Жаңа заман стильі:«Романтизм» Романтизм
жүктеу/скачать 2,09 Mb.
|
мәдениеттану романтизм
- Бұл бет үшін навигация:
- Романтизм музыкада
- Романтизм театр өнерінде
- Романтизм әдебиетте
- Романтизм суреттері
- Зар-заман ақындары
Жаңа заман стильі:«Романтизм»РомантизмРомантизм– 18 ғасырдың соңы мен 19 ғасырдың алғашқы жартысында Еуропа мен Америка елдерінің рухани мәдениетінде: музыка, театр, бейнелеу өнері, эстетика, т.б. әдеби-көркем салаларда тараған идеялық көркемдік бағыт.Романтизмнің адамзат мәдениеті дамуындағы тарихи рөлі зор. Ол көптеген елдердің рухани мәдениетін гуманистік идеялармен байытты. Романтизм бағытында туған туындылардың кейіпкерлері әдетте болмыстың ырқымен келіспейтін, жақсы өмір, бақыт, азаттық үшін күресетін күшті жандар болып келеді. Романтизм туындаларының тілінде әсірелегіш суреттер мол ұшырайды. Адамның бас бостандығын, ірі іс-әрекеттерге ұмтылыстарын мадақтау — Романтизм туындыларына ортақ қасиет.Романтизм музыкадаМузыкадағы романтизм бағыты 1820 жылдары қалыптаса бастады; оның неоромантизм деп аталған соңғы кезеңі 19 ғасырдың соңғы он жылын қамтиды. Романтизм алғаш Австрия, Германия және Италияда, кейінірек Франция,Польша мен Венгрияда пайда болды.Романтизм бағыты кейбір елдерге толық таралмағанымен жеке композиторлар шығармашылығынан (Ресейде А.А. Алябьев, Н.А. Римский-Корсаков, т.б. “құдіретті топ” композиторлары, П.И. Чайковский, А.Н. Скрябин, Чехияда Б.Сметана, А.Дворжак, Норвегияда Э.Григ, т.б.) орын алды. Романтизм Австрия мен Германияда жоғары сатыда өркендеді.Музыкадағы pомантизм антирационализм, сондай-ақ адамның ішкі жан дүниесіне үңілу сияқты жалпы романтизм ағымына тән қасиеттерді бойына сіңіре отырып дамыды. Романтикалық музыканың бейнелілігі артты.Романтизм театр өнеріндеТеатрда романтизм 1810 — 40 ж. қалыптасты. Романтизм кезінде театр эстетикасының негізі актерлік қиял мен сезімге құрылды. Романтизм актерлері өз назарларын адам өмірінің ішкі қайшылықтарын бейнелеуге аударды. Қоғамдық пафос, шындыққа деген құштарлық, айқын мақсат актерді буырқанған эмоция мен айқын драмалық экспрессияға, екпінді қимылға жетеледі. Романтикалық театр негізінен сахналық реализмді дайындады. Романтикалық актерлер сахнаға еркін сөйлеу, мәнерлі қимыл әкелді. Олар тек патшалар мен дворяндарды ғана емес, сонымен қатар қолөнершілерді, шенеуніктерді, шаруаларды, жұмысшыларды ойнады, қарама-қайшылықты шындықтан туындаған толқуды, шиеленісті, күрделі сұрақтармен күресетін ойды шынайы жеткізді, сахнада әр адамның қайталанбас ерекшелігін көрсетті. Театр үшін романтикалық өнердің ұлттық болмысқа, ұлттық дәстүрлерге, тарихқа деген қызығушылығының маңызы зор болды.Романтизм суретшілерінің өзіндік ерекшелігі портрет, пейзаж, графика (О.Домье) жанрларынан айқын көрінді.Романтизм әдебиеттеӘдебиеттегі романтизмнің ең жарқын көріністері екі Еуропа елдерінде, Англияда және Германияда болды.Әдебиеттегі Романтизм-бұл 18 ғасырдың соңында пайда болған қозғалыс. Бұл шындықтың идеалдарға қарама-қайшы болуымен сипатталады. Бұл кейіпкерлердің дәуірі-яғни,идеалды кейіпкерлер. Олар өз сезімдерін еркін және ашық көрсетеді. Бұл армандар мен қиялдар, тәуелсіздік және қатал шындыққа қарсы наразылықтар туралы әдебиеттер.Романтизм деп авторлар шығармаларда қолданатын шынайы емес көркемдік әдісті түсіндіреді. Осылайша, авторлар адамды, оның терең тұлғасын, мүдделері мен ерік-жігерін бірінші орынға қояды, ал әдебиет өте жеке болады.Яғни әдебиет жеке қарастырылады. Романтикалық ақындар өз шығармаларында періштелерді, әсіресе құлаған адамдарды қолдана бастады.Романтизм дәуірі көркемдік формалардың жаңаруымен ерекшеленді:тарихи роман жанрын, фантастикалық роман, лиро-эпикалық поэма, сахналық реформа қолданылды. Лирика ерекше гүлденуге жетті.Романтизм суреттеріЕгер біз эмпиризмнің немесе кантикалық идеализмнің философиялық ойларына сүйенетін болсақ, онда романтизмді сананың субъективті призмасы арқылы өтетін шындық деп сипаттауға болады, ал суретшілер сезімталдық пен сезімталдықтың жоғарылауымен бұл шындықты ешкім сияқты өзгерте алмайды.өз шығармаларында.Алдыңғы пайымдаудың керемет көрінісі-суретші Филип Отто Рунгтің "шалғындағы бала" (1808) туындысы. Рунге христиан және терең діндар адам болған, ол табиғатты Құдайдың қағидасының көрінісі деп санайды және оның картинасында адам, табиғат және Құдай арасындағы диалогты бейнелейді, онда барлық үш компонент бір аккордқа үйлеседі және біріктіріледі.Зар-заман ақындарыЯғни,С.Торайғыров,А.Байтұрсынов,Ж.Аймауытов,М.Жұмабаев,Ә.Бөкейханов,М.Дулатов,т.б озық ойлы қоғам қайраткерлері.жүктеу/скачать 2,09 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|