Сабақ тақырыбы Импульстің сақталу заңы. Реактивті қозғалыс

9.2.3.6 - серпімді және серпімсіз соқтығысуларды қоса алғанда, қарапайым есептерді шығаруда импульстің сақталу заңын қолдану;

• 
  Абсолютті серпімді соқтығысу анықтамасын біледі;
  
• 
  Абсолютті серпімсіз соқтығысу анықтамасын біледі;
  
• 
  Абсолютті соқтығысу кезіндегі, сондай-ақ абсолютті серпімсіз соқтығысу кезіндегі импульстың сақталу заңының орындалуын түсіндіреді;
  
• 
  Импульстарды координаттық оське проекциялау үшін теңдеу құрайды;
  

………. қалай өзгерді?

Егер ….. орын алса іс-әрекетпен не болатындығын болжамдаңыз…..

6 мин

8 мин

Сәлемдесу. Сабаққа дайындығын байқау.

1. Дене импульсі деп ____________________

2.Дене импульсінің формуласы _________

Өлшем бірлігі: _______________________

3.Импульстің бағыты _____ бағытымен бағытталады.

4."Импульс" сөзі грек тілінен ____________ деп аударылады.

5.Күш импульсі деп ____________________

6.Күш импульсінің формуласы; _________

7.Күш импульсінің өлшем бірлігі _______

8.Күш импульсі векторының бағыты _____ бағытымен сәйкес келеді.

Оқушыларға екі арбалы трек көмегімен тәжірбие көрсетіледі.

Сабақтың тақырыбы, оқу мақсаттары, бағалу критерийлерімен таныстырылады.

• 
  Абсолют серпімді соқтығысудың формуласын қорытып шығарады;
  
• 
  Абсолют серпімсіз соқтығысудың формуласын қорытып шығарады.
  

Кеспе қағаз

30 мин

5 мин

5 мин

2 мин

7 мин

Бейне ролик арқылы қызығушылықты ояту.

twig-bilim.kz сайтынан алынған бейне ролик бойынша оқушылардың ойын талқылау.
Құрылымдық бекіту тапсырмасы.

Практикалық тапсырма «Импульстің сақталу заңын тексеру».

Практикалық жұмысты жұппен орындайды миникомпьютер «Spark» арқылы денелердің соғылуы кезінде импульстің сақталу заңын тексеру.

Құрал мен жабдықтар: екі арбалы трек, екі жылдамдық датчиктері, миникомпьютер «Spark», электрондық таразы.

Теориялық негіздеме

Импульстің сақталу заңын зерттей отырып, кез келген қозғалысы мен өзара іс-қимылдар жүйесі ішінде, тұйық жүйесінің импульсі тұрақты болып қалатындығына көз жеткіздік.

Импульс- векторлық шама болғандықтан, модулі және бағыты бойынша тұрақты болып қалу керек.

Тәжірибе идеясы: өзара әсерлескен екі арбалардан тұратын, импульс жүйесін анықтау және алынған мәліметтерді салыстыру.

Алдын-ала өлшеу.

Электрондық таразы көмегімен әр бір арбашаның массасын анықтаңдар
Кесте-1

Бірінші арбаның массасы m, кг	Екінші арбаның массасы m, кг	Жүк массасы m, кг

1 тәжірибе. Серпімді соқтығысу

1-суретте көрсетілгендей қондырғыны орнатыңыз.

«Пуск» батырмасын басқан кезде, арбалар бір-бірінен соқтығысу үшін орнату керек. Миникомпьютерде Создать- (Датчик движ Скорость 1, (Датчик движения 2) Скорость 2)

Тәжірибені өткізу үшін, «Spark» орнатыңыз , нәтижені кесте түрінде беруін таңданыз.

«Spark» компьютерінде «Пуск» қосу батырмасын басып, арбаларды серіппесін босатып қозғалтыңыз.

Арбалардың 1-2 с әсерлескеннен кейін, «Spark» компьютерінде « Пуск» батырмасын басыңыз.

Жылдамдық кезінде, өзара әсерелесу шамаларын табыңыз, бірінші және екінші арбаның орташа жылдамдығын есептеңдер. Жылдамдықтың ең максимал мәндерін анықта.

Алынған мәліметтерді кестеге енгізініз

2 суретте көрсетілгендей қондырғыны орнатыңыз. Арбалардың серіпелерін бекітіңіз

№1 арбаға жүк салыныз.

Бірінші арбаны датчиктің сол жағына, ал екіншісін тректің ортасына орнатыңыз.

Мәліметтерді түсіру үшін «Spark» қосылғаннан кейін, бірінші арбаны екінші арбаға әсерлесу үшін сәл итеріп жылдамдық беріңіз.

№1 тәжірибенің 5 тен 8 дейінгі пунктін қайталаныз.

Есептеу жүргізіңдер.

Жасалынған жұмыс бойынша нәтиже шығарыңыз.

-Қойылған мақсат қандай болды?

-Қойылған мақсатқа жету үшін, тәжірибені қанша рет қайталадыңыз?

-Олар немен ерекшеленді?

-Әр бір тәжірибеде қандай шамаларды өлшедіңіз?

-Нәтиже қандай болды?

.

Кері байланыс. (мадақтау, басқаға бағыттау, жетекші сұрақ қою) Оқушылардың жауаптары тыңдалады. Өзара салыстырылады. Өзара бағалау. Толықтырып, түзетулерді сыныптастары енгізеді.

• Абсолютті серпімді соқтығысу деп нені айтатынын біледі

• Абсолютті серпімсіз соқтығысу деп нені айтатынын біледі

• Абсолютті соқтығысу кезіндегі, сондай-ақ абсолютті серпімсіз соқтығысу кезіндегі импульстың сақталу заңының орындалуын түсіндіреді

• Импульстарды координаттық өске проекциялау үшін теңдеу құрайды

• Импульстың сақталу заңына қатысты есептерді шешуде математика пәні бойынша алған білімін қолданады

Bilimland сайтынан бейнеролик үзіндісін көрсету

• 
  Осы бейнероликте көрсетілген құрылғы қандай қозғалыс жасады?
  

1 топ: https://bilimland.kz/kk/home#lesson=11114

Үш топ сілтеме арқылы өтіп теориялық мәліметпен жұмыс жасайды. Қосымша конспект әр топқа беріледі. Алған мәліметтерін басқа топтарға түсіндіреді

Кері байланыс. Оқушылардың ойларын қорытындылау, мадақтау.

Презентация

Презентация

Кеспе қағаз 1

Дәптер

Презентация

1. 
   Бүгін нені түсіндіңдер?
   
2. 
   Сабақта нені үйрендіңдер?
   
3. 
   Қандай қиындықтар кездесті ?
   

9 сынып (11.1-11.4)

• 
  Барлық оқушылар: Импульстың сақталу заңының қолданылу шектерін біледі; Абсолютті серпімді және серпімсіз соқтығысу анықтамасын біледі; Импульстың сақталу заңын біледі және түсінеді;
  

Формуланы түрлендіріп, есептерді шығарады.

Есептерді толық, дұрыс шығарад

(2) Пікірталаста оз ойын қорғай алу;

(3)Есептер шығару.

(4) ҚБ.

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?