Сабақ Тақырыбы: «Дербес компьютердің сыртқы құрылғылары. Енгізу шығару құрылғылары»

№1 орта мектеп

Енгізу - шығару құрылғылары»

Мұнайлы-2011 жыл

Енгізу - шығару құрылғылары.»

1. 
   Оқушылармен амандасу
   
2. 
   Оқушылардың сабаққа қатысын тексеру
   
3. 
   Сынып тазалығына көңіл бөлу
   
4. 
   Құрал-жабдықтарын тексеру
   

Сұрақтар арқылы тексеріледі

• 
  Компьютердің негізгі құрығыларын ата.
  
• 
  Компьютердің миы?
  
• 
  Ішкі жедел жад нешеге бөлінеді?
  
• 
  Ең көп тараған микропроцессор?
  
• 
  ДК-нің негізгі тақташасы?
  
• 
  Ішкі жад қайда орналасқан ?
  
• 
  ЭЕМ-нің дамуы неше буынға бөлінеді?
  
• 
  Қазіргі дербес компьютер қай буынға жатады?
  
• 
  Тұрақты жад пен жедел жадтың айырмашылығын атаңдар.
  

Дербес компьютердің сыртқы құрылғылары оның интерфейсіне қосылады, ол қосымша операцияларды орындауға арналған. Арналуы бойынша сыртқы құрылғыларды төмендегідей бөлуге болады:

• 
  деректерді енгізу құрылғылары
  
• 
  деректерді шығару құрылғылары
  
• 
  деректерді сақтау құрылғылары
  
• 
  деректерді алмасу құрылғылары
  

Монитор

• 
  Матрициалық принтерлер - бұл карапайым басу құрылғынары. Деректер қағазға инелгрдің бояйтын таспа арқылы соғуының нәтижесінде пайда болатын оттисктер турінде шығарылады.
  

• 
  Лазерлік принтерлер полиграфиялық баспадан кем емес баспа сапасын қамтамасыз етеді. Олар минутына бет баспаға шығу жылдамдығымен өлшенеді.
  

- Сия бүріккіш принтерлер. Кескін бояудың тамшыларының қағазға түсуінін нәтижесінде пайда болған дақтардан қалыптасады. Бояудың микротамшылары басу бастиегіндегі қысыммен шығарылады. Басу сапасы лазерлік принтерлерге қарағанда біршама төмен және ол тамшының көлеміне, оның пішініне, бояғыштың қоюлығына және қағаз сапасына тәуелді.Сиябүріккіш принтерлер түрлі түсті баспада кеңінен қолданылады.

Қазіргі кездегі компьютерлер тағы бір ақпараттарды енгізу құрылғысы — "Маус" манипуляторымен жабдықталған.

Оның аты тышқан деп бекер аталмаған. Себебі олі — сұр түсті, тышқанның құйрығына ұқсайтын компьютерге жалғанған иілгіш сымы бар қорап. Ол алақанға ыңғайлы және кілемше бетінде еркін жылжитын арнайы құрылғы. Маустың екі түрі болады: үш батырмалы, екі батырмалы. Қазіргі кезде екі батырмалы маус жиі пайдаланылады, себебі: ортадағы батырма жұмыс кезінде көп пайдаланылмайды. Маус - бұл манипуляторлык, типті енгізу қүрылғысы, оның тегіс кілемше бетінде жылжуы экранда бейнеленеді. Меңзерді экранда жылжытуга (қозгалтуға) және объектілерді басқаруға арналған. Трекбол — бул маустыц функцияларын орындайтын және портативті компьютерлерде қолданшатын құрылғы.

- Трекболдың маустан айырмашылығы, ол тұрақты түрде орналастырылады және оның шаригі алақанмен қозғалысқа келтіріледі.Трекболдың артықшылығы ол беті тегіс жерді

• 
  Пенмаус шарикті автоқаламға ұқсас, оның ұшындағы жазу түйірінің орнына жылжу мөлшерін тіркейтін түйін (торап) орналастырылған.
  
• 
  Инфрақызыл маустың әдетгегі маустан айырмашылығы - оның жүйелік блокпен өткізгіш сымсыз байланыс құрылғысы болуында.
  

Графикалық ақпаратты енгізу үшін, сканерлерді. графикалық планшеттерді (дигитайзерлерді) және цифрлық фотокамераларды қолданады. Сканерлердің көмегімен таңбалық ақпаратты да енгізуге болады. Бұл жағдайда алғашқы деректер графикалық түрде енгізіледі, бейне тану бағдарламалары оны өндейді.

• 
  Планшетті сканерлер келесі принцип бойынша жұмыс істейді: арнайы элементтер
  материалдың бетінен шағылған жарық сәулесін белгілейді.
  

- Барабандық сканерлер. Бұл типті сканерлерде алғашқы материал өте жоғары жылдамдықпен айналатын барабанның цилиндр сияқты бетіне бекітіледі. Өте жоғарғы сапалы сканерлеуге жетуге болады.

• 
  Штрих-сканері. Бұл штрих-код түрінде кодталған деректерді енгізуге арналған қол сканерінің бір түрі. Саудада қолданылады,
  
• 
  Формалар сканерлері "қолдан" толтырылған стандартты формалардан деректерді енгізуге арналған құрылғы. Сканердің бұл түрі халық санағын жүргізгенде, сайлау нәтижелері мен анкет мәліметтерін өндеуде қажет болады. Сканерлеудің жоғары дәлдігі керек емес, тез әрекеттілігі - оның негізгі параметрі.
  
• 
  Графикалық планшеттер (дигитайзерлер)- көркемдік графикалық ақпараттарды енгізуге арналған.
  
• 
  Цифрлық фотокамералар. Олар сканерлер сияқты графикалық деректерді қағаз бетінен емес, тікелей қоршаған ортадан қабылдайды.
  

Пернетақта - компьютерге ақпарат енгізетін құрылғы. Онда 101 немесе 102 перне болады. Таңбалық деректерді енгізу қызметін атқарады және негізгі енгізу құрылғысы болып табылады.

1. 
   Пернені басқанда пернетақтаға орнатылған арнайы микросхема
   идентификациялайтын скан-код жіберіледі.
   
2. 
   Скан-код микросхемаға түседі, ол өз кезегінде процессорға бекітілген нөмірі бар үзу береді.
   
3. 
   Үзуді алып, процессор ағымдағы жұмысын кейінге қалдырып, үзу нөмірі бойынша үзуге қызмет жасайтын бағдарламаның адресін табады.
   
4. 
   Үзуді өңдегеннен кейін процессор аяқталмаған іске қайта оралады.
   
5. 
   Енгізілген (бірақ өңделмеген) символдар пернетақтаның буферіне түседі де, оған арналған бағдарлама оларды алып кеткенше сақталады.
   

• 
  басу пернетақтасы (алфавитті-цифрлық және таңбалық пернелер)
  
• 
  функционалды пернелер: Ғ1 -Ғ12
  
• 
  арнайы операциялар пернелері: Еntег, Еsс, Таb6, Сtгl, Аlt, ВаскSрасе
  
• 
  меңзерді басқару және редакциялау пернетақтасы
  
• 
  сандық пернетақта.
  

♦♦ Символдық пернелер - пернетақтаның негізгі бөлігі. Символ, цифр енгізуге болады.

♦♦ Цифрлық-қосымша пернетақта. Nam Lоск арқылы қосылып ажыратылады.

♦♦Еntег -енгізу пернесі-белгілі бір әреккетті аяқтағанда басылады.

♦♦ Бос орын-символдарды бір-бірінен ажыратады.

♦♦  немесе ВаскSрасе пернесі алдыңғы символды өшіреді.

♦♦ Shift бұл кіші әріптерді үкен етуге және керісінше орындауға болады.

♦♦ Сарs Lоск - үлкен әріптер енгізіледі.

♦♦ Dеlеtе - меңзердің оң жағында орналасқан символдарды өшіреді.

♦♦ Кейбір амалдарды орындау үшін пернелердің комбинациясын

пайдаланады-Сtгl Аlt.

• 
  Компьютердің сыртқы құрылғыларын ата?
  
• 
  Енгізу-шығару құрылғыларын айт?
  
• 
  Пренетақтаның блоктарын айт?
  
• 
  Принтердің неше түрі бар?
  
• 
  Монитор экранындағы кескінді құрайтын кішкене нүктелер қалай аталады?
  
• 
  End. Tab.Esc.Capslock. Home.PageUp.PageDown.Back Space пернелерінің қызметі
  

Монитор, Принтер тақырыпшаларын оқып келу