|
ҚРДСМ «Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы» ШЖҚ РМК
Қалыпты және патологиялық физиология кафедрасы
|
044 -31/15-5( 15)
Басылым № 2
12 беттің -беті
|
«Патологиялық физиология» пәні бойынша жұмыс бағдарламасы
|
БЕКІТЕМІН
ОӘжТЖ проректоры,
___________ м.ғ.д. Анартаева М.Ұ.
«____» ________________ 2013 ж.
Жұмыс бағдарламасы
Пән: патологиялық физиология
Пән коды: PF-3210
Мамандық: 051103-«Фармация»
Оқу сағатының көлемі (кредит): 135 сағат (3 кредит)
Оқытылатын курс пен семестр: III курс, V семестр
2013 жылы
Жұмыс бағдарламасы қалыпты және патологиялық физиология кафедрасында 051103-«Фармация» мамандығына арналған патологиялық физиология пәнінің Типтік оқу бағдарламасы негізінде құрастырылды.
Кафедра мәжілісінде қайта қаралды.
_____ _____________ 2013 ж. Хаттама № ___
Каф. меңгерушісі _____________ доцент Жолымбекова Л.Д.
Қоғамдық денсаулық сақтау және медико-профилактикалық пәндер бойынша жүйелік әдістемелік комиссия мәжілісінде қайта талқыланды.
_____ _____________ 2013 ж. Хаттама № ___
Төрағасы _____________ доцент Бейсенбаева З.И.
Әдістемелік Кеңесінде қайта мақұлданды.
_____ _____________ 2013 ж. Хаттама № ___
2.Бағдарлама
2.1.Кіріспе
Патологиялық физиология жоғары фармациялық білім беру жүйесінде дерттік процестердің пайда болуы, дамуы және аяқталуының негізгі зандылықтарын зерттеуді, студенттерді аурудың этиологиясын, патогенезін, клиникалық көріністерін, алдын алу емдеуді түсінуге дайындауды өзінің мақсаты етіп қояды.
2.2.Пәннің мақсаты
Студенттерге аурудың пайда болуы мен дамуының, сауығудың жалпы зандылықтары туралы білімді, аурудың этиологиясын, патогенезін, клиникалық көріністерін, алдын алу мен емдеуді түсіндіру.
2.3.Оқытудың міндеттері:
●студенттерде біртектес дерттік үрдістердің себептері, себепкер жағдайлары және негізгі көріністерінің даму тетіктері, әрбір организм мен физиологиялық жүйелердің біртектес бұзылыстары туралы білімді қалыптастыру;
●аурудың алдын алу мен емдеудің мүмкіндіктері, негізгі дерттік үрдістерді фармакологиялық емдеу жолдары туралы болжамды қалыптастыру.
2.4.Оқытудың соңғы нәтижесі
Студент
білуге тиіс:
●жалпы нозологияның негізгі түсініктерін;
●ауру пайда болуы, дамуы және аяқталуындағы себеп, себепкер жағдай және организм реактивтілігін маңызын;
●ағзалар мен жүйелердің кең тараған негізгі дерттік үрдістің этиологиясын, олардың негізгі көріністерінің патогенезін және әртүрлі аурулар дамуында организм үшін маңызын;
●аурудың алдын алу және емдеудің жалпы ұстанымдарын, біртектес патологиялық үрдістерді фармакологиялық жолмен коррекциялауды, жеке ағзалар мен организм жүйесі патофизиологиясының біртектес түрлерін;
●дерттік үрдістерді зерттеуде эксперименттік әдістің маңызын, оның артықшылығы мен кемшілігін, болашағын.
істей алуға тиіс:
●патофизиологиядан алған білімдерін фармакологияны, фармакотерапияны және басқа фармацевтикалық пәндерді оқып үйренуде пайдалануды;
●патофизиологияны негізгі түсініктерін фармацевтикалық және медициналық әдебиеттермен жұмыс істеуде қолдануды;
●жануарларға тәжірибе жүргізу және жоспарлау, олардың нәтижелерін өңдеу және сараптауды;
●патофизиологиядан алған білімін тұрғындарға өзіндік емделумен шұғылданудың зиянын түсіндіргенде қолдануды.
дағдылануға тиіс:
●клиника-зертханалық зерттеулер нәтижелерін сараптауға.
2.5.Реквизитке дейінгі
Молекулярлық биология медициналық генетика негіздерімен, физиология анатомия негіздерімен, физикалық және коллоидтық химия, микробиология.
2.6. Реквизиттен кейінгі
Токсикологиялық химия.
2.7.Тақырыптық жоспары: тақырып, әр сабақтың өткізілу түрі мен ұзақтылығы (дәріс, тәжірибелік, өзіндік жұмыс).
Дәрістің тақырыптық жоспары
№
|
Тақырыбы
|
Өткізілу түрі
|
Сабақтың ұзақтылы-ғы (сағат түрінде)
|
|
Кредит № 1
|
|
|
1
|
Кіріспе. Жалпы нозология.
|
шолу
|
1
|
2
|
Жалпы этиология және патогенез.
|
шолу
|
1
|
3
|
Реактівтілігінің дерттанудағы маңызы.
|
шолу
|
1
|
4
|
Гипоксия.
|
шолу
|
1
|
5
|
Қабыну.
|
шолу
|
1
|
|
Жалпы сағат:
|
|
5
|
|
Кредит № 2
|
|
|
1
|
Аллергия-1.
|
шолу
|
1
|
2
|
Аллергия-2.
|
шолу
|
1
|
3
|
Өспелер.
|
шолу
|
1
|
4
|
Көмірсу алмасуының бұзылыстары.
|
шолу
|
1
|
5
|
Су-электролит алмасуының бұзылыстары.
|
шолу
|
1
|
|
Жалпы сағат:
|
|
5
|
|
Кредит № 3
|
|
|
1
|
Анемиялар.
|
проблемалық
|
1
|
2
|
Гемостаз патофизиологиясы.
|
проблемалық
|
1
|
3
|
Жүрек жеткіліксіздігі.
|
проблемалық
|
1
|
4
|
Сыртқы тыныс алу патофизиологиясы.
|
проблемалық
|
1
|
5
|
Бүйрек патофизиологиясы.
|
проблемалық
|
1
|
|
Жалпы сағат:
|
|
5
|
|
Барлығы:
|
|
15
|
Тәжірибелік сабақтың тақырыптық жоспары
№
|
Тақырыбы
|
Өткізілу түрі
|
Сабақтың ұзақтылы-ғы (сағат түрінде)
|
|
|
Кредит № 1
|
|
|
1
|
Патофизиология пәні, міндеттері, әдістері. Жалпы нозология. Жалпы этиология және патогенез.
|
тәжірибелік жұ-мысты орындау, зерттеу нәтиже-лерін талқылау
|
2
|
2
|
Реактівтілігінің дерттанудағы маңызы.
|
тәжірибелік жұ-мысты орындау, зерттеу нәтиже-лерін талқылау
|
2
|
3
|
Жасушаның жалпы патологиясы.
|
тәжірибелік жұ-мысты орындау, зерттеу нәтиже-лерін талқылау
|
2
|
4
|
Шеткері қанайналымының бұзылыстары.
|
тәжірибелік жұ-мысты орындау, зерттеу нәтиже-лерін талқылау
|
2
|
5
|
Қабыну.
|
тәжірибелік жұ-мысты орындау, зерттеу нәтиже-лерін талқылау
|
2
|
|
Жалпы сағат:
|
|
10
|
|
Кредит № 2
|
|
|
1
|
Көмірсу алмасуының бұзылыстары. Қантты диабет.
|
тәжірибелік жұ-мысты орындау, зерттеу нәтиже-лерін талқылау
|
2
|
2
|
Су-электролит алмасуының бұзылыстары.
|
тәжірибелік жұ-мысты орындау, зерттеу нәтиже-лерін талқылау
|
2
|
3
|
Гипоксия. Қызба.
|
тәжірибелік жұ-мысты орындау, зерттеу нәтиже-лерін талқылау
|
2
|
4
|
Аллергия.
|
тәжірибелік жұ-мысты орындау, зерттеу нәтиже-лерін талқылау
|
2
|
5
|
Өспелер.
|
тәжірибелік жұ-мысты орындау, зерттеу нәтиже-лерін талқылау
|
2
|
|
Жалпы сағат:
|
|
10
|
|
Кредит № 3
|
|
|
1
|
Қызыл және ақ қан патофизиологиясы.
|
тәжірибелік жұ-мысты орындау, зерттеу нәтиже-лерін талқылау
|
2
|
2
|
Жүрек патофизиологиясы.
|
тәжірибелік жұ-мысты орындау, зерттеу нәтиже-лерін талқылау
|
2
|
3
|
Сыртқы тыныс алу патофизиологиясы.
|
тәжірибелік жұ-мысты орындау, зерттеу нәтиже-лерін талқылау
|
2
|
4
|
Асқорыту патофизиологиясы. Бауыр пато-физиологиясы.
|
тәжірибелік жұ-мысты орындау, зерттеу нәтиже-лерін талқылау
|
2
|
5
|
Бүйрек патофизиологиясы.
|
тәжірибелік жұ-мысты орындау, зерттеу нәтиже-лерін талқылау
|
2
|
|
Жалпы сағат:
|
|
10
|
|
Барлығы:
|
|
30
|
Студенттің өзіндік жұмысының тақырыптық жоспары
№
|
Тақырыбы
|
Өткізілу түрі
|
Сағат
саны
|
|
|
Кредит № 1
|
1)реферат дайын-дау және қорғау + кроссворд құрас-тыру + тест тап-сырмаларын құ-растыру;
2)презентация дайындау және қорғау + глосса-рий құрастыру + жағдайлық есеп-терді құрастыру (кейс-стади).
|
|
1
|
Ауру алды туралы түсінік. Ауру алдыны жүктемелі сынамалармен анықтау.
|
3
|
2
|
Сыртқы этиологиялық жайттардың организмге әсері.
|
3
|
3
|
Тұқымқуалаушылықтың дерттанудағы ма-ңызы.
|
3
|
4
|
Алкоголизм, нашақорлық, токсикомания-
ның патофизиологиялық аспектілері.
|
5
|
5
|
Зақымдануға организмнің жалпы серпіліс-тері.
|
4
|
6
|
Микроциркуляцияның бұзылыстары. Жіті қабынуды тәжірибеде үлгілеу.
|
4
|
7
|
Жұқпалы үрдісінің патофизиологиясы. Сепсис.
|
5
|
8
|
Аралық бақылау №1.
|
тестілеу және жа-збаша сұрау тү-рінде коллоквиум
|
3
|
|
Жалпы сағат:
|
|
30
|
|
Кредит № 2
|
|
|
1
|
Май және нәруыз алмасуының бұзылыста-ры. Ашығу. Атеросклероз.
|
1)реферат дайын-дау және қорғау + кроссворд құрас-тыру + тест тап-сырмаларын құ-растыру;
2)презентация дайындау және қорғау + глосса-рий құрастыру + жағдайлық есеп-терді құрастыру (кейс-стади).
|
4
|
2
|
Қышқылдық-сілтілік үйлесімнің бұзылыс-тары.
|
2
|
3
|
Гипо- және гипервитаминоздар.
|
3
|
4
|
Дәрілік заттардың қосымша әсерінің пато-физиологиялық аспектілері. Дәрілік аллер-гия.
|
3
|
5
|
Иммунотапшылықты жағдайлар. Аутоим-мундық аурулар.
|
3
|
6
|
Тіннің өсу патологиясы.
|
2
|
7
|
Жүйке жүйесінің патофизиологиясы. Жо-ғары жүйке әрекетінің бұзылыстары. Нев-роздар.
