Сабақтың ортасы (6-40 минут)
|
(МК,Ұ)
Үшбұрыш анықтамасына тоқталып, дәлелдеу.
Бір түзуде жатпайтын А,В,С нүктелері берілген. Осы нүктелерді қосып, АВ,ВС,СА кесінділер жүргіземіз. Үшбұрыш белгіленуі: , жазылуы АВС(АВС үшбұрышы)
ВЕ – биіктігі, ВЕ АС,
А/а. Үшбұрыштың қабырғаларының ұзындықтарының қосындысы оның периметрі деп аталады. Р-белгілейді, есептелінуі:
Үшбұрыштың қабырғаларының ұзындықтарына байланысты:әртүрлі қабырғалы үшбұрыш, тең қабырғалы үшбұрыш,теңбүйірлі үшбұрыш болып бөлінеді.
Үшбұрыштың бұрыштарының шамаларына байланысты:сүйір бұрышты үшбұрыш, тікбұрышты үшбұрыш, доғал бұрышты үшбұрыш болып бөлінеді.
Үшбұрыштың ауданытабаны мен биіктігінің көбейтіндісінің жартысына тең.
|
Теорема
|
Кері теорема
|
Берілгені (шарты)
|
АВС, АС=ВС
|
АВС, А= В
|
Дәлелдеу керек.
|
A= B
|
АС=ВС
|
Бір нүктеде жатпайтын әртүрлі А,В,С нүктелері берілсін. АВ, ВС, СА кесінділерін жүргізсек, АВС үшбұрышы пайда болады. Үшбұрыш деген сөздің орнына “∆” белгісі қолданылады. Сонда “АВС үшбұрышы” деген сөз ∆АВС түрінде жазылады
А,В,С нүктелері үшбұрыштың төбелері;
АВ, ВС, СА-қабырғалары;
∠ ВАС-үшбұрыштың АС және АВ қабырғаларының арасындағы бұрышы, ∠АСВ, ∠СВА да бұрыштары деп аталады.
Яғни үшбұрыштың 3 төбесі, 3 қабырғасы, 3 бұрышы бар. Олар үшбұрыштың элементтері деп аталады.
А , В, С төбелеріне қарсы жатқан қабырғалары сәйкесінше a, b, c әріптерімен де белгілейді, яғни CD=a, CA=b, AB=c.
Сондай-ақ бұрыштарды төбесіндегі әріппен ғана белгілеуге болады:∠А, ∠В, ∠С.
Немесе бұрыштарды грек әліпбиінің α,ß,γ әріптерімен белгілесек болады.
О ларды үшбұрыштың ішкі бұрыштары деп атайды.
Қабырға ұзындықтарына байланысты түрлері
Бұрыштарының шамаларына байланысты түрлері
Әр топқа тапсырма беру.
І топ: ∆-дың бұрыштарына байланысты түрлері (постер қорғау)
ІІ топ: ∆-ң қабырғаларының ұзындықтарына байланысты түрлерін қағаздан қиып қорғау
ІІІ топ: ∆ -тың түрлері туралы ертегі құрастыру
ІV топ: бізді қоршаған үшбұрыштар туралы макет жасау
Bilimland сайтынан видео көрсету арқылы жаңа сабақты түсіндіру
Топтық жұмыс
1. Үшбұрыштардың маңыздылығы жайында парталас сыныптасыңмен малқылау жаса.
2 . Слайдта көрсетілген өмірдегі үшбұрыштардан басқа үшбұрыштарды мысалға келтір.
3. Парталас сыныптасыңмен үшбұрыштардың қандай теоремаларын білетінің жайлы мағұлмат алмас.
4. Суретте барлығы неше үшбұрыш бар?
ІІ
1. Суретте барлығы неше үшбұрыш бар?
2. Суретте барлығы неше үшбұрыш бар?
|
Оқулық
А4 форматты ақ қағаз,қарындаштар
Қосымша тапсырма:
сызғыш
|
