Сабақ Тақырыбы: Сөз таптары. Зат есім

• № 52 жалпы орта мектебі

• Ашық сабақ
• Тақырыбы: Сөз таптары. Зат есім
• Өткізген: Спағалиева Раткүл
• Шымкент – 2014 жыл

• Сабақтың тақырыбы: Сөз таптары. Зат есім.

• Сабақтың мақсаты:
• 1. Оқушыларға сөз таптары, оның ішінде зат есім, зат есімнің
• жалпы есім, жалқы есім түрлері туралы тереңірек білім беру.
• 2. Сөз таптары бойынша меңгерген білімдеріне сүйене отырып,
• зат есім туралы түсініктерін дамыту, сауатты жазу, оқу
• дағдыларын жетілдіру, оқушылардың белсенді ойлау қызметтерін жандандыру.
• 3. Қазақ тілінің морфологиялық заңдылықтарын түсіндіре отырып,
• тілдік- эстетикалық сезімдерге тәрбиелеу, адамгершілік
• қасиеттерді бойларына датыру.

• Қазақ тілі

• Сөздердің білдіретін мағынасына,
• түрлену тұлғасына, қойылатын
• сұрағына, сөйлемде атқаратын
• қызметіне қарай топталуын сөз таптары дейміз.

Сөз таптары

• Зат есім

• Сын есім

• Сан есім

• Есімдік

• Етістік

• Үстеу

• Еліктеу сөздер

• Еліктеу

• Шылау

• тьтьть

• Одағай

• Шылау

Зат есім

• Құрамына қарай

• Дара зат есім

• Күрделі зат есім

• Бір ғана түбірден
• тұрады

• Кемінде екі сөзден
• тіркесу арқылы жасалады

• Мәдениет үйі, ата- ана

• От, ара, қант, оқушы

Зат есім

• Жалпылай немесе
• жекелей аталуына
• қарай

• Жалпы есім

• Жалқы есім

• Мысалы: қала, өзен,
• тау, кітап, кісі

• Мысалы: Алматы,
• Ертіс, Алатау, Абылай

Зат есім

• Мағынасына қарай

• Деректі зат есім

• Дерексіз зат есім

• Көзбен көріп, қолмен
• ұстауға
• болатын заттардың атауы

• Көзбен көріп,
• қолмен ұстауға келмейтін,
• тек оймен, ақылмен
• ғана сезіп білетін ұғымның атауы

Зат есім

• Тұлғасына қарай

• Негізгі

• Туынды

• Жер, су, қала.

• оқушы, айтыс, білім.

• Зат есім

• Жалпы
• а

• Жалқы
• А

• Ғаламзат
• (не?)

• Адамзат
• (кім?)

• Дерексіз
• (нақсыз)

• Заттың атауын
• білдіреді

• Деректі
• (нақты)

• Сұрақтары
• Кім? Кімдер?
• Не? Нелер?

• Оқулықпен жұмыс

• 118- жаттығу.
• Өздерің білетін жалқы есімдерді естеріңе түсіріп, дәптерлеріңе жазыңдар.
• Кісі аттары:---------------------------------------------------
• Мемлекет, республика, облыс, аудан, қала, ауыл атаулары: ------------------------------------------------------
• Мекеме, зауыт, фабрика, ұжым атаулары: ------
• 4. Газет-журнал, кітап, ән, күй, шығарма: ------------
• 5. Жер, су атаулары:----------------------------------------------
• Жылқыға, сиырға, түйеге, итке қойылатын аттар:--------------------------------------------------------------

Шығармашылық жұмыс

• “Біздің ауыл” тақырыбына шағын
• әңгіме жазу.
• Жалқы есім мен жалпы есімдерді қатыстыру, астын сызу.

Талдау- табыс кілті

• Абайдың ұлағатты сөзін алып, талдау.
• Адамның адамшылығы- ақыл, ғылым, жақсы ата, жақсы ана, жақсы құрбы, жақсы ұстаздан басталады.
• Зат есім сөздерді табу.
• Құрбы сөзіне сатылай- кешенді талдау жасау.
• І топ- Құрбы сөзіне Фонетикалық талдау.
• ІІ топ- Құрбы сөзіне Фонологиялық талдау.

Фонологиялық талдау

• Ғылым

• 5 әріп, 5 дыбыс, екі буын бар

• Ғы-лым тасымалданады

• ғы- ашық буын, лым- бітеу буын

• Екпін соңғы буынға түсіп тұр

Өздерің білетін жалпы және жалқы есімдерді жазыңдар

Жалпы есімдер	Жалқы есімдер

ОЙ ҚОЗҒАУ :

• ОЙ ҚОЗҒАУ :
• Географиялық атау –
• Күнделікті тұрмысқа байланысты –
• Өлең атауы –
• Ән атауы –
• Қоғамдық өмірге байланысты атау-
• Кісі атауы –

• Өнеркәсіп

• Сарыжайлау

• Сегізаяқ

• Отағасы

• Заттыбек

• Қызылорда

• Сабақты бекіту

Семантикалық карта толтыру

• Семантикалық карта толтыру /оқушылардың бәріне таратылады/

№	Мысалдар	Жалпы есім	Жалқы есім	Деректі зат есім	Дерексіз зат есім
1.	Әке	+		+
2.	Мұхтар Әуезов		+	+
3.	Құлагер		+	+
4.	Қайғы	+			+
5.	Достық	+			+
6.	Домбыра	+		+
7.	Саудагер	+		+
8.	Өнер	+			+
9.	Қарағанды		+	+
10	Жігіттер	+		+
11	Қызылордалық		+	+
12	Дәріхана	+		+
13	Әке-шеше	+		+
14	Арман	+			+
15	Шекарашы	+		+

Зат есім дегеніміз не?

• Зат есім дегеніміз не?

1. Жалқы және жалпы есімдерге 6 сөйлем құрастыру.

• 1. Жалқы және жалпы есімдерге 6 сөйлем құрастыру.
• 2. Зат есім туралы оқу.
• 3. «Зат есім» тақырыбына сөз жұмбақ, ребустар құрастырып әкелу.

• Оқушыларды бағалау

• "5"

• "4"

• "3"

• "2"

• Назарларыңызға рахмет

жүктеу/скачать 18,19 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: