Iv тарау сөздік қорын байыту лексика тіл құрылымның компоненті ретінде
жүктеу/скачать 47,09 Kb.
|
4 тарау
|
IV ТАРАУ Сөздік қорын байыту &1.Лексика тіл құрылымның компоненті ретінде Сөздік лексикалық мағынасын жалпылау дәрежесі,оларды әр түрлі жастағы балалардың меңгеруі Сөз-тілдің негізгі өлшемі.Ол былайша айтқанда бір мезгілде тілдің балық компонеттерінің – фонетикасының(сөз дыбыстарының тұратындықтан),лексиканың(болмыстың белгілі бір құбылстарының білдіріп,кодамен шифрлайтындықтан,яғни мағыналық роль атқаратындықтан),грамматиканың(бұл жағтан),«өкілі»болып табылады.Тілде сөз белгілі бір мағынаға және тиісті грамматикалық тәртіпке ие болады,сөздерді«жай»,фонетикалық құрылыссыз және грамматикалық формасыз,үйрену мүмкін емес. Сөздің тілден тысқар шындықты:заттар менқұбылыстарды(үй,күн,адам,күннің батуы),дерексіз ұғымдарды(ой,шындық),іс-әрекетті(құрылы салу,жарықжағу,сүю,ойлау),заттардың сынын(ақ,мәңгі,жылы шырайлы,әділ),іс-әрекеттің белгілерін(жоғары қарай,сынды,санды көрсетуін мен,кім,қандай,қанша)білдіру (кодамен шифрлау) қабілетін сөздің лексикалық мағынасы деп атайды. Cөздерді мағынасы бойынша жалпылаудың бірнеше дәрежесі ажыратылады. Жалпылаудың нольдік дәрежесі-жалқы есім,жеке заттың (есімі)аты(Аслан,Азамат,әже,табақ,стол). Жаңадан сөйлей бастаған балалар(бір жастың соңы-екі жастың басына қарай)сөзді,яғни бұл атауды нақты затпен арақатынасыта салыстыра отырып(қорытудың нольдік дәрежесі)үйренеді:олар үшін мама,орындық,доп,ваза сөздері Беглан,Раушан секілді жалқы есімдер. жүктеу/скачать 47,09 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|