Жылу мөлшері. Заттың меншікті жылусыйымдылығы

§7. Жылу мөлшері. Заттың меншікті жылусыйымдылығы

Тірек сөздер:

• жылу мөлшері
• меншікті жылусыйымдылық

Мұны білесіңдер

• Ішкі энергияны өзгертудің негізгі екі жолы бар. Олар жұмыс жасау және жылу беру. Жылу беру кезінде дененің ішкі энергиясының өзгерісіне тең болатын шаманы Q жылу мөлшері деп атаймыз.

Жылу мөлшері

• Денеге берілген немесе денеден алынған жылу мөлшері дененің массасына жəне температура өзгерісіне пропорционал болады.

Calorie

• 1 calorie is the amount of energy required to raise the temperature of 1 gram of pure water by 1°C. In terms of joules, 1 calorie is equal to 4.18 joules. The calorie is abbreviated as cal.

Жылусыйымдылығы

• Жұмсалған жылу мөлшерінің заттың құрылымына тәуелділігін

ескеру үшін заттың меншікті жылусыйымдылығышамасын енгізіп,

онысәрпімен белгілейік.

Кейбір заттардың меншікті жылусыйымдылығы

Example

• 5 литр суды 80 °С температураға дейін қыздыру үшін қандай жылу мөлшері қажет? Судың бастапқы температурасы 16°С-қа тең.
• How many joules are needed to change the temperature of 200 g aluminum from 15 °C to 55 °C. State the result in calories.
• Массасы 200г болатын денені 20°С-тан 40°С-қа дейін жылыту үшін 1,52 кДж жылу қажет. Дене қандай заттан жасалған?

§ 8. Отын энергиясы. Отынның меншікті жану жылуы

Отын

• Отын деп жану процесі кезінде айтарлықтай көп мөлшерде жылу

бөлініп шығатын жанғыш затты айтады.

Жану

• Массасы 1 кг отын толық жанғанда бөлінетін жылу мөлшерін көрсететін физикалық шаманы отынның меншікті жану жылуы деп атайды.

БҰЛ ҚЫЗЫҚ!

• Біздіңеліміз өте үлкен отын-энергетикалық қорға ие.
• Мұнай. Дәлелденген мұнай қорының көлемі әлемдік қордың шамамен 3,2%

құрайды. Мұнай және газ қоры Атырау, Маңғыстау, Ақтөбе және Батыс Қазақстан об-лыстарында орналасқан.

• Табиғи газ. Қазақстанның газдық қоры ~1,82 трлн м³ құрайды және әлемдік қордың

шамамен 1,7 % болып табылады .

• Көмір.Қазақстанның көмір қоры шамамен 162 млрд тоннаны құрайды және жыл

сайын 100 млн. тоннаға жуық көмір қазып алынады. Тас көмірдің кен орны Қарағанды, Павлодар және Қостанай облыстарында орналасқан. Осылардың арасында Қарағанды көмір бассейнінің маңызы зор. Қарағандының көмірі коксталады және оның сапасы өте жоғары. Көмірдың жалпы қоры шамамен 45 млрд тоннаны құрайды.

Үйге тапсырма:

1. Массасы 2 кг табиғи газ толық жанғанда қанша жылу мөлшері бөлініп шығады? q=4,4107Дж/кг.

2. ПӘК-і 30 пеште 0,5 кг ағашты толық жағып, қанша суды қайнатуға болады? Судың бастапқы температурасы 100С. с4200 Дж/кг0С, q=10106 Дж/кг.

3. Көлемі 3 л керосинді көлемі 1 л спиртпен араластырды. Осы отын жанғанда бөлініп шығатын жылу мөлшері қандай? qк=4,6107Дж/кг, qс=2,7107Дж/кг, к800 кг/м3, сп800 кг/м3

жүктеу/скачать 1,26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: