Қостанай мемлекеттік педагогикалық институты Тарих және өнер факультеті Қазақстан тарихы кафедрасы «Отан тарихының өзекті мәселелері»

Жоспар:

2. Хұн империясындағы әскери өнері, қаруы

3. Түрік империясының әскери құрылымы, соғыс өнері және қару- жарағы.
14. лекция. Шыңғысхан, Әмір Темір және Қазақ хандығы тұсындағы әскери өнер.

Жоспар:

2. Қазақ хандығы тұсындағы жалпыға бірдей әскери міндет, әскери ұйым, әскери өнердің

дамуы, Орбұлақ шайқасы

3. Кенесары ханның әскери реформасы

1. 
   Қазақ этногенезінің көне дәуірі.
   
2. 
   Түркі этникалық бірлестігінің қалыптасуы және оның түркі халықтарының негізіне ойналуы.
   
3. 
   XII-XV ғасырлардағы қазақ этникасының қалыптасуы.
   
4. 
   Қазіргі Қазақстандағы демографиялық процестер.
   

Артықбаев Ж.О. Қазақстан тарихы: Оқулық-хрестоматия. – Астана: «Фолиант». 2000. –

260 бет.

Абиль Е. Этногенез казахов. Опыт системного подхода.- Костанай, 1997.

Таным тармақтары (Қытай тарихшыларының көне тарихызмы жөніндегі пайымдаулары. Құрас және алғ.жазғ. Қ. Салғараұлы). Алматы.Санат, 1992. 279 б.

Қазақстан тарихы.(көне заманнан бүгінге дейін). Төрт томдық, 1-том, Алматы, Атамұра, 1996.

Қазақстан тарихы.(көне заманнан бүгінге дейін). Бес томдық, II-том. Алматы, Атамұра,

1998.

Н.Мыңжан. Қаақтың қысқаша тарихы. Алматы, Жалын, 1994.

Исмагулов О.И. Население Казахстана от эпохи бронзы до современности. Алма-Ата, 1970.

Қосымша әдебиет:

Әбілғазы. Түрік шежіресі. Алматы, Ана-тілі, 1991.208 б.

Дулати М.Х: Тарих-и Рашиди. Алматы, Мұхамед Хайдар Дулати қоғамдық қоры, 2003

Мәшһүр-Жүсіп Көпеев. Қазақ шежіресі. Алматы, 1993.

Моңғолдың құпия шежіресі. Баян-өлгий, 1979.

Өтеміс Қажы. Шыңғыс наме. Алматы, 1992.

Шәкірім Құдайбердіұлы. Қазақ шежіресі. Алматы, 1993.

Кузембайулы А., Абиль Е., История Казахстана, Учебник для ВУЗов. 7-е издание. Перераб. и доп.- СПБ, Соларт, Санкт-Петербург, 2004.

Қазақстан тарихы.(көне заманнан бүгінге дейін). Төрт томдық, 1-том, Алматы, Атамұра, 1996.

Қазақстан тарихы.(көне заманнан бүгінге дейін). Бес томдық, II-том. Алматы, Атамұра,

1998.

Масанов Н.Э. и др. История Казахстана: народы культуры. Учебное пособие. Алматы, Дайк-Прес, 2000.

Исмагулов О.И. Население Казахстана от эпохи бронзы до современности. Алма-Ата, 1970.

1. 
   Қазақ хандығының құрылуы.
   
2. 
   Қазақ қоғамының әлеуметтік құрылымы.
   
3. 
   Қазақ хандығының мемлекеттік құрылысы.
   
4. 
   Қазақ хандығының құқықтық жүйесі.
   

Артықбаев Ж.О. Қазақстан тарихы: Оқулық-хрестоматия. – Астана: «Фолиант». 2000. –

260 бет.

АбильЕ. История государство иправа Республики Казахстан.( с древнейших времен до до 1992 года), второе издания, Астана,Фолиянт, 2001.

Кузембайулы А., Абиль Е., История Казахстана, Учебник для ВУЗов. 7-е издание. Перераб. и доп.- СПБ, Соларт, Санкт-Петербург, 2004.

Қазақстан тарихы.(көне заманнан бүгінге дейін). Бес томдық, II-том. Алматы, Атамұра,

1998.

Масанов Н.Э. и др. История Казахстана: народы культуры. Учебное пособие. Алматы, Дайк-Прес, 2000.

Артыкбаев Ж.О. Казахское общество: традиции и иновации. – Караганда, 1993.

Ахметова Н. Обычное право кахахов в конце XVIII-XIX вв. – Караганда, 1990.

Дулати М.Х: Тарих-и Рашиди. Алматы, Мұхамед Хайдар Дулати қоғамдық қоры, 2003

1.Сақтардың әскери өнері және қаруы.

2.Сақ дәуірі кезіндегі тарихи тұлғалардың портіреті.

3.Хұн империясындағы әскери өнері, қаруы.

4.Хұндардың тарихи тұлғаларының портреті.

5.Түрік империясының әскери құрылымы, соғыс өнері және қару- жарағы.

6.Түкі дәуіріндегі тарихи тұлғалардың портіреті.

Негізгі әдебиет:

Назарбаев Н.А. Тарих толқынында. – Алматы: Атамұра, 1999. -296 б.

Артықбаев Ж.О. Қазақстан тарихы: Оқулық-хрестоматия. – Астана: «Фолиант». 2000. –

260 бет.

Алматы,1997..

Бичурин Н.Я. (Иакинф) Собрание сведений о народах обитающих в Средней Азии в

древние времена. Алматы. 1998 т. I.

Дулати М.Х: Тарих-и Рашиди. Алматы, Мұхамед Хайдар Дулати қоғамдық қоры, 2003

Қ.Жалайыр. Шежірелер жинағы. Алматы.1997,-128б.

Кузембайулы А., Абиль Е., История Казахстана, Учебник для ВУЗов. 7-е издание. Перераб. и доп.- СПБ, Соларт, Санкт-Петербург, 2004.

Қазақстан тарихы.(көне заманнан бүгінге дейін). Төрт томдық, 1-том, Алматы, Атамұра, 1996.

Қазақстан тарихы.(көне заманнан бүгінге дейін). Бес томдық, II-том. Алматы, Атамұра,

1998.

Н.Мыңжан. Қаақтың қысқаша тарихы. Алматы, Жалын, 1994.

Ахинжанов С.М. Кыпчаки в истории Средневекового Казахстана. - Алма-Ата, 1989. Бартольд В.В. Тюрки: двенадцать лекций по истории турецких народов Средней Азии. – Алматы, 1998.

Гумилев Л.Н. Қиял иатшалығын іздеу. Алматы, Балауса, 1992, 428 б.

Гумилев Л.Н. Көне түріктер. Алматы, Білім, 1994.

Гумелев Л.Н. Хұндар. Алматы, 1998.

Жолдасбекұлы М.Ж. Елтұтқа: Ел тарихының әйгілі тұлғалары.( М. Жолдасбекұлы, Қ. Салғара ұлы., А. Сейдімбек). Астана Күлтегін, 2001, 357 б.

Жұртбаев Т. Дулыға: Көне түркі батырлары туралы әфсаналар. Алматы, Жалын, 1994. 2-кітап.
4. Шыңғысхан, Әмір Темір және Қазақ хандығы тұсындағы әскери өнер.

Семинар сабағының мақсаты: Шыңғыс хан, Әмір Темір және қазақ хандығы тұсындағы әскери өнердізерттеу.

Негізгі түсініктер: Отырар апаты, Темір білігі, жалдамалы әскер, гулям, аламан, жекпе-жек, дулыға, бес қару, найзагер, түмен, мыңбасы, жүзбасы, онбасы, оң қанат, сол қанат.

Сұрақтар:
1.Шыңғысхан және Әмір Темір дәуіріндегі әскери өнері

2. Қазақ хандығы тұсындағы жалпыға бірдей әскери міндет, әскери ұйым, әскери өнердің

дамуы.

3.Орбұлақ шайқасы.

Назарбаев Н.А. Тарих толқынында. – Алматы: Атамұра, 1999. -296 б.

Артықбаев Ж.О. Қазақстан тарихы: Оқулық-хрестоматия. – Астана: «Фолиант». 2000. –

260 бет.

Бабыр Захир ад дин Мұқамед. Бабырнама. Алматы, 1993.

Дулати М.Х: Тарих-и Рашиди. Алматы, Мұхамед Хайдар Дулати қоғамдық қоры, 2003

Қ.Жалайыр. Шежірелер жинағы. Алматы.19 97,-128б.

Моңғолдың құпия шежіресі. Баян-өлгий, 1979.

Өтеміс Қажы. Шыңғыс наме. Алматы, 1992.

Аманжолов К.Р. Түркі халықтарының тарихы.( көне дәуірден біздің заманымыздың XIV ғасырына дейінгі кезең). 1-кітап, Алматы, Білім, 2002. 292 б.

Кузембайулы А., Абиль Е., История Казахстана, Учебник для ВУЗов. 7-е издание. Перераб. и доп.- СПБ, Соларт, Санкт-Петербург, 2004.

Қазақстан тарихы.(көне заманнан бүгінге дейін). Бес томдық, II-том. Алматы, Атамұра,

1998.

Н.Мыңжан. Қаақтың қысқаша тарихы. Алматы, Жалын, 1994.

Ахинжанов С.М. Кыпчаки в истории Средневекового Казахстана. - Алма-Ата, 1989.

Бекмаханов Е. Қазақстан XIX ғасырдың 20-40 жылдарында. – Алматы, 1992.

Жолдасбекұлы М.Ж. Елтұтқа: Ел тарихының әйгілі тұлғалары.( М. Жолдасбекұлы, Қ. Салғара ұлы., А. Сейдімбек). Астана Күлтегін, 2001, 357 б.

Жұртбаев Т. Дулыға: Көне түркі батырлары туралы әфсаналар. Алматы, Жалын, 1994. 2-кітап.

Кузембайулы А., Абиль Е. Казахская Сибирь. – Костанай, 1997.

XIX ғасырдың екінші жартысындағы қазақ қоғамы. Зерттелу тарихының кейбір мәселері. Рдакциясын басқарған А.К.Әбілов. Қарағанды, ҚарМУ баспасы, 1992, 179 б.

Қозыбаев М. Жауды шаптым ту байлап. Алматы, 1994.

Қозыбаев М.Қ Өркениет және ұлт. Алматы, Арыс, 2001.

Қозыбаев М. Тарих зердесі. Алматы, Ғылым, 2 том, 1998.

Хара-Даван Э. Чингисхан как полководец и его наследие. – Алматы, 1992.

5. Қазақ халқының ұлт-азаттық соғыстары.

Семинар сабағының мақсаты: Қазақ халқының тәуелсіздік үшін жүргізген соғыстарына шолу жасап, олардың мәніне тоқталамыз.

Негізгі түсініктер: Отан соғысы, ұлт-азаттық қозғалыс, көтеріліс, ереуіл, «ақтабан шұбырынды», «Елім ай», бекініс, казак, протектарат, 1822 жж. Сібір қазақтарының жарғысы, Орынбор қазақтарының жарғысы1824 ж., аға сұлтан, батыр,сардар, дистанция, округ, генерал губернатор, бірінші дүниежүзілік соғыс, желтоқман.

Сұрақтар:

1. 
   XVII ғасырдың алғы мен XVIII ғасырдың басындағы қазақ-жоңғар соғыстары.
   
2. 
   XVIII ғасырда Ресейдің отарлау саясатына қарсы күрес.
   
3. 
   XIX ғасырдың 20-40 жылдарындағы орыс-қазақ соғыстары.
   
4. 
   XIX ғасырдың алғындағы Маңғыстау, Торғай жеріндегі көтерілістер.
   
5. 
   1916 жылғы Қазақстандағы ұлт-азаттық қозғалысы.
   

Назарбаев Н.А. Тарих толқынында. – Алматы: Атамұра, 1999. -296 б.

Артықбаев Ж.О. Қазақстан тарихы: Оқулық-хрестоматия. – Астана: «Фолиант». 2000. –

260 бет.

Кузембайулы А., Абиль Е., История Казахстана, Учебник для ВУЗов. 7-е издание. Перераб. и доп.- СПБ, Соларт, Санкт-Петербург, 2004.

Қазақстан тарихы.(көне заманнан бүгінге дейін). Бес томдық, II-том. Алматы, Атамұра,

1998.

2002.

Алматы. 1986 желтоқсан. Алматы, Аударма алқасы, 1992, 192 б. 2-кітап.

Алматы 1986 Желтоқсан. Қазақстан жазушылар одағының Шабыт 3-кітабы. (Құраст. Т.Айтбайұлы), 1992 176 б.

Бекмаханов Е. Қазақстан XIX ғасырдың 20-40 жылдарында. – Алматы, 1992.

Бейсқұлов Т. Желтоқса ызғары. Алматы, мерей, Қазақстан, 1994, 390 б.

XIX ғасырдың екінші жартысындағы қазақ қоғамы. Зерттелу тарихының кейбір мәселері. Рдакциясын басқарған А.К.Әбілов. Қарағанды,ҚарМУ баспасы, 1992, 179 б.

Козыбаев М.К. Казахстан на рубеже веков: пойски размышления. В двух книгах. Алматы, Ғылым, 2000. 420 с.

Қозыбаев М. Жауды шаптым ту байлап. Алматы, 1994.

Қозыбаев М.Қ Өркениет және ұлт. Алматы, Арыс, 2001.

Қозыбаев М. Ақтаңдақтар ақиқаты: Алматы, Қазақ университет., 1992-272 б.

Омарбеков Т. 20-30 жылдардағы Қазақстан қасіреті. Алматы, Санат, 1997,320 б.

Омарбеков Т. Зобалаң (Күштеп ұжымдастыруға қарсылық). Алматы, Санат, 1994-272 б.

Бұл пәнді игеруде қолданатын әдебиет мәселесі қиындық туғызбауды. Сол оқытушының басшылығымен өтетін студенттердің өз бетімен істейтін жұмыстарының тақырыптары аудиториялық сабақ ретінде өткізіледі. Сабақ барысында оқытушы студенттермен біріге отыра, тақырыптың дерек көздерін талдайды. Әдетте, оқытушы мұндай тақырыптарды студенттердің білімі тайыз, құлықсыз, лекцияны дұрыс тыңдап игере алмайтын бөлігімен жұмыс істейді.

Бір рет бақылау жұмысын жазады. Студенттер жазған баяндама, рефераттарын қорғайды. Екі рет тес сұрақтарынан сынақ тапсырады. Сабақтың әр түрлі формада, әңгіме, пікірталас, диспут, т.б. қолданылады Аудитория сабақтарында оқытушы күрделі тақырыптарды игеруге көмектеседі. Сонымен қатар оқытушы лекция және семинар сабақтарын қалдырған немесе қалып қоюшы студенттермен жұмыс жүргізеді.

Дискуссия - белгілі бір күрделі мәселені көпшілік болып пікірталас арқылы шешу. Оған қатысу алдын ала тиянақты және жан-жақты дайындықты талап етеді. Сондықтан сізге дискуссияға қатысу үшін көптеген қосымша әдебиеттерді оқуға тура келеді. Дискуссия білімгерлердің көпшілік алдында сөз сөйлеу қабілетін қалыптастырады, ой-өрісін кеңейтеді.

Интерактивті сұхбаттасу- тақырып, мәселе бойынша «сұрақ- жауап» түріндегі өзара әңгімелесуі. Мұндай сұхбаттасу пкірталастыққа (дискуссияға) жақын болады, өйткені әңгіме даулы мәселенің төңірегінде жүріп отырады. Тақтаға шыққан білімгер немесе шағын топ «маман» ретінде аудитория қойған сұрақтарға жауап қайтарады. Аудитория да өз пікірін айтып отырады.
1.Қазақ этносының құрамы саны, географиялық орналасуы.

Мақсаты: Шыққан тегі туған жері арқылы өлкетануды көрсету.

1.Әркім өз тайпасы туралы жазу керек.

2.Әр студент өзінің шежіресін жазу керек.

3.Әр студент туған, тұрған жерінің тарихын және жер - су атауларының этимологиясын қарастыруы керек.

Артықбаев Ж.О. Қазақстан тарихы: Оқулық-хрестоматия. – Астана: «Фолиант». 2000. –

260 бет.

Абиль Е. Этногенез казахов. Опыт системного подхода.- Костанай, 1997.

Таным тармақтары (Қытай тарихшыларының көне тарихызмы жөніндегі пайымдаулары. Құрас және алғ.жазғ. Қ. Салғараұлы). Алматы.Санат, 1992. 279 б.

Қазақстан тарихы.(көне заманнан бүгінге дейін). Төрт томдық, 1-том, Алматы, Атамұра, 1996.

Қазақстан тарихы.(көне заманнан бүгінге дейін). Бес томдық, II-том. Алматы, Атамұра,

1998.

Н.Мыңжан. Қаақтың қысқаша тарихы. Алматы, Жалын, 1994.

Исмагулов О.И. Население Казахстана от эпохи бронзы до современности. Алма-Ата, 1970.

Қосымша әдебиет:

Әбілғазы. Түрік шежіресі. Алматы, Ана-тілі, 1991.208 б.

Дулати М.Х: Тарих-и Рашиди. Алматы, Мұхамед Хайдар Дулати қоғамдық қоры, 2003

Мәшһүр-Жүсіп Көпеев. Қазақ шежіресі. Алматы, 1993.

Моңғолдың құпия шежіресі. Баян-өлгий, 1979.

Өтеміс Қажы. Шыңғыс наме. Алматы, 1992.

Шәкірім Құдайбердіұлы. Қазақ шежіресі. Алматы, 1993.

Кузембайулы А., Абиль Е., История Казахстана, Учебник для ВУЗов. 7-е издание. Перераб. и доп.- СПБ, Соларт, Санкт-Петербург, 2004.

Қазақстан тарихы.(көне заманнан бүгінге дейін). Төрт томдық, 1-том, Алматы, Атамұра, 1996.

Қазақстан тарихы.(көне заманнан бүгінге дейін). Бес томдық, II-том. Алматы, Атамұра,

1998.

Масанов Н.Э. и др. История Казахстана: народы культуры. Учебное пособие. Алматы, Дайк-Прес, 2000.

Исмагулов О.И. Население Казахстана от эпохи бронзы до современности. Алма-Ата, 1970.

1.Қазақстанның ортағасырлық кезеңіндегі мәдениеттің ерекшеліктері. Көшпелілік пен қала мәдениетінің дамуы.

2.Қазақстан территориясындағы араб шапқыншылығы және оның салдары.

3.ХІ ғ. мен ХІІ ғ. басындағы көшпелі өркениеттің ерекшеліктер.

1.фасад, арка, портал, күмбез, өрнек, мінбе терминдерін қолдана отырып әйгілі ескерткіштерге сипаттама жасаңыз:

- қамалдық архитектура

- діни құрылыстар

- ортақ (коммуналдық) құрылыстар

2.Қазақстандағы VI ғ. мен XIII ғ. басындағы қала мәдениетінің даму ерекшелігі

3.Әлем мәдениетінің дамуына әл-Фарабидің қосқан үлесі.

4.Қожа Ахмет Иассаудің ортағасырлық Қазақстан мәдениетіндегі орны.

5.Жүсіп Баласұғын, Махмұт қашқаридің тарихи мұрағы

Орындалған жұмысты бірінші оқытушы тексереді. Кейде студенттердің өзіне рецензия жасауға беріледі. Бұны әдебиеттерге сүйене отырып қарастырады.