Орындаған: Асилов а тобы: в-жмқА-08-22

жүктеу/скачать 12,38 Mb.

бет	1/2
Дата	12.03.2023
өлшемі	12,38 Mb.
	#172025

1 2

Байланысты:
физиология 1 срс ,

«Қалыпты және патологиялық физиология» Тақырыбы:Биологиялық мембраналардың қызметтері. Иондық каналдары.

Орындаған: Асилов А

Тобы: В-ЖМҚА-08-22

Қабылдаған:

Шымкент -2022-2023

Жоспар

I. Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім

1. Биологиялық мембраналар 2.Мембраналардың қызметтері

3.Мембрана арқылы заттардың тасымалдануы

3. Иондық каналдар

ІІІ. Қорытынды

ІV. Пайдаланылған әдебиеттер

Биологиялық мембрана

Биологиялық мембрана — жасушаның және жасуша ішіндегі бөлшектердің (ядро, митохондрия, хлоропластар, пластидтер) бетінде орналасқан молекулалық мөлшердегі (қалыңдығы 5 — 10 нм), ақуызды-липидтік құрылымды жұқа қабықша. Биологиялық мембрана фосфолипидтік құрылымына байланысты өткізгіштік қасиетіне ие, яғни жасушада тұздардың, қанттың, амин қышқылдарының, иондардың, т.б. заттардың алмасу өнімдерінің концентрациясын, олардың тасымалын және алмасуын реттейді. Клетканың протоплазмасын қоршап тұрған биологиялық мембрана жасушалық мембрана деп аталады.

Мембрана липидтері.

Мембрана липидтерінің негізінен 4 түрі белгілі:

1) фосфолипидтер (ФЛ);

2) сфинголипидтер (СЛ);

3) гликолипидтер (ГЛ);

4) стероидтар–холестерин (ХЛ).

Алғашқы үшеуінің молекуласы гидрофильдік «бас», гидрофобтық «құйрық» бөлімдерінен тұрады.

Биологиялық мембрана фосфолипиттерден құралған жұқа қабаттан тұрады . Полярлы және полярсыз орталарды бөліп тұрған қабатта (су мен ауа) фосфолиптттердің молекулалары бір қатар болып орналасады. Олардың полярлы «бастары» полярлы ортаға батып, ал полярсыз «құйрықшалары» полярсыз ортаға қарай бағытталады.

Биологиялық мембраналардың мынадай негізгі 6 қызметі бар:
Бөгеттік (барьерлік)
Матрицалық
Мембраналық
Энергетикалық
Биопотенциалдардың пайда болуы мен оларды тарату
Рецепторлық

Фильтация

Фильтация (сүзу,сүзгі) деп гидростатикалық қысым градиенті есебінен су молекулаларының мембрана порлары арқылы тасымалдануын атайды. Су молекулаларының тасымалдану жылдамдығы Пуайзель заңы бойынша жүреді: dV/dt = P1 – P2/w, мұндағы dV/dt- суды тасымалдау жылдамдығы, w- гидравликлық қысым, ол w = 8lh/pr4 тең, l - пор ұзындығы, r- оның радиусы, h- судың тұтқырлдық коэффициенті. Фильтрация құбылысы қан тамырлары арқылы су молекуласын тасымадануда маңызды орын алады, кейбір патологияларда фильтрация күшейіп нәтижесінде дене ісінеді.

Осмос
Жасуша мембранасының жартылай өткізгіштік, яғни кей заттарды өткізетін, мысалы су молекуласын, ал кей заттарды өткізбейтін қасиеті бар. Осмос деп су молекуласының концентрациясы көп ортадан (бұл ортада еріген зат концентрациясы аз) аз ортаға (еріген зат концентрациясы көп) қарай мембрананың жартылай өткізгіштік қасиеті нәтижесінде тасымалдануын атайды. Мына мысалды талдайық: ыдыстың бір бөлігінде концентрациясы 40%, екінші бөлігінде 60% болатын тұз ертіндісі бір бірінен өткізгіштігі тұз үшін 0 тең, ал суды өткізетін қалқан арқылы бөлінген болсын делік, егер қалқанды алып тастасақ, онда 1 бөліктен су молекулалары 2 бөліке қарай тасымалданады НЕГЕ ? Өйткені 1 ортада (40 пайыз тұз, 60 пайыз су) су молекуласының концентрациясы 2 ортаға ( 60 пайыз тұз, 40 пайыз су) қарағанда көп, сондықтан су молекуласының тасымалдануы 1 ортадан ден 2 ге қарай жүреді.

жүктеу/скачать 12,38 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2