Орындаған : Шайдуллиева З. И
жүктеу/скачать 1,23 Mb.
|
витамин
- Бұл бет үшін навигация:
- МІ 19Б студенті Тексерген :Сейтқалиева А. Е
|
БАТЫС ҚАЗАҚСТАН ЖОҒАРЫ МЕДИЦИНАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ Тақырыбы:Витаминдер. Витаминге ұқсас заттар. Микро және макроэлементтер. Олардың организмдегі рөлі. Орындаған :Шайдуллиева З.И МІ 19Б студенті Тексерген :Сейтқалиева А. Е Витаминдер – әр түрлі химиялық табиғаты бар, организмнің тіршілігіне өте шамалы мөлшерде қажет төмен молекулалы органикалық қосылыстар. Зат алмасуда катализаторлық және реттегіштік қызмет атқарады. Витаминдерді 1880 жылы орыс ғалымы Н.И. Лунин ашты. 1912 жылы поляк ғалымы К. Функ күріш кебегінен, құрамында азоты бар, кристалды затты бөліп алып, оған витамин / лат. Vita – тіршілік, amin – амин / деген ат берді. Қазіргі уақытта витаминдердің 30-ға жуық түрі жақсы зерттелген. Витаминдер А дәрумені Теріге, шырыштың бөлінуіне, сүйектер мен тістердің қатаюына қажет. Малдардан алынатын тағамдарда болады: бауырда, сары майда, ірімшікте, жұмыртқада, балықтың майында, сары-қызыл, жасыл түсті көкөністер мен жеміс-жидектерде: шабдалы, итмұрын, қара қарақат, қарбыз, бұрыш, қырыққабат, ақжелкен, сәбіз, көк жуа т.с.с. В дәрумені Ағзадаға зат алмасуды реттейді, қанның түйіршіктерінің қалыптасуына, асқазан –ішек қызметін қалыптастырады және т.б. В тобы дәрумендерімен қаныққандар: жармалар, астық тұқымдастар, атбас бұршақ, сүт және ет тағамдары, жұмыртқа, көкөністер, жаңғақтар. С дәрумені Немесе аскорбин қышқылы, қан түйіршіктерінің қалыптасу процесіне қатысады, зақымданған тері мен шырыштың бөлінуін қалпына келтіреді, иммунды жүйенің белсенділігін арттырады. Д дәрумені Сүйектер мен тістердің қатаюын, ағзадағы кальции мен фосфордың алмасуын реттейді. Е дәрумені Барлық зат алмасу процесіне қатысады. Өсімдік майларының құрамында: күнбағыс, жүгері, соя. Сонымен қатар жұмыртқа сары уызы, бауыр, атбас бұршағы, қарақұмық сұлы дәруменіне өте бай. К дәрумені Қанның ұю процесіне қатысады. К дәруменінің негізгі көздері: итмұрын, орамжапырақ, сәбіз, қызанақ, мыңжапырақ. Витаминге ұқсас заттарға не жатады (ең танымал) Фитохимиялық заттар (грек фито – өсімдіктер) – өсімдіктерді табиғи аурулардан және қоршаған ортаның, саңырауқұлақтар мен жәндіктердің зиянды әсерінен қорғау. Негізінде әр өсімдік негізіндегі тамақ өнімдерінде белгілі мөлшерде фитохимиялық заттар бар, бірақ олардың көпшілігі шөптер деп аталатын дәрілік қасиеттері бар өсімдіктерде кездеседі. Мәселен, сарымсақ өзінің емдік қасиетіне, оның құрамында бас айналатын фитохимиялық заттардың көптігі себеп болады. Қазіргі уақытта біз жүздеген әртүрлі фитохимиялық материалдарды білеміз, және күн сайын дерлік жаңалары ашылуда. Осы себепті толық тізімді ұсыну мүмкін емес немесе мағынасы жоқ. Бір нәрсені білу керек, бұл оларды денемен және, әрине, күн сайын қамтамасыз ету керек. Алайда, бұл заттардың кейбірін атап өткен жөн. жүктеу/скачать 1,23 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|