Дәріс: Жоғары молекулалы қосылыстар

жүктеу/скачать 18,28 Kb. Дата 07.04.2022 өлшемі 18,28 Kb. #138333

Бұл бет үшін навигация:

• Полимер
• Полимерлену дәрежесі – полимер
• : сызықтық, тармақталған, желілік (кеңістіктік) Сызықтық полимерлер
• Т армақталған полимерлер.
• Желілік (айқаспалы) полимерлер .
• Полимерлердің қыздыруға байланысты жіктелуі
• Полимерлердің синтез әдістеріне қарай жіктелуі: а) Полимерлену реакциялары.
• ПОЛИМЕРЛЕРДІҢ ҚАСИЕТТЕРІ
• -полимердің
• - икемділігімен түсіндіріледі. Полимерлердің физикалық күйлері
• - Полимердің аморфты

Дәріс: Жоғары молекулалы қосылыстар. Сілтемедегі бейнені қараңыз: http://orgchem.ru/chem6/link_v4.htm Жоғары молекулалы қосылыстар I. Жоғары молекулалы қосылыстар туралы түсінік: Көптеген бірдей молекулалардың үлкенірек молекулаларға қосылу процесі полимерлену реакциясы деп аталады. C H2= CH2+ CH2=CH2+ CH2=CH2+………. (-CH2-CH2-)n Полимер - бірнеше қайталанатын атомдар тобының құрамындағы ЖМҚ. Мономер – полимер синтезделетін төмен молекулалы зат . Құрылымдық буын – атомдардың бірнеше рет қайталанатын топтары. Полимерлену дәрежесі – полимер түзу үшін қосылған мономер молекулаларының саны. Полимердің орташа молекулалық салмағы мына формула бойынша есептеледі: М полимер = М мономер * n , мұндағы n – полимерлену дәрежесі. Егер заттың Mr 500-ден аз болса, онда ол төмен молекулалық салмақ, 5000-нан жоғары болса, онда жоғары молекулалық салмақ деп аталады. (500< Mr <5000) - олигомер Стерео ретсіз құрылым: Н СН3Н Н Н Н Н Н -С- С- С- С- С- С - С - С- Н Н Н СН3 Н СН3 Н СН3 Ғалымдар, егер алынған полимер стерео реттеуші құрылымға ие болса, полимерлердің сапасы айтарлықтай жақсаратынын анықтады: Н СН3 Н СН3 Н СН3 Н СН3 -С- С- С- С- С- С - С - С- Н Н Н Н Н Н Н Н Полимер макромолекулаларының пішіні әртүрлі болуы мүмкін : сызықтық, тармақталған, желілік (кеңістіктік) Сызықтық полимерлер : Сызықтық полимерлердің макромолекулаларында тармақталу болмайды, сондықтан олар зат қатқан кезде тығыз орауға қабілетті. Сызықтық полимерлі материалдар жыртылуға төзімді, балқу температурасы және тығыздығы жоғары. Олар талшықтар мен пленкаларды жасау үшін қолданылады. Мұндай полимерлердің мысалы ретінде төмен қысымды полиэтиленді айтуға болады. Тармақталған полимерлер. Макромолекулалардың қысқа бүйір тармақтары болады, сондықтан олар азырақ жинақталған. Олардан жасалған материалдардың беріктігі, тығыздығы және балқу температурасы төмен. Мысалы, жоғары қысымды полиэтилен. Желілік (айқаспалы) полимерлер . Қатты сынғыш заттар. Ыдыраусыз балқу, еріту және талшықтарды түзу мүмкін емес. Мысал ретінде фенолформальдегид шайырды келтіруге болады. Полимерлердің қыздыруға байланысты жіктелуі: а) термореактивті полимерлер (қызған кезде жұмсартады, содан кейін балқымайтын және ерімейтін болады); б) термопластикалық полимерлер (қызу кезінде жұмсартады, ал салқындағанда белгілі бір пішінді алады). Полимерлердің синтез әдістеріне қарай жіктелуі: а) Полимерлену реакциялары. Мономерлер – қосылыстар қос байланыспен және реакция нәтижесінде тек полимер түзіледі. n CH2= CH2-свет-(- CH2-CH2-)n б) Поликонденсация реакциялары. Мономерлер – функционалды топтары бар қосылыстар және полимермен бірге төмен молекулалық зат (су, аммиак, хлорсутек) түзіледі. n NH2- CH2- COOH- катализатор- (-NH-CH2-CO-)n+ n H2O Жалпы қасиеттері, дайындалу тәсілі және өндірілетін бұйымдардың түрі бойынша полимерлер төрт түрге бөлінеді: пластмассалар, эластомерлер, талшықтар, пленкалар. ПОЛИМЕРЛЕРДІҢ ҚАСИЕТТЕРІ Полимерлер мен төмен молекулалы қосылыстар мен молекулалық емес құрылымдағы заттардың арасындағы ең үлкен айырмашылықтар механикалық қасиеттерде, ерітінділердің әрекетінде және кейбір химиялық қасиеттерде көрінеді. Арнайы механикалық қасиеттері: - серпімділік - салыстырмалы түрде аз жүктемемен (резеңке) жоғары қайтымды деформацияларға қабілеттілік; - шыны тәрізді және кристалды полимерлердің (пластика, органикалық шыны) сынғыштығы төмен; бағытталған механикалық өрістің әсерінен макромолекулалардың бағдарлану қабілеті (талшықтар мен пленкаларды өндіруде қолданылады). Полимер ерітінділерінің ерекшеліктері: -полимердің төмен концентрациясында ерітіндінің жоғары тұтқырлығы ; Полимердің еруі ісіну сатысы арқылы жүреді. Арнайы химиялық қасиеттері: - аз мөлшердегі реагенттің әсерінен олардың физикалық-механикалық қасиеттерін күрт өзгерту мүмкіндігі (резеңке вулканизация, тері илеу және т.б.). Полимерлердің ерекше қасиеттері олардың үлкен молекулалық салмағымен ғана емес, макромолекулалардың тізбекті құрылымдылығымен және жансыз табиғат үшін бірегей қасиеті - икемділігімен түсіндіріледі. Полимерлердің физикалық күйлері Құрылымы мен сыртқы жағдайларына байланысты полимерлер аморфты немесе кристалдық күйде болады. - Полимердің аморфты күйі макромолекулалардың орналасу ретінің болмауымен сипатталады. - Кристаллдық күй тек стереореттік полимерлер үшін мүмкін. Сонымен қатар, ол төмен молекулалық салмақты заттардың реттелген кристалдық күйінен айтарлықтай ерекшеленеді. Кристалды полимерлер макромолекулалардың тек ішінара реттілігімен сипатталады, өйткені кристалдану процесін макромолекулалардың ұзын тізбекті құрылымы тежейді. жүктеу/скачать 18,28 Kb. Достарыңызбен бөлісу: