-үшқабаттан тұрады.Модель бойынша фосфолипидтер молекулалары мембрана бетінде перпендикуляр түрде екі қатар болып орналасқан.липид молеклалары гидрофильді жағымен мембрананың сыртында,гидрофобты жағымен оның ішіне қарай бағытталып орналасады, соның нәтижесінде мембранада иілгіштік,механикалық әсерлерге беріктілік, беттік керілу төмен қасиет пайда болады. Биқабатты липидті құрылымдар боялған түсте қара болып көрінеді,сондықтан, олар қара пленка деп аталып кетті Мембрананың екінші моделі- жалпақ биқабат. Мұндай мембраналарды су құйылған пластикалықматериалдардың диаметрі 1мм жуық кішкене тесіктерінде алынады, яғни липидтер биқабатты құрылымдарды құрайды.Бұл құбылыс алғаш рет О. Мюллермен зерттелген. Липосомаларды немесе фосфолипидті везикулаларды липидтерді суға шашырату арқылы алады.Мембрананың үшінші моделі-сфералық бірқабатты липосома.Олардың полярлық топтраы-суда, гидрофобты топтары-ауада орналасады, мономолекулярлы қабатты құрып , жайылады.Липосомалар- толық ақуыз молекулаларынан айырылған, биологиялық мембрана болып табылады.Алғаш фосфолипидтен алынған,қызметі-мемрананың компоненттерін құру. Химиялық құрамы жағынан амфифильдік топқа жатады. Липосомалар Бірқабатты липосомаәртүрлі әдіспен алуға болады: Ультрадыбыстың әсерінен көпқабатты липосома сузпензиясынан. Медицинада дәрілерді ағзалар мен тіндерге жеткізу үшін фосфолипидті микрокапсула ретінде қолданылады. Сингер мен Никольсонның сұйық кристал моделі 1972 ж. Биологиялық мембрананың негізін ақуыздармен оюланған,фосфолипидтердің екі қабаты құрайды. Биологиялық мембранада фосфолипид пен ақуыздан басқа да химиялық қосылысттар бар. Жануарлар жасушасының мембранасында холестерин көп.Мембранада гликолипид , гликопротеидтер бар. Моделде биологиялық мембрана липидтері сұйық күйде боладыда, липидте ақуыздары жүзіп жүреді,бірақ ақуыздар липидте үнемі бос жүзбейді, ішкі жасушалық құрылымға зәкілренеді.Мұндай құрылымға микрофиламенттер мен микротүтікшелер жатады. жүктеу/скачать 5,07 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|