МОӨЖ №8
Орындаған: Н.Қ.Амангелді
М-Ист 11
Тексерген: А.Г. Муханбетчина
Тақырыбы: Басқару шешімдерінің типологиясы. Мотивация қызметін жүзеге асыру
Басқару шешімдерінде жалпы қасиеті бар – бұл полиморфизм (басқару шешімдерін қабылдау процесін жүзеге асырудың әртүрлі кластарының, түрлерінің, типтері мен формаларының көптігі). Шешім қабылдау қызметі талдау процесінің полиморфизмнің арқасында ғана мүмкін болып шығады.
«Ұйымдастырушылық шешім» ұғымы басқарушылық шешімдердің бүкіл жүйесін сипаттау үшін шешуші мәнге ие. Оның жинақтаушы сипаты бар және өзімен жетекшінің қызметтік мәртебесіне байланысты нормативтік-сілтемелік шешімдердің бүкіл кешенін анықтайды. Жетекші қабылдауға мәжбүр болатын нормативтік емес шешімдердің орасан көптігі өте зор, бірақ жанама түрде болса да оның іс-әрекетінің тиімділігіне және бүкіл ұйымның әлеуметтік-психологиялық сипаттамасына ықпал етеді.
Г.Саймон ұйымдастырушылық шешімдерді екі негізгі санатқа бағдарламаланған және бағдарламаланбаған деп бөлуді ұсынды. Бұл екі «таза» тип қазіргі кезде континуумның полюстері ретінде қарастырылады, ал басқару тәжірибесінде көбінесе құрама шешімдер кездеседі.
Нормативтік шешімдер сондай-ақ оларды түрлерге бөлу белгісі бойынша, басқарудың қандай қызметін жүзеге асыруға байланысты екендігіне қарай жіктеледі, яғни мақсаттық, болжамдық, жоспарлық, мотивациялық, бақылаулық, ұйымдастырушылық, түзетулік, өндірістік-технологиялық қызметтерге байланысты. Мұндай бөлу нақты түрде басқаруды таңдау процестерінің негізгі санаттарының анықтамасы болып табылады.
Таңдау процестерінде басқару шешімдері бастапқы дерексіз жағдайы бойынша құрылымданған және құрылымданбаған («жақсы анықталған» және «нашар анықталған») болып бөлінеді. Олар үш негізгі белгі бойынша айырмаланады: субъект шешім үшін қажетті ақпаратқа ие.
Осы жүктемеге байланысты басқару шешімдері детерминистік және ықтималдық болып бөлінеді. Біріншілері құрылымданған жағдайларда орын алады. Оларды нормативтік процедураларға дайындау кезінде қолдану және тәуелсіз элементтерін олардың процесінен барынша алып тастауға ұмтылу тән болады. Екіншілері «жұмсақ», жасаудың нормативтік емес процедураларын және интуитивтік құралдарды қолданумен сипатталады, олар туралы тәуекелді шешімнің қажетті өлшем ретінде қарастырады.
Психологиялық шешімге негізделетін жіктеме шешімдердің үш типінен тұрады: интуитивтік, пікірлерге негізделген және инновациялық.
Инновациялық белгілері бойынша шешім қабылдау түрлерінің жіктемесі: майда тірлікті, селективтік, бейімделушілік, инновациялық.
Мазмұндық белгісі бойынша тыйым салу, рұқсат ету және сындарлы шешімдер болады.
Басқару шешімдері формаларының ең қорытушы
Достарыңызбен бөлісу: |