Көру және есту анализаторының құрылымдық ерекшеліктері мен даму динамикасы
жүктеу/скачать 19,07 Kb.
|
Көру және есту анализаторының құрылымдық ерекшеліктері мен даму
- Бұл бет үшін навигация:
- Көру жүйесі
- Көз Көру анализаторының сезгіш бөлімі
|
Көру және есту анализаторының құрылымдық ерекшеліктері мен даму динамикасы Көру және есту анализаторының құрылымдық ерекшеліктері мен даму динамикасы Ортаңғы құлақ дабыл қуысы, дабыл жарғағы және 3 сүйектен: балғашық, үзеңгі, төстік және евстахий түтігінен тұрады. Дыбыс толқыны дабыл жарғағына келіп соғады да одан кейін үш сүйек арқылы толқын ішкі құлаққа қарай бағытталады. Ортаңғы құлақ дабыл қуысы, дабыл жарғағы және 3 сүйектен: балғашық, үзеңгі, төстік және евстахий түтігінен тұрады. Дыбыс толқыны дабыл жарғағына келіп соғады да одан кейін үш сүйек арқылы толқын ішкі құлаққа қарай бағытталады. Дабыл қуысы 6 қабаттан тұрады; сүйектер бір-бірімен байланысқан. Евстахий түтігі сүйекті және жарғақты бөліктен тұрады ол сыртқы ортадағы қысым мен ішкі қысымның тепе - теңдігін сақтап тұрады. Ішкі құлақ 2 бөліктен тұрады: Ішкі құлақ 2 бөліктен тұрады: Сүйекті лабиринт Жарғақты лабиринт. Олардың аралығында перелимфа деген сұйықтық бар, жарғақты лабиринттің ішінде эндолимфа жатыр. Сүйекті лабиринт 3 бөліктен тұрады: жартылай дөңгелекті өзектер, кіреберіс, ұлудан. Жартылай дөңгелекті өзектер сагиттальді, фронтальді, горизонтальді жазықтықта орналасқан 5 тесік арқылы кіреберіске ашылады.Алдыңғы жағынан ұлу тесігімен байланысқан. Кіреберісте 2 терезе орналасқан: кіреберіс терезесі өзегінің негезімен жабылған, ұлу терезесі мембранамен жабылған. Жаңа туған балаларда құлақтың ортаңғы бөлімдік қуысы ткань сұйықтығымен толып тұрады. Бұл сұйықтық кейін бірті-бірте тканьге сінеді,оның орнына евстахи түтігі арқылы ауа іриді. Евстахи түтігі қысқа (19мм), бірақ кең (3мм)болады.Түтік мөлшерінің бұлай болуына сай ортаңғы құлақ қуысына ауа мен шырышты затпен,сұйықтықпен түрліше микробтардың енуіне мол болады. Жаңа туған балаларда құлақтың ортаңғы бөлімдік қуысы ткань сұйықтығымен толып тұрады. Бұл сұйықтық кейін бірті-бірте тканьге сінеді,оның орнына евстахи түтігі арқылы ауа іриді. Евстахи түтігі қысқа (19мм), бірақ кең (3мм)болады.Түтік мөлшерінің бұлай болуына сай ортаңғы құлақ қуысына ауа мен шырышты затпен,сұйықтықпен түрліше микробтардың енуіне мол болады. Лабиринттің бастамасы ұрықтық дамудың 3-аптасында эктодермадаң түзіледі,ал иірімі каналдан түзілуі 12 аптада жүреді.Жаңа туған балаларда құлақтың сыртқы және ішкі бөлімдері толықтап қалыптасады.Тумалардың құлақ қалқанының ұзындығы ересектегілерден екі есе кіші болса,ені ересектегілердей болады. Түрлі дыбыс қарқынының деңгейі
Көру анализаторлары Көру талдағышы немесе көру анализаторы (analisatoris visae, гр. analysis — талдау, лат. visa - көру) - жарық пен түсті ажыратуға бейімделген талдағыш. Көру талдағышы — көру рецепторынан (көз алмасы), өткізгіш жолдан (көру жүйкесі) және мидағы орталықтардан тұрады. Жарықты қабылдайтын рецепторлар (сезімтал фоторецепторлы нейроциттер дендриттері) көз алмасының ішкі торлы қабығында орналасқан. Көру талдағышының өткізгіш жолы - ми жүйкелерінің II жұбы сезімтал көру жүйкесі. Осы жүйке талшықтары мидың имек денесінде, көру төмпектерінің артқы ядроларында және төрт төмпектің алдыңғы төмпектерінде орналасқан қыртысастылық орталықтарда аяқталады. Қыртысастылық орталықтардан басталатын орталық сезімтал өткізгіш жолдар, жүйке толқынын ми қыртысының шүйде аймағындағы қыртыстық орталыққа жеткізеді. Көру жүйесі: Көз алмасы, көз алмасының, қабықшылары, ішкі ядро, көз алмасының б/е, көз жас аппараты, қабақ, жас ағатын өзек, көз жасының көлі, көз жас безі, фиброзды, қабықша, қасаң, қабық ,склера, торлы, қабықша, тамырлы, қабықша, нұрлы, қабықшы, кірпікті, дене, меншікті, тамырлы, шыны тәріздес, көз бұршағы, сұйықтығы, таяқшалар, қолбашалар, 1 — қасаң қабық; 2 — көз алмасының алдыңғы камерасы; 3 — нұрлы қабықша; 4 — көз алмасының артқы камерасы; 5 — көз бұршағы; 6 — кірпікті дене; 7 — конъюнктива; 8 — кірпікті дене; 9 — көздің шеткі тік б/е; 10 — көздің ішкі тік б/е; 11 — меншікті тамырлы қабықша; 12 — шыны тәрізді дене; 13 — склера; 14 —торлы қабықша; 15 — көру жүйкесігнің дискісі; 16 — көру жүйкесі Көз Көру анализаторының сезгіш бөлімі көз алмасында орналасқан. Оларға торлы қабықтағы таяқша және сауытша пішінді фоторецепторлар жатады. Көру анализаторының қыртыс бөліміне ми қыртысының желке тұсында орналасқан оң және сол жақ көру орталықтары жатады Өткізгіш бөліміне к ө р у жүйкесі жатады. Ол көз алмасынан шығып, сопақша миға барып бағытын өзгертеді, содан соң оң көзден шыққан нерв сол жақ ми қыртысының желке тұсындағы көру аймағына, ал сол көзден шыққан көру нерві оң жақ ми қыртысындағы көру аймағына қозуды тасиды 1 — қас; 2 — үстіңгі қабақ; 3 --- кірпіктер; 4 — көз-жас безі; 5 — жас емізікшесі; 6 — жас нүктесі; 7 — көз жас көлі; 8 — көз жас қоймасы; 9 — төменгі қабақ; 10 көз жас өзегі; 11 — мұрынның жас ағатын өзегі жүктеу/скачать 19,07 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|