Монокулярлы және бинокулярлы деген ұғымдар қалыптастырылады Монокулярлық көру

Қарағанды Медицина Университеті Морфология және физиология кафедрасы

Тақырып: Бинокулярлы көру

Орындаған:Уалхан Сержан Тексерген: Кантемиров М.Р

Адамның бір көзбен немесе екі көзбен көру ерекшеліктеріне байланысты монокулярлы және бинокулярлы деген ұғымдар қалыптастырылады

Монокулярлық көру - көру аймағына түсетін заттар мен қозғалатын заттарды негізінен бір көзбен қабылдайтындығымен сипатталады. Қалыпты жағдайда көру қабілетінде ауытқулар жоқ адам бинокулярлық көруді қолданады, яғни визуалды ақпаратты екі көз арқылы қабылдайды. Монокулярлық көру бұрыштық шамалармен өлшенеді.

Бинокулярлық көру (лат. bini - " екі " және лат. oculus - "көз") - заттың бейнесін екі көзбен бір уақытта анық көру қабілеті; бұл жағдайда адам қарап отырған заттың бір бейнесін көреді. Бинокулярлық көруді стереоскопиялық деп те аталады.

Бинокулярлы көрудің даму шарттары:

• Екі көздің көру өткірлігі 0,3 төмен болмауы керек
• Конвергенция мен аккомадацияның сәйкес болуы
• Екі көз алмасының үйлесімді жұмыс жасауы
• Изейкония-екі көздің тор қабатында қалыптасатын бірдей көлемді кескін
• Фузионды рефлекс- екі тор қабатының сәйкестендірілмелі аймағынан кескінді мидың біріктіру қабілеті

Бинокулярлық көру визуалды анализаторға басқа да маңызды артықшылықтар жасайды. Ол арқылы көру өрісін көлденең бағытта 180 градусқа дейін кеңейтеді, екі көзден алынған визуалды кескіндер тітіркенудің қосындысына байланысты айқын (көру өткірлігі артады), бинокулярлық көру арқылы адам қашықтықты дәлірек анықтайды (көз өлшегіш)

Бинокулярлық көру- күрделі шартты рефлекс кешені. Ол өмір бойы дамиды, жетілдіріледі және өзгереді. Бинокулярлық көру функциясының дамуында жеке тәжірибе үлкен рөл атқарады. Туған кезде бинокулярлық көрудің физиологиялық механизмі жоқ.

Бинокулярлық көрудің қалыптасуы 2 айдан 6-10 жасқа дейін жүреді және 15 жасқа дейін бекітіледі. 2 айға дейін көз алмаларының жалпы қозғалысы дамиды, торлы қабат пен көз қимылдары арасындағы шартты-рефлекторлық байланыс күшейтіледі. Аккомадация актісіне конвергенция үдерісі қосылады.

Бинокулярлық көру қабілетінің бұзылуы:

Көздің шаршауының жоғарылауымен, түрлі-түсті реңктерде және объектінің жарықтылық дәрежесінде айқын айырмашылықтың болмауымен, фокустық проблемалармен, тек қашықтықта немесе қашықтықта көру қабілетінің нашарлауымен, жақын және алыс көру қабілетінің төмендеуімен, көру жайлылығының төмендеуімен, жиі бас ауруымен, страбизммен, птозбен, нистагмамен, объектіні қарау кезінде бір көзді жабу әдетімен көрінуі мүмкін.

Страбизмнің (косоглазие) себептері өте әртүрлі. Олар туа және жүре пайда болуы мүмкін:

• орта және жоғары дәрежелі аметропияның болуы (алыстан көрушілік, миопия, астигматизм)
• жарақаттар
• паралич және парез
• окуломоторлы бұлшықеттердің дамуы мен бекітілуінің ауытқулары; орталық жүйке жүйесінің аурулары
• стресстер
• жұқпалы аурулар (қызылша, скарлатина, дифтерия, тұмау және т. б.)
• соматикалық аурулар
• психикалық жарақат (қорқыныш)
• бір көздің көру өткірлігінің күрт төмендеуі

Страбизмнің түрлері:

Соколов тәжірибесі:

Зерттелуші бір көзімен түтікке (мысалы, бүктелген дәптерге) қарайтынына негізделген.

Оның соңына қарай екінші ашық алақанды бекітеді

Бинокулярлық көру арқылы алақандағы “тесік” әсері жасалады, қолдағы кескін түтік арқылы қабылданады

Кальф әдісі

Кальф әдісі бойынша тәжірибені орындау үшін екі ұзын зат қажет. Мысалы, қарындаштар. Бірінші қарындашты алып тігінен ұстау керек. Қолдарды шатастыру үшін оларды біраз уақыт қимылдатамыз. Содан кейін қарындаштардың ұштарын қосамыз.

Толық бинокулярлық көру кезінде бұл тапсырма ешқандай қиындық тудырмайды. Егер қандай да бір бұзушылықтар болса, оларды қосу қиындық тудырады және қарындаштарды байланыстыра алмайсыз. Мұны бір көзді жауып, экспериментті қайталау арқылы тексеруге болады.

Оқу тәжірибесі:

Оқу тәжірибесінде қарындаш қана емес, кітап та қажет болады. Оны ашып, парақ фонында қарындашты оң қолыңызға қойыңыз. Ол беттегі әріптердің бір бөлігін жабады. Эксперимент кезінде басты немесе кітабты жылжытуға болмайды. Бинокулярлық көру кезінде сіз қарындаш түріндегі кедергілерге қарамастан, суреттерді шолуда біріктіретіндігіне байланысты мәтінді оқи аласыз

жүктеу/скачать 456,5 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: