Мектепте биологиядан кластан тыс жұмыстар

«Бекітемін»

Факультет деканы

_________ А.Б.Медешова.

«__»__________ 2010 ж.

Жаратылыстану-математика факультеті

Профессор В.В.Иванов атындағы «Биология және экология»

кафедрасы

050113 Биология

мамандығы бойынша кредиттік оқу жүйесінде оқитын

студенттерге арналған

Мектепте биологиядан кластан тыс жұмыстар.
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

Курс – 3

Кредит саны - 2

Дәріс – 15 сағат

Практикалық сабақ – 15 сағат

ОСӨЖ –30 сағат

СӨЖ – 30 сағат

Емтихан – 5-ші семестрде

Барлығы – 90 сағат

Орал 2010ж.

«Биология және экология» кафедрасының оқытушысы Ж.М.Ихласова

ҚР ГОСО құжатын негізге ала отырып дайындалды.
Келісілді: ОҮҰжОӘЖБ жетекшісі
«Биология және экология» кафедрасының отырысында қарастырылды.

Кафедра меңгерушісі _________ Г.С.Қайсағалиева

Ихласова Жанар Максутовна

Педагогикалық институт, «Биология және экология » кафедрасы, №11 кабинет.

Жұмыс телефоны: 50-35-49

Е-mail: @rambler.ru

2.2 Пән туралы мәлімет

Пән атауы: Мектепте биологиядан кластан тыс жұмыстар.

Семестр 15 оқу аптадан және 2 сессия аптасынан тұрады.

Бір аптада 2 кредит сағат, әр кредит-сағат бір байланыс сағаттан (дәріс) және бір байланыс сағат (практика) және екі сағат оқытушының жетекшілігімен студенттің өзіндік жұмысынан (ОЖСӨЖ), студенттің өзіндік жұмысынан (СӨЖ) тұрады.

Кредит саны –2

Өту орны: № 6 оқу ғимараты, сабақ кестесі бойынша
Оқу жоспарынан көшірме:

Курс	Семестр	Кредит саны	Дәрістер	Семинарлар	ОЖСӨЖ	СӨЖ	Барлығы	Бақылау түрі
3	5	2	15	15	30	30	90	емтихан

2.3 Кіріспе.

Курстың мақсаты:

Мектепте биологиядан кластан тыс жұмыстар пәнінің мақсаты студенттерде болашақ мұғалімдер ретінде оқу бағдарламасынан тыс білім және білік, мектепте биологиядан оқу-тәрбиелік жұмыстарын жүргізуге дайындық, ұстаздық жұмысқа өзбетімен және шығармашылық жағынан дайындау. Жаратылыстану бағытында студенттерге ғылыми негізде дәлелденген нақты, терең білім беру. Студенттерде ғылыми-материалистік көзқарасты қалыптастырып, еңбекке деген қажетті практикалық білім мен білігін тауып, жаңа білімді өздігінен игеруге құштарлығын дамытып, зерттеу жұмысына деген қызығушылығын т.б. іс-әрекеттерді жүзеге асырады. Мектепте биологиядан кластан тыс жұмыстар курсының студенттердің жан-жақты дамыған жеке тұлға болып қалыптасуында маңызы зор.

Мектепте биологиядан кластан тыс жұмыстар пәнінің міндеті биология сабағы, зертханалық және сарамандық сабақтары студенттердің тірі табиғат туралы және ауыл шаруашылығы саласында биологиялық заңдылықтардың қолданылуы туралы терең де берік болады. Биологияны оқыту барысында тек білім беріліп қана қоймай,студенттерді патриоттық тәрбиеге, эстетикалық талғамға, табиғатты қорғауға, еңбек сүйгіштікке т.б. тәрбиеленеді. Студент болашақ мұғалім ретінде мектеп бағдарламасын меңгеруі тиіс, мектеп оқулықтарын оқушыларға берілетін ғылыми ақпараттарды білуі тиіс, оқыту процесі кезінде күнделікті педагогикалық тәрбиелеу тапсырмаларын шешуге үйренуі керек, сабақ жоспарын құруы, практикалық жұмысты жүргізуі, өнеркәсіпте, табиғатта топсеруен өткізе алуы, мектеп жанындағы оқу-тәжірибелік аймақта, кластан тыс жұмыстар жүргізе алуы, сонымен қатар биологиядан факултативтік сабақтар, жас натуралистер үйірмесін жүргізе алуға үйретеді.

Биологиядан кластан тыс жұмыстардың мазмұны оқу бағдарламасымен шектелмейді, студенттердің қызығушылығына негізделе отырып сабақ бағдарламасынан тыс материалдарды да қамтиды. Кластан тыс жұмыста оқытушының қызығушылығы емес, студенттің қызығушылығы ескерілуі керек.Кластан тыс жұмыстардың мазмұны өткен сабақтармен, зертханалық, сарамандық сабақтармен тығыз байланыста болады және сабақтан тыс уақытта орындауды меңгертеді.

Студенттердің әдістемелік дайындық жүйесіне кіретіндер: Мектепте биологиядан кластан тыс жұмыстардан дәріс және семинар сабақтар, студенттің оқытушы жетекшілігімен жүргізілетін өзіндік сабақтар.

Курстың пререквизиті: мектеп курсының жаратылыстану пәндерінің теориясын білу керек.

Курстың постреквизиті: Мектептегі биологиядан кластан тыс жұмыстардың жүргізілу әдістемесін меңгереді. Жаратылыстану пәндері бойынша барлық кластан тыс жұмыстардың формаларын ұйымдастыруды үйренеді.

Студенттерге қойылатын талаптар:

Курс бойынша жоғары балл алу үшін әрдайым жұмыстану қажет. Себебі пән бойынша баға жалпы семестр бойы жинақталады. Сабаққа белсенді қатысып, барлық тапсырмаларды нақты, дұрыс, ұқыпты, толық орындаған жағдайда студентке жоғары баға қойылады. Студент әрбір кредит сағат бойынша жинаған балдарын есептеп жүру қажет (жоғарыда көрсетілген пән бойынша білімді бағалау және апталық тақырыптық кесте бойынша)

Үй тапсырмасы міндетті түреде көрсетілген мерзімде орындалуы қажет. Үй тапсырмалары негізінде қорытынды баға шығарылады.

Семестрлік жеке тапсырмалар міндетті болып табылады. Олар реферат (баяндама, хабарлама т.б.) ретінде орындалып, қорғалады. Бұл тапсырмалардың әрқайсысы бағаланып, қорытынды баға шығарылады.

Бақылау жұмысы сабақ уақытында орындалып, тапсырылады. Студенттердің білімін бақылау негізінен тест тапсырмаларын орындату арқылы тексеріледі.

№1 Дәріс

1. Биологиядан кластан тыс жұмыстарға сипаттама

2. Биологиядан кластан тыс жұмыстардың жіктелуі.

3. Оқушылардың кластан тыс жұмыстарға қатысу құқығы.

№1 практикалық жұмыс

Тақырып: Биологиядан жүргізілетін кластан тыс жұмыстардың формасы мен түрлері.

1.Кластан тыс жұмыстардың жеке түрі.(ауызша)

2. Кластан тыс жұмыстардың жалпы түрі.(ауызша)

3. Кластан тыс жұмыстардың топтық түрі.(ауызша)

бойынша жоспар құру.

2. М.И.Панкина «Молодому учителю биологии» г.Уральск, 1998г.

3. А.Н.Захлебный «Экологическое образование школьников во внеклассной работе» М,

«Просвещение» 1974г.

4. Д.И.Трайтак «Как сделать интересной внеклассную работу по биологии» М, 1979г.

2 апта

№2 Дәріс

1. Мектептегі кластан тыс жұмыстардың жеке түріне сипаттама.

2. Жеке кластан тыс жұмыстардың құрылымы.

№2 практикалық жұмыс

1. Кластан тыс жұмыстардың жеке түріне сипаттама.

2. Жеке кластан тыс жұмыстардың биология пәніндегі орны.

ОЖСӨЖ 2сағ.мазмұны: Биологиядан жеке жүргізілетін кластан тыс жұмыстардың жоспарын құру.(жазбаша)

СӨЖ 2сағ.мазмұны: Әр бір студент өзі таңдаған жеке кластан тыс жұмыс формасы бойынша жоспар құру.

Әдебиеттер:1. А.Н.Никишов «Внеклассная работа по биологии» М, «Просвещение» 1974г.

2. М.И.Панкина «Молодому учителю биологии» г.Уральск, 1998г.

3. А.Н.Захлебный «Экологическое образование школьников во внеклассной работе» М,

«Просвещение» 1974г.

4. Д.И.Трайтак «Как сделать интересной внеклассную работу по биологии» М, 1979г.

3 апта

№3 Дәріс

1. Мектептегі кластан тыс жұмыстардың топтық түріне сипаттама.

2. Мектептегі кластан тыс топтық жұмыстардың құрылымы.

№3 практикалық жұмыс

1. Кластан тыс жұмыстардың топтық түріне сипаттама.

2. Топтық кластан тыс жұмыстардың биология пәніндегі орны.

ОЖСӨЖ 2сағ.мазмұны: Биологиядан топпен жүргізілетін кластан тыс жұмыстардың жоспарын құру.(жазбаша)

СӨЖ 2сағ.мазмұны: Әр бір студент өзі таңдаған топтық кластан тыс жұмыс формасы бойынша жоспар құру.

Әдебиеттер:1. А.Н.Никишов «Внеклассная работа по биологии» М, «Просвещение» 1974г.

2. М.И.Панкина «Молодому учителю биологии» г.Уральск, 1998г.

3. А.Н.Захлебный «Экологическое образование школьников во внеклассной работе» М,

«Просвещение» 1974г.

4. Д.И.Трайтак «Как сделать интересной внеклассную работу по биологии» М, 1979г.

4 апта

№4 Дәріс

1. Мектептегі кластан тыс жұмыстардың жалпы түріне сипаттама.

2. Жалпы кластан тыс жұмыстардың құрылымы.

№4 практикалық жұмыс

1. Биологиядан кластан тыс жұмыстардың жалпы түріне сипаттама.

2. Жалпы кластан тыс жұмыстардың биология пәніндегі орны.

ОЖСӨЖ 2сағ.мазмұны: Биологиядан жалпы жүргізілетін кластан тыс жұмыстардың жоспарын құру.(жазбаша)

СӨЖ 2сағ.мазмұны: Әр бір студент өзі таңдаған жалпы кластан тыс жұмыс формасы бойынша жоспар құру.

Әдебиеттер:1. А.Н.Никишов «Внеклассная работа по биологии» М, «Просвещение» 1974г.

2. М.И.Панкина «Молодому учителю биологии» г.Уральск, 1998г.

3. А.Н.Захлебный «Экологическое образование школьников во внеклассной работе» М,

«Просвещение» 1974г. стр.17, таблица-5.

4. Д.И.Трайтак «Как сделать интересной внеклассную работу по биологии» М, 1979г.

5 апта

№5 Дәріс

1. Биологияны оқытудағы мектеп ішілік және мектеп аралық шаралардың маңызы.

2. Мектеп ішілік және мектеп аралық шараларға дайындақ және оны өткізу.

№5 практикалық жұмыс

1.Мектеп ішілік шаралардың түрлері және оларды ұйымдастыру.

2. Мектеп аралық шаралардың негізгі формалары.

ОЖСӨЖ 2сағ.мазмұны: «Орман біздің байлығымыз» атты тақырыпта мектеп ішілік шараның жоспарын құру. Трайтак стр 31.

СӨЖ 2сағ.мазмұны: Орман күніне арналған өлеңдер жинағын жинап келу.

Әдебиеттер:1. А.Н.Никишов «Внеклассная работа по биологии» М, «Просвещение» 1974г.

2. М.И.Панкина «Молодому учителю биологии» г.Уральск, 1998г.

3. А.Н.Захлебный «Экологическое образование школьников во внеклассной работе» М,

«Просвещение» 1974г. стр.17, таблица-5.

4. Д.И.Трайтак «Как сделать интересной внеклассную работу по биологии» стр.15-45.

6 апта

№6 Дәріс

1. Жаратылыстану курсын оқытудағы биологиялық үйірмелердің маңызы.

2. Жас натуралистер үйірмесінің алуан түрлігі және оның жұмысын жоспарлау.

№6 практикалық жұмыс

1.Өсімдіктану пәнінде жүргізілетін үйірмелер.

2.Жануартану пәнінде жүргізілетін үйірмелер.

3.Тәнтану пәнінде жүргізілетін үйірмелер.

4.Тіршіліктану пәнінде жүргізілетін үйірмелер.

ОЖСӨЖ 2сағ.мазмұны: Өсімдіктану курсы бойынша жас натуралистер үйірмесінің жоспарын құру.

СӨЖ 2сағ.мазмұны: Бөлме өсімдігімен жүргізілетін секцияның жұмыс жоспарының таблицасын толтыру.

Әдебиеттер:1. А.Н.Никишов «Внеклассная работа по биологии» М, «Просвещение» 1974г.стр77-81.

2. М.И.Панкина «Молодому учителю биологии» г.Уральск, 1998г.

3. Н.И.Клинковская «Комнатые растения в школе» М, «Прос..»1986г.стр.9

7 апта

№7 Дәріс

1. Бөлме өсімдіктерінің биология сабағындағы орны.

2. Өсімдіктану курсын оқытуда бөлме өсімдіктерін қолдану.

№7 практикалық жұмыс

1. Бөлме өсімдіктерін сабақта морфо-анатомиялық бағытта қолдану.

2. Бөлме өсімдіктерін сабақта физиологиялық бағытта қолдану.

ОЖСӨЖ 2сағ.мазмұны: Бөлме өсімдіктерін күту әдістемесі.(бет77-85)

СӨЖ 2сағ.мазмұны: Бөлме өсімдігін күту күнтізбесі.(бет137)

Әдебиеттер:1. А.Н.Никишов «Внеклассная работа по биологии» М, «Просвещение» 1974г.

2. Н.И.Клинковская «Комнатые растения в школе» М, «Прос..»1986г.стр.3-8, 12-44.

№8 Дәріс

1. «Эволюциялық теория» бөлімін оқытуда бөлме өсімдіктерін қолдану.

2. «Селекция», «Генетика» бөлімдерін оқытуда бөлме өсімдіктерін қолдану.

Әдебиет:Н.И.Клинковская «Комнатые растения в школе» М, «Прос..»1986г.стр.44-77

№8 практикалық жұмыс

Тақырып: Бөлме өсімдіктерінің көбеюі.

1.Бөлме өсімдіктерінің тұқыммен көбеюі.

2. Бөлме өсімдіктерінің вегетативті көбеюі.

Әдебиет:Н.И.Клинковская «Комнатые растения в школе» М, «Прос..»1986г.стр 86-88.

2. Н.И.Клинковская «Комнатые растения в школе» М, «Прос..»1986г.

№9 Дәріс

1. Экологиялық соқпақтың мақсат, міндеттері.

2. Экологиялық соқпақты ұйымдастыру.

3. Экологиялық соқпақтың құралдары.

№9 практикалық жұмыс

Тақырып: Экологиялық соқпақ.

1. Экологиялық соқпақ туралы түсінік.

2. Экологиялық соқпақта кластан тыс шараларды өткізу.

ОЖСӨЖ 2сағ.мазмұны: Экологиялық соқпаққа топсеруен ұйымдастыру.

СӨЖ 2сағ.мазмұны: Әр бір студент жеке экологиялық соқпақта топсеруен өткізу жоспарын құру.

Әдебиеттер:1. А.Н.Никишов «Внеклассная работа по биологии» М, «Просвещение» 1974г.

2. А.Н.Захлебный «Экологическое образование школьников во внеклассной работе» М,

«Просвещение» 1974г. стр.66.

3. Д.И.Трайтак «Как сделать интересной внеклассную работу по биологии» М, 1979г

№10 Дәріс

1.Фенологиялық бақылауды ұйымдастыру.

2. Бақылау күнделігі.

Әдебиет: Д.И.Трайтак «Как сделать интересной внекл. раб.по биологии» (стр.56)

А.Н.Никишов «Внеклассная работа по биологии» М, «Прос..» 1974г.(стр.21)

№10 практикалық жұмыс

1. Фенологиялық бақылау және оны ұйымдастыру.

2. Оқушылар жұмысының көрмесін өткізу.

Әдебиет: А.Н.Никишов «Внеклассная работа по биологии» М, «Прос..» (стр.21-22)

2. А.Н.Захлебный «Экологическое образование школьников во внеклассной работе» М,

«Просвещение» 1974г. стр.66.

3. Д.И.Трайтак «Как сделать интересной внеклассную работу по биологии» М, 1979г

№11 Дәріс

1. Биологиялық әдебиеттердің кластан тыс жұмыстарды ұйымдастырудағы маңызы.

2. Реферат, баяндама т.б. хабарламалар даярлауда әдебиеттерді қолдану әдістемесі.

Әдебиет: 1. А.Н.Захлебный «Эко.обр. школьников во внекл. работе» стр.83.

2. Д.И.Трайтак «Как сделать интересной внекл.раб. по биологии» стр.101.

№11 практикалық жұмыс

1. Кластан тыс жұмыстарды ұйымдастырудағы биологиялық әдебиеттер.(ауызша)

2. Дәріс материалдарын пайдалана отырып белгілі бір тақырыпта реферат жазу

әдістемесін меңгеру.(мыс:Қызыл кітап)

арттыру.

2. А.Н.Захлебный «Экологическое образование школьников во внеклассной работе» М,

«Просвещение» 1974г. стр.104.

3. Д.И.Трайтак «Как сделать интересной внеклассную работу по биологии» стр.118.

№12 Дәріс

1. Мектептік олимпиаданың мақсат, міндеттері.

2. Олимпиада турларының ерекшкліктері.

Әдебиет: «Биология в школе» журналы, №6 1996ж.

№12 практикалық жұмыс

Тақырып: Биология апталығы.

1. Биология апталығын жоспарлау және ұйымдастыру.(ауызша)

2. Биология апталығының жоспарын құру және өткізу.

ОЖСӨЖ 2сағ.мазмұны: Теориялық тур сұрақтарын даярлау.

СӨЖ 2сағ.мазмұны: Практикалық тур сұрақтарын даярлау.

Әдебиеттер:1. А.Н.Никишов «Внеклассная работа по биологии» М, «Просвещение».

2. К.Н.Задорожный «Предметная неделя биологии в школе» Ростов-на-Дону «Феникс»

3. «Биология в школе» журналы, №3, 1991ж.

13 апта

№13 Дәріс

1. Мектеп жылыжайын жоспарлау және онда жұмысты ұйымдастыру.

2. Мектеп аймағында бау-бақшаны құрастыру.

Әдебиет: «Биология в школе» журналы, №6 1988ж.бет 57. №4 1990ж.бет 61-62.

№13 практикалық жұмыс

Тақырып: Тірі табиғат бұрышындағы жануарлардың құрлымы.

1. Аквариум және оның құрлымы.

2. Инсектарий, террариум, вольерлер туралы түсінік.

ОЖСӨЖ 2сағ.мазмұны: Жасанды ұя даярлау және оны ілу әдістемесі.

СӨЖ 2сағ.мазмұны: Табиғаттағы мектептің Қызыл дәптері.

Әдебиеттер:1. А.Н.Никишов «Внеклассная работа по биологии» М, «Просвещение».

2. «Биология в школе» журналы, №3 1988ж. №5 1973ж.бет 76.

3.Қайымов Қ. Суасты әлемінің айнасы. – Алматы: Қайнар, 1989.

4.Махлин.М.Д. Аквариум в школе. – М.: Просвещение, 1984.

№14 Дәріс

қалыптастыру.

1. Экспедицияның мақсат, міндеттері және оған даярлық.

2. Экологиялық экспедицияның құрылымы.

№14 практикалық жұмыс

Тақырып:Туристік-өлкелік экспедиция экологиялық тәрбие формасы ретінде.

1. Экологиялық мәдениетке тәрбиелеудің қазіргі таңғы проблемасы.

2. Экспедицияны өткізу жағдайы.

ОЖСӨЖ 2сағ.мазмұны: Экспедиция жұмыстарының орындалуы.

СӨЖ 2сағ.мазмұны: Экологиялық ұйымдар. Жасылдар отряды.

Әдебиеттер: 1. А.Н.Никишов «Внеклассная работа по биологии» М, «Просвещение» 1974г.

2. А.Н.Захлебный «Экологическое образование школьников во внеклассной работе» М,

«Просвещение» 1974г. стр.66.

3. Д.И.Трайтак «Как сделать интересной внеклассную работу по биологии» М, 1979г

№15 Дәріс

1.Фитокомпозиция туралы түсінік.

2.Фитокомпозицияның жіктелуі.

Әдебиет: «Биология және салауаттылық негізі» журнал №6,2005ж.

№15 практикалық жұмыс

1. Көлемді стиль дегеніміз не.

2. Икебана дегеніміз не.

3. Аралас стиль дегеніміз не.

1.Өзің таңдаған бір стильді негізге ала отырып, гүл композициясын жаса.