Қ.Дүтбаева атындағы Атырау гуманитарлық колледжі
Реферат
Тақырыбы: Параллель проекция.
Орындаған: Нурболатова Мөлдір 4(9)МТ
Атырау,2020жыл.
Параллель проекция - бұйымның өзара параллель проекциялаушы түзулердің көмегімен тұрғызылған жазықтықтағы кескіні. Нүктенің параллель проекциясы деп осы нүкте арқылы өтетін және проекциялау бағыты болатын түзуге параллель түзудің проекциялар жазықтығымен қиылысу нүктесін айтады. Параллель түзулердің параллель проекциялары да параллель орналасады. Бір түзудің немесе параллель түзулердің бойынан алынған кесінділердің қатынасы сақталады.
Параллель проекциялау әдісі
Параллель проекциялау әдісін салу үшін келесі мысалды қарастырайық. Кеңістікте орналасқан АВ кесіндісі мен кескінделуші П 0 жазықтығы берілсін. Осы кеңістікте орналасқан АВ кесіндісінің А және В төбелері арқылы өзара параллель өтетін кескінделуші сәулелер жүргізейік. Бұл сәулелер кескінделуші П 0 жазықтығын екі (А 0 және В 0 ) нүктеде қиып өтеді. Осы А 0 және В 0 нүктелерін өзара қоссақ, онда біз кеңістікте орналасқан АВ кесіндісінің кескінделуші П 0 жазықтығындағы проекциясын табамыз.
Егер кескінделуші сәулелер (s) өзара параллель болса, онда мұндай проекция әдісін параллель проекциялау әдісі дейді (2-сурет). Параллель проекциялау әдісі кескінделуші П 0 жазықтығына сәулелердің кескінделулеріне байланысты екі түрге бөлінеді.
Егер кескінделуші сәулелер П 0 жазықтығына сүйір немесе доғал бұрышпен кескінделсе, онда параллель проекциялау әдісін қиғаш бұрышты параллель проекциялау әдісі дейді (2-сурет).
Ал егер кескінделуші сәулелер П 0 жазықтығына тік бұрышпен кескінделсе, онда параллель проекциялау әдісін тік бұрышты параллель проекциялау әдісі дейді (3-сурет).
Тікбұрышты параллель проекциялау әдісінің дербес түрі сандық белгілері бар проекциялар әдісі (4-сурет).
Егер кеңістікте орналасқан нәрсенің (заттың) горизонталь (көлденең) немесе нольдік деңгейлі жазықтығына (П 0 ) тікбұрышты проекциялау әдісімен кескінделген кескіні сан арқылы белгіленген болса, онда кескінделу әдісі сандық белгілері бар проекциялар деп аталады. Бұл проекциялау әдісінде горизонталь (көлденең) немесе нольдік деңгейлі жазықтығында П 0 орналасқан геометриялық элементтің кескінінің жанына оның осы жазықтық пен кеңістікте орналасқан элементтің ара қашықтығын, яғни оның биіктігін көрсететін санды жазып қояды. Мысал ретінде, 4-суретте көрсетілгендей кеңістікте орналасқан АВ кесіндісін аламыз. Кесіндінің А және В төбелерінен көлденең П 0 проекция жазықтығына перпендикуляр сәулелер түсіреміз. Осы сәулелер көлденең П 0 проекция жазықтығын қиып өтеді. Табылған нүктелерді латынның бас әрпімен белгілеп, әріптердің астыңғы жағына санмен осы қиылысқан нүктелер мен түзу төбелерінің ара қашықтығын жазып қояды.
Егер табылған қиылысу нүктелерін өзара қоссақ, онда кеңістікте орналасқан АВ түзу сызығының көлденең П 0 проекция жазықтығындағы сандық белгілері бар проекциясы болып табылады.
Параллель проекциялардың қосымша қасиеттері:
д) параллель түзулердің проекциялары параллель болады;
е) егер нүкте кескінді белгіленген өлшеммен бөлсе, нүктенің проекциясы да кескіннің проекциясын сондай қатынаста бөледі;
ж) кескін проекцияның жазықтығына параллель орналасса, нақты шамада проекция жазықтығына бейнеленеді.
Нүктенің кешенді сызбасы проекцияның жазықтығының үш өзара перпендикуляр жазықтығына проекциялау болып табылады (Монж эпюрі): фронталь V, көлденең H және профиль W жазықтықтардың келесі айналуымен H және W V сәйкес келгенге дейін. Нүктеден жазықтыққа дейін арақашықтық V, H, W сәйкесінше координаттармен анықталады y, z және x. Нүктенің фронталь проекциясы x пен z координаттарымен, горизонталь – x және y координаттармен, және профиль – y және z координаттарымен анықталады. Нүктенің кез-келген екі проекциясы олардың жазықтықтағы күйін анықтайды. Егер нүктенің ешқандай координатасы нөлге тең болмаса, онда нүкте кеңістікте жатады. Егер де нүктенің бір координатасы нөлге тең болса, онда нүкте проекцияның бір жазықтығында жатыр. Нүктенің екі координатасы нөлге тең болған кезде, нүкте ось бойында жатады, яғни проекцияның екі жазықтығына жатады. Нүктенің барлық үш координаталары нөлге тең болғанда, ол координат басында жатады.
Үш проекция жазықтықтарының басқаша аталуы – координаттар жазықтықтары. Өзара перпендикуляр проекция жазықтықтарының қиылысу сызықтары координаттар осьтері деп аталады және x, y, z әріптер белгіленеді. Мұнда x-осін – абциссалар осі, y-осін – ординаталар осі деп және z-осін – аппликаталар осі деп аталады. Осьтердің қиылысу нүктесін координаттар басы деп атайды және О әрпімен белгілейді. Нүктенің проекция жазықтықтарының қашықтықтары – биіктік, тереңдік және ендік сәйкес координаттар жазықтықтарына бұрмалаусыз проекцияланады және координаталар осьтеріне бағыттас кесінділер түрінде анықталады.
Достарыңызбен бөлісу: |