Байланысты: Электр монтаждау материалдар мен б йымдар
Электр монтаждау материалдар мен бұйымдар Электр қондырғыларын монтаждау үшін қолданылатын материалдар мен бұйымдарды төрт негізгі топқа бөлуге болады: электр кабельдері, сымдар мен баулар; электр оқшаулағыш материалдар мен бұйымдар; металл мен құбырлар; монтаждық жəне электрқондырғыш бұйымдар мен бөлшектер.
Кабельдер мен сымдар электр энергиясының канализациясы (беру жəне тарату) үшін, сондай-ақ электр қондырғыларының əр түрлі элементтерін қосу үшін қызмет етеді. Кабельдер күштік жəне бақылау болып бөлінеді. Соңғылары бақылау, сигнал беру, қашықтан басқару жəне автоматика тізбектерін құруға арналған. Сонымен қатар, арнайы маұсаттағы кабельдер шығарылады мысалы, тау-кен жұмыстары үшін, кемелік, жылжымалы құрам үшін жəне т. б.
Кабель герметикалық (металл немесе металл емес) қабыққа салынған бір немесе одан да көп оқшауланған ток өткізгіш желілерден тұрады, оның үстіне төсем жəне пайдалану шарттарына байланысты сауыт жəне қорғаныш жабындары болуы мүмкін.
Кабельдердің негізгі элементтері ток өткізгіш желілер, оқшаулау, қабық, сауыт жəне сыртқы жабындар болып табылады. Кабельдердің мақсаты мен пайдалану шарттарына байланысты олардың конструкциясында жекелеген элементтер болмауы мүмкін. Ток өткізгіш желілер алюминийден жəне мыстан жасалады.
Өткізгіш мыс-балқу температурасы 1083 °С жəне сызықтық кеңеюдің температуралық коэффициенті тең қызыл-қызғылт сары түсті түрлі қоспалардан тазартылған металл. 17 • 106 1/°С мыс жақсы механикалық қасиеттерге жəне иілгіштікке ие, ол одан диаметрі 0,03... 0,01 мм сым алуға мүмкіндік береді, сондай-ақ жұқа таспалар. Өткізгіш мыс атмосфералық коррозияға өте төзімді, оған ауада жабылатын оксидтің жұқа қабаты ықпал етеді жəне одан əрі оттегінің дамуына кедергі жасайды.
Алюминий оның салыстырмалы үлкен өткізгіштігі жəне атмосфералық коррозияға төзімділігі арқасында мыстан кейінгі екінші өткізгіш материал болып табылады. Ауада алюминий өте тез оттегінің енуінен қорғайтын жұқа тотықты пленкамен жабылады. Сонымен қатар, бұл айтарлықтай электрлік кедергіге ие, сондықтан алюминий сымдарының жалғануының нашар қорғалған жерлерінде үлкен өтпелі кедергілер болуы мүмкін.
Электрмен дəнекерлеу немесе суық дайын дəнекерлеумен, арнайы дəнекерлер мен флюстерді қолданумен.
Кабель желілерін электрлік оқшаулау үшін сіңірілген кабель қағазы, резеңке, пластмасса (поливинилхлорид, полиэтилен жəне т.б.) қолданылады.
Сым бір оқшауланбаған желі немесе бір жəне одан да көп оқшауланған желі болып табылады, олардың үстіне төсеу жəне пайдалану шарттарға байланысты металл немесе металл емес қорғаныс жабындары болуы мүмкін.
Сымдар оқшауланған жəне оқшауланбаған, қорғалған жəне қорғалмаған болып бөлінеді. Негізінен əуе желілерін төсеу үшін қолданылатын оқшауланбаған (жалаң) сымдар алюминий, болат, мыс, қола жəне болат болуы мүмкін. Оқшауланған сымдардың тек алюминий жəне мыс ток өткізгіш желілері болуы мүмкін. Сымдар желілерінің электр оқшауламасы ретінде резеңке мен пластмасса қолданылады.
Механикалық əсерлерден, жарықтан жəне ылғалдан қорғау үшін сымдар резеңкеден, пластмассадан немесе жалған жігі бар металл лептерден жасалған қабықпен жабылады. Сыртқы қорғаныс қабығы бар сымдар қорғалған деп аталады, қорғаныс қабығы жоқ сымдар қорғалмаған деп аталады. Сымдар сондай-ақ шірікке қарсы құрам сіңдірілген мақта-мата иірімжіптен жасалған таспа түрінде жеңіл қорғаныш жабыны болады.