CӨЖ Саяси жəне құқықтық ілімдер тарихы пəні — адамзаттың мемлекет, құқық, билік жəне олардың пайда болу шарттары мен дамуы туралы идея, теория, ілім, көзқарастарының жиынтығы.
Саяси жəне құқықтық ілімдер тарихы пəні əр түрлі елдердегі саяси-құқықтық идеология мен теорияның мазмұны жəне даму мəселелері болып табылады.
Пəн ұлы ежелгі өркениеттер дəуірінен бастап қазіргі кезеңге дейінгі көрнекті ойшылдармен, танымал мектептер жəне дəстүрлермен болашақ маманның жалпы жəне саяси-құқықтық мəдениеті іргетасын қалай отырып таныстырады.
Саяси және құқықтық ілімдер тарихының пәні-мемлекет, құқық, саясат және заңнама туралы теориялық білімнің пайда болу және даму тарихы, саяси және құқықтық теориялардың тарихы.
Белгілері:
- тарихи жəне заңдық ғылымдар аралығын қамтиды;
- құқықтық институттардың өздерін емес, оларды теоретикалық тану нысандарын зерттейді;
- адамзаттың мемлекет жəне құқықтың пайда болуы мен дамуы шарттарына орныққан жəне нақты көрініс табатын көзқарастарды зерттейді.
Мәселелері:
5) "саясат" және "мораль" ұғымдары қандай қатынаста және т. б.
4) мемлекет нысандарын және олардың артықшылықтары мен кемшіліктерін зерделеу;
3) "азаматтық қоғам" және "мемлекет"ұғымдарының арақатынасын зерттеу;
2) мемлекетті құру процесі және оның қызметінің шекарасы;
1) мемлекеттің ұғымы мен мәнін айқындау;
Саяси жəне құқықтық ілімдер тарихы — заңдық ғылым. Дегенмен, оның қалыптасуына жəне гүлденуіне заңгерлерден басқа қоғамтану ғылымдарының өкілдері, əсіресе философтар ерен еңбек сіңірген.
Пифагор
Гераклит
Демокрит
Сократ
Платон
Аристотель
Фома-Аквинский
Саяси және құқықтық ілімдер тарихының қалыптасу кезеңдері:
1) Ежелгі әлем - алғашқы саяси құқықтық ілімдердің пайда болу дәуірі (б. з. V ғ. дейін);
2) орта ғасырлар (V– сер. XII ғғ.;-феодализм кезеңі
3)жаңғыру (XIV–XVII ғғ.) – ежелгі философияға оралу, адам мен мемлекет дамуының жаңа негіздерін іздеу;
- Жаңа дəуір (ХVІІ ғ. – ХІХ ғ.). Бұл кезең алғашқы буржуазиялық төңкерілістер жəне ағартушы абсолютизм, мəдениет пен саяси ойдың пайда болуы, өндірістік төңкеріліс пен утопистік социализм кезеңі болып табылады.
- Қазіргі кезең (ХІХ ғ. соңынан қазіргі кезеңге дейін).Аталған уақыт монополистік капитализм, имперализм,социалистік төңкеріліс, отар мемлекеттердің азаттық алуы, екі дүниежүзілік соғыс, əлемдік социалистік жүйенің күйреуі тəріздес оқиғалармен сипатталады.
Саяси және құқықтық ілімдер пәнімен байланысты салалар
Мемлекет және құқық тарихы
Шет елдердің мемлекет және құқық тарихы
Конституциялық құқық
Философия
Политология
Саяси жəне құқықтық ілімдер тарихының əдістемесі — пəнді зерттеу əдістері мен тəсілдерінің жиынтығы.
Зерттеу əдістері мынандай топтардан құралады:
-жалпығылымдық;
-жалпылогикалық;
- арнаулы-заңдық.
Жалпығылымдық əдістер
тарихи,
əлеуметтік,
Антропо
логиялық
нормативті-құндылық
Жалпылогикалық әдістер
талдау,
синтез,
индукция,
дедукция,
абстрактілеу
Арнаулы заңдылық әдістер
Құқықтық моделдеу
Формалды-заңдық
Достарыңызбен бөлісу: |