|
5
|
8
|
Эндокринопатияларының жалпы этиоло-гиясы мен патогенезі. Ішкі сөлденіс безде-рінің гипер- және гипофункциясы.
|
5
|
9
|
Аралық бақылау № 2.
|
тестілеу және жа-збаша сұрау тү-рінде коллоквиум
|
3
|
|
Жалпы сағат:
|
|
30
|
|
Кредит № 3
|
|
|
1
|
Лейкоздар. Гемостаз бұзылыстары.
|
1)реферат дайын-дау және қорғау + кроссворд құрас-тыру + тест тап-сырмаларын құ-растыру;
2)презентация дайындау және қорғау + глосса-рий құрастыру + жағдайлық есеп-терді құрастыру (кейс-стади).
|
4
|
2
|
Тамыр тонусының бұзылыстары.
|
4
|
3
|
Тыныстың дерттік түрлері.
|
3
|
4
|
Ойық жара ауруының патофизиология-сы.
|
3
|
5
|
Ішектің сіңірілу және қозғалыс қызметте-рінің бұзылыстары.
|
5
|
6
|
Сарғыштанулар.
|
4
|
7
|
Бүйрек жеткіліксіздігі.
|
4
|
8
|
Аралық бақылау № 3.
|
тестілеу және жа-збаша сұрау тү-рінде коллоквиум
|
3
|
|
Жалпы сағат:
|
|
30
|
|
Барлығы:
|
|
90
|
2.8.Оқыту мен сабақ берудің әдістері
●Дәрістер – шолу, проблемалық.
●Тәжірибелік сабақтар – тәжірибелік жұмыстарды орындау, зерттеу нәтижелерін талқылау.
●Оқытушының жетекшілігімен студенттің өз бетінше атқаратың жұмысы – оқу бағдарламасындағы айтарлықтай күрделі мәселелер бойынша кеңестер, кестелер және оқулықтармен жұмыс істеу, аралық бақылау – тестілеу және жа-збаша сұрау түрінде коллоквиум.
Оқытушының жетекшілігімен студенттің өз бетінше атқаратың жұмысы оқытушымен байланыста студенттің аудиториядан тыс орындайтын жұмысына жатады, ол бойынша сабақ кестесіне кірмейтін жеке кесте жасалынады.
●Студенттің өз бетінше атқаратың жұмысы – әдебиеттермен, электрондық таратқыштармен жұмыс істеу, рефераттар мен презентацияларды дайындау және қорғау, кроссворд, тест тапсырмаларын және глоссарий құрастыру, жағдайлық есептерді құрастыру (кейс-стади).
2.9.Білім алушылардың білімі мен дағдыларын бағалау әдістері
●Ағымдық бақылау: ауызша сұрау, тәжірибелік жұмысының орындалуын тексеру, зерттеу нәтижелерінің талқылауын бағалау, тестілеу, өзіндік жұмысының орындалуын тексеру.
●Аралық бақылау: тестілеу және жазбаша сұрау түрінде коллоквиум. ●Қорытынды бақылау: тестілеу және тәжірибелік дағдыларды қабылдау (ОҚТЕ) түрінде емтихан.
Құрал-жабдықтар
Компьютерлер, мультимедиялық проекторлар, компьютерлік бағдарлама-лар және мультимедиялық оқұ құралдары жинағы, жалпы және жүйелі патологиялық физиология бөлімдерінен кестелер, тест тапсырмалар және жағдайлық есептер жинағы.
2.10.Ұсынылатын әдебиет
Қазақ тілінде
негізгі:
1.Нұрмұхамбетұлы Ә. Патофизиология: оқулық. – өнд., толықт. 3-бас. – Алматы, 2011.
2.Нұрмұхамбетұлы Ә. Клиникалық патофизиология: оқулық. – Алматы: Эверо, 2010.
3.Нұрмұхамбетұлы Ә. Ұрық дамуы мен балалық шақ ауруларының патофизиологиясы: монография. – Алматы, 2006.
4.Хасенова К. Патологиялық физиологиядан дәрістер жинағы: оқу құралы. Түркістан, 2005.
5.Нұрмұхамбетұлы Ә. Орысша-қазақша медициналық (физиологиялық) сөздік = Русско-казахский медицинский (физиологический) словарь. – Алматы, 2007.
6.Жәутікова С.Б. Мамандырылған патологиялық физиология курсы: оқу-әдістемелік құралы. – Қарағанды: ЖК «Ақ Нұр», 2013.
7.Жәутікова С.Б. Патологиялық физиология пәні бойынша ситуациялық есептер жинағы: оқу-әдістемелік құралы. – Қарағанды: ЖК «Ақ Нұр», 2013.
қосымша:
1.Нұрмұхамбетұлы Ә. Орысша-қазақша медициналық (физиологиялық) сөздік. – Алматы:Эверо, 2007.
Орыс тілінде
негізгі:
1.Патофизиология: учебник: в 2-х т. /Под ред. В.В. Новицкого, Е.Д. Гольдберга, О.В. Уразовой. – 4-е изд., перераб. и доп. – М.: ГЭОТАР-Медиа, 2010. – Т. 1.
2.Патофизиология: учебник: в 2-х т. /Под ред. В.В. Новицкого, Е.Д. Гольдберга, О.В. Уразовой. – 4-е изд., перераб. и доп. – М.: ГЭОТАР-Медиа, 2010. – Т. 2.
3.Литвицкий П.Ф. Патофизиология: учебник. – 4-е изд., испр. и доп. – М.: ГЭОТАР-Медиа, 2010.
4.Патологическая физиология: учебник /Под ред. Н.Н. Зайко. – 3-е изд. – М.: МЕДпресс-информ, 2006.
5.Патофизиология. Руководство к практическим занятиям: учебное пособие /Под ред. В.В. Новицкого, О.И. Уразовой. – М.: ГЭОТАР-Медиа, 2011.
қосымша:
1.Долгих В.Т. Общая патофизиология: учебное пособие. – Ростов-на-Дону, 2007.
2.Баркова Э.Н. Руководство к практическому курсу патофизиологии: Учебное пособие. – Ростов-на-Дону, 2007.
3.Патофизиология и физиология в вопросах и ответах: учебное пособие /Л.З. Телль [и др.]. – М., 2007.
4.Фролов В.А. Общая патофизиология: электронный курс по патофизиологии и вступ. статья к нему: учебное пособие. – М., 2006. + 1 CD-ROM.
5.Рубцовенко А.В. Патологическая физиология: монография. – М., 2006.
6.Литвицкий П.Ф. Патофизиология: учебник: в 2-х т. – 3-е изд., испр. и доп. – М.: ГЭОТАР-Медиа, 2006. – Т. 1.
7.Литвицкий П.Ф. Патофизиология: учебник: в 2-х т. – 3-е изд., испр. и доп. – М.: ГЭОТАР-Медиа, 2006. – Т. 2.
8.Желтова Н.А. Патологическая физиология: учебное пособие. – М., 2005.
9.Патофизиология: учебное пособие /Под ред В.Ю. Шанина. – СПб., 2005.
10.Зайчик А.Ш. Патофизиология. Общая патофизиология (с основами иммунопатологии): учебное пособие для студентов мед. вузов. – 3-е изд., доп. и перераб. – СПб.: ЭЛБИ-СПб, 2005.
2.11.Қосымшалар:
№1 үлгі
2013-2018 ж. реквизитке дейінгі, реквизиттен кейінгі және бір-бірімен шектес пәндермен білім берудің келісу хаттамасы
Келісілетін пәндер
|
Материалдық пропорциясын және оны баяндау ретін өзгерту туралы ұсыныстар және т.б.
|
Келісімге қа-тыскан кафе-дралардың мәжіліс хат-тамаларының нөмерлері және күндері
|
1
|
2
|
3
|
Реквизитке дейінгі:
|
|
|
Молекулярлық биология медициналық генетика негіздерімен
|
Тіршілік көрініс діңгейлері. Жасушаның ақпараттық макромолекулаларының құры-лысын, қасиеттерін және алуандығын зерттеу. Генетика негіздері. Өзгергіштік.
|
Хаттама № ____ ____________
|
Физиология анатомия негіздерімен
|
Жасуша физиологиясы. Қозғыш тіндер физиологиясы. Мүшелер және жүйелері-нің физиологиясы. Мүшелер және жүйеле-рінің морфологиялық құрылысы. Ангио-логия. Миология. Остеология. Бас миы, неврология және ОЖЖ. Эстезиология. Спланхнология. Асқорыту жүйесі. Бүйрек. Бауыр. Ішкі сөлініс бездері.
|
Хаттама № ____ ____________
|
Физикалық және коллоидтық химия
|
Қышқыл-негіздік құбылыстар және олар-дың физиологиялық үрдістерінде алған орны. Буфер жүйелері – гомеостаз негізі. Электр өткізгіштік және биоэнергетика құ-былыстары. Эндо- и экзотермиялық серпі-лістер. Жоғары молекулалық қосылыста-рының еруінің ерекшіліктері. Осмостық және онкотикалық қысымының қалыпта-суына ықпал ететін факторлар. Газдық жә-не сұыйқ орталарында заттар диффузиясы.
|
Хаттама № ____ ____________
|
Микробиология
|
Микроорганизмдерінің жіктелуі. Қоздыр-ғыштар популяциясында гетерогендіктің механизмдері. Микроорганизмдерінің па-тогендігі, вируленттілігі. Жұқпа дерттінің спецификалық және бейспецификалық тү-рлерінің дифференциациянің принциптері.
|
Хаттама № ____ ____________
|
1
|
2
|
3
|
Шектес пәндер:
|
|
|
Фармакология
|
Қабынуға қарсы дәрілік заттар. Ал-лергияға қарсы дәрілік заттар. Қан жүйесінің қызметіне әсер ететін дәрілік заттар. Жүрек-қантамыр жүйесінің қыз-метіне әсер ететін дәрілік заттар. Тыныс алу жүйесінің қызметіне әсер ететін дәрілік заттар. Ас қорыту жүйесінің қыз-метіне әсер ететін дәрілік заттар. Несеп шығару жүйесінің қызметіне әсер ететін дәрілік заттар.
|
Хаттама № ____ ____________
|
Реквизиттен кейінгі:
|
|
|
Токсикологиялық химия
|
Улы және күшті әсер етуші заттарының қасиеттерін зерттеу. Организмде улы зат-тарының метаболизміне әсер ететің ық-палдар. Организмнің биологиялық сұйық-тарында улы заттарының мөлшер мен концентрациясынан әсерінің тәуелділігі. Клиникалық токсикология, улануларының эпидемиологиясы, сипаттамасы және се-бептері. Табиғи және жасанды уытсыз-дандыруының әдістері.
|
Хаттама № ____ ____________
|
Қалыпты және патологиялық физиология
кафедрасының меңгерушісі, доцент Жолымбекова Д.А.
Биохимия, биология және микробиология
кафедрасының меңгерушісі, доцент Есиркепов М.М.
Фармакогнозия және химия
кафедрасының меңгерушісі, профессор Патсаев А.Қ.
Фармацевтикалық және токсикологиялық
химия кафедрасының меңгерушісі, профессор Ордабаева С.К.
Фармакология, клиникалық фармакология
және фармакотерапия кафедрасының
меңгерушісі, профессор Орманов Н.Ж.
№2 үлгі
2013-2014 оқу жылына Жұмыс бағдарламадағы
толықтырулар мен өзгертулер
«Патологиялық физиология» пәні «Фармация» мамандығы бойынша жұмыс бағдарламасына толықтырулар мен өзгертулер енгізілмейді.
Жұмыс бағдарламасы кафедра мәжілісінде қайта қаралған және мақұлданған
«___»__________2013ж. №___хаттамасы.
Кафедра меңгерушісі, доцент Жолымбекова Л.Д.
Достарыңызбен бөлісу: |