Сабақтың тақырыбы : Махамбет күрескер ақын Сабақтың мақсаты: Білімділік: Азаттық қозғалыстың ұйымдастыру

шыларының бірі Махамбет Өтемісұлының

өмірімен , халқына сіңірген қызметімен

таныстыру.

істеуге дағдыландыру , ой - өрісін дамыту.

тұлғаның өмірімен,адамгершілік қасиеттерімен,

ерлігімен таныстыра отырып , оқушылардың

туған жеріне деген сүйіспеншілігін арттыру ,

оларды батыр өмірінің үлгісіне тәрбиелеу.
Модуль
М.Өтемісұлы – күрескер ақын.

Модуль структурасы	Сағат саны	Модульдың мазмұны	уақыты	ескертпе
Кіріспе	І – ші сабақ	1.Модульдің құрылысымен танысу. 2.Тақырыптың тезистік мазмұны а)Махамбеттің өмірі б)шығармашылығы в)Махамбет бастаған көтеріліс 3.Трек схемасын түсіндіру, картамен жұмыс	10 мин. 5 мин. 5 мин. 15 мин. 10 мин.	Оқушылар негізгі мәліметтерді, жұмыс жоспарын, схеманы дәптерге жазады.
Диалог	2 – ші сабақ	«Қарлы кесек » ойыны	45 мин.	Топ бойынша жұмыс
	3 – ші сабақ	«Брейн – ринг » ойыны	45 мин.	Топ бойынша жұмыс
	4 – ші сабақ	«Тарихи таным » ойыны	45 мин.
Қорытынды	5- ші сабақ	Тарихи сынақхат. Тест	15 мин. 30 мин.

Нені білу керек.

ХІХ ғасырдағы тарихи оқиғаларға шолу жасай отырып , Махамбет Өтемісұлының өмірі мен шығармашылығын білу керек . Ақын шығармаларының тәрбиелік сипаты , адамгершілік қасиетті бойларын сіңіріп , өлең құрылысын жан – жақты танып білу.Батырлық тұлғасын , саяси қайраткерлік сипатын анық тану.

а)Махамбеттің туған жылы , жері.

ә) Махамбеттің Орынборда оқуы.

б)Махамбеттің балалық шағы.

ә) «Ерулі атқа ер салмай», «Хан емессің қасқырсың»,

«Баймағанбет сұлтанға айтқаны» өлеңдеріне талдау жасау.

3.Махамбеттің көтеріліске қатысуы:

а)Махамбеттің Баймағанбет сұлтанға қарсы шығуы

ә)Көтерілістің себебі, мақсаты ,

б)Көтерілістің барысы

в) Тастөбедегі шайқас.

г) Көтерлістің қозғаушы күші

д) Көтерілістің кезеңдері

ж)Көтерілістің бәсеңдеуі , жеңілуі.

З) Көтерілістің тарихи маңызы.

Махамбет Өтемісұлы

1836 ж. Қарауылқожа

жекпе - жек

1837 ж. ІІ майданда соғысу.

Тастөбедегі көтеріліс

Трек схемаларын пайдалана отырып, ХІХ ғасырдың І – ші жартысында өмір сүрген ақын өмірімен , сол кездегі келеңсіз оқиғалардың байланыстыра түсіндіріп , Махамбет шығармаларындағы таптық күрес , бостандық идеяларын аша отыр , шаруалар қозғалысымен байланысын , ерлік күресін , өткірлігін , батылдығын , Исатай Тайманұлымен қарым – қатынасын оқушыларға меңгерту.

1. 
   Махамбет өлеңдерін оқып , танысу.
   
2. 
   Махамбеттің бір өлеңін жаттау.
   
3. 
   Махамбет бастаған көтерілістің жолдарын картаға түсіру.
   

1.Махамбет Өтемісұлына сипаттама

2. «Ереулі атқа ер салмай » өлеңін талда

3.Көтерілістің тууына не себеп болды , көтерілістің кімдер басқарды?

4.Махамбет жырларының ерекшілігі

« Б » столына
1.Махамбеттің өмірі туралы айт.

2. Махамбет қоғам өмірі мен әдебиет тарихына қандай жаңалық әкелді.

3. « Хан емессің қасқырсың » өлеңін талда.

4. Махамбеттің қандай патриоттық , реалистік шығармаларын білесің.

5.Махамбет бастаған көтерілістің мақсаты қандай ?
« В » столына
1.Бөкей Ордасының құрылуы.

2. «Баймағанбет сұлтанға айтқаны » өлеңі туралы айт.

3.Махамбеттің Орынборда оқуы.

4.Махамбет кім ?

5.Тастөбе түбінде көтерілісшілер неге жеңілді?

« Г» столына

1. 
   Көтерілістің жеңілу себептері.
   
2. 
   көтерілістің алғашқы кезеңі.
   
3. 
   жәңгір хан Орынбор генерал – губернаторына жолдаған
   

4. 
   1827 ж. ұйымдастырылған «хандық кеңес».
   
5. 
   Хан сарайына өткізілуге тиісті алым – салық.
   

1. 
   Көтерілістің ақырғы кезеңі туралы айт.
   
2. 
   Исатай қазасы туралы айт.
   
3. 
   Орынбор губернаторы көтерілісшілерді қалай жазалады ?
   
4. 
   Көтеріліс жеңілгеннен кейінгі қазақ руларының жағдайы .
   
5. 
   Көтерілістің тарихи маңызы.
   

1. 
   Махамбеттің келбеті қалай суреттелген ?
   
2. 
   Баймағанбет сұлтан туралы не айта аласың?
   
3. 
   Махамбет Орынборда кіммен оқыған ?
   
4. 
   Көтерілістің мақсаты қандай ?
   
5. 
   Бөкей Ордасы қашан құрылды ?
   
6. 
   Махамбет қашан туылды және қай жылы өлді ?
   
7. 
   Исатай қашан қаза құрылды ?
   
8. 
   Махамбет өлеңