Оңтүстік Америка
Оңтүстік Америка мен Солтүстік Америка жалғасқан мойнақ;
Панама мойнағы
Материктің пішіні оңтүстікке қарай ;
Сүйірлене түсетін үшбұрышқа ұқсайды
Жағалық жазығы аз тілімденген;
Ла-пЛАТА шығанағы
Жағалық жазығы аз тілімденген аралдары;
Отты жер,Чили топаралы, Фолкленд аралы
Оңтүстістік Америкадағы солтүстіктегі шеткі нүктесі;
Гальинас мүйісі
Оңтүстік Америкадағы оңтүстіктегі шеткі нүктесі;
Фроуард мүйісі
Оңтүстік Америкадағы батыстағы шеткі нүктесі
;Париньяс мүйісі
Оңтүстік Америкадағы шығыстағы шеткі нүктесі
: Кабу-Бранку мүйісі
Зерттелуі
Оңтүстік Американың табиғатын зерттеп, алғашқы геологиялық картасын жасаған:
А.Гумбольд пен Бонплан
Оңтүстік Американың картоп, жүгері, қызанақтың отаны екенін анықтаған
: Орыс биологы Н.И.Вавилов
Көгілдір мұхит шөлі деген атқа ие болған Саргасс теңізін ашқан:
Х.Колумб
Шығыс бөлігінің негізін
: Оңтүстік Америка платформасы құрайды
Батыста солтүстіктен оңтүстікке қарай әлемдегі ең ұзын тау:
Анд тауы орналасқан
Оңтүстік Американың ең биік нүктесі;
Аконкагуа шыңы 6960метр
Анд
тауы ежелгі инктер тілінде
: Мысты таулар
Анд тауының символы:
Кондор мен Лама саналады
Материкте дүние жүзінде ең биік сөнбеген жанартау:
Льюляйляко биіктігі 6723метр
Оңтүстік Америкадағы ең үлкен арал:
Отты жер аралы
Отты жер аралын материктен бөліп тұр:
Магеллан бұғазы
Ішкі сулары
Оңтүстік Америка материгінің солтүстік жағалауын шайып жатыр:
Кариб теңізінің сулары
Өзендерінің басым копшілігі:
Жаңбыр суымен қоректенеді
Материкте жер шарында ең суы мол өзен
: Амазонка
Амазонка өзенінің салалары
: 500
Амазонка өзенінің су жинау алабы материктің жер көлемін:
40% құрайды
Амазонка өзенінде:
диаметрі 2 метрге жететін виктория-регия гүлі өседі
Парана қзенінің сағасы
: Ла-Плата шығанағы
Ориноко өзенінің бір саласында жер шарында ең биік сарқырама:
Анхель 1054м
Парана өзенінің бойында
: Игуасу сарқырамасы
Ең үлкен көлі
: Маракайбо
Жер шарындағы ең биік таулы көл:
Титикака 3800м
Жер шарындағы ең ылғалды материк:
Оңтүстік Америка
Тропиктік климаттық белдеу байқалады:
Оңтүстік жарты шарда
Оңтүстік Американың табиғат зоналары
Ылғалды экваторлық және ауыспалы ылғалды
ормандар өсімдіктері
, Какао, Сейба т.б: Гевея, Бальс ағашы, Хина
Ылғалды экваторлық және ауыспалы ылғалды ормандар жануарлары:
Пекари, капибара, ягуар, пума, жалқауаң,
ілмекқұйрық, бақырауық, маймылдар, анаконда
Саванналар мен сирек орманды зона өсімдіктері:
Льянос,акация,пальмалар
таралған
.Кампос,кактус,мимоза,бөтелке
ағашы
Саванналар мен сирек
орманды зона жануарлары
: қасқыр, сауыттылар, нанду түйеқұсы, пекари, тапир, ергежейлі
бұғылар
Субтропиктік дала зонасының өсімдіктері:
пампа шөбі, қоңырбас
Субтропиктік дала зонасының жануарлары:
пампа бұғысы, пампа мысығы, пампа түлкісі,оцелот
Шөлейт зона өсімдіктері:
кактус, тікенекті бұталар
Шөлейт зона жануарлары:
магеллан түлкісі, гуанако ламасы, пума, пампа бұғысы, пампа мысығы, сауыттылар
Оңтүстік Америкадағы ит тұмсығы батпайтынормандарды жергілікті халықтар:
Сельвас деп атайды
Орман іші
өте ыстық, ағаштардың биіктігі:
80метрге дейін жетеді
Амазонка:
ғалаламшарымыздың өкпесі
Халқы және елдері
Халқының
саны елдері
: 391млн
Оңтүстік Америка халқының 10%-ын;
Үндістер құрайды
Еуропалықтардың жергілікті үндістермен некелесуі нәтижесінде таралған ұрпақтар:
Метистер
Қара нәсіл өкілдерінің еуропалықтармен некелесуінен таралған
: мулаттар
Испания мен Португалиядан келгендердің ұрпақтары:
Креолдар
Анд елдері
: Колумбия,Экватор, Перу, Боливия,Нили
Ла-Плата елдері
: Аргентина, Уругвай, Парагвай
Перу мемлекетін:
Оңтүстік Американың археологиялыұ мұражайы деп атайды
Оңтүстік Американың ең үлкен елі:
Бразилия
Дүние жүзіндегі ең ұзын ел:
Чили
Теңіз деңгейінен 3630м биіктікте орналасқантаулы астана:
Ла-Пас (Боливия
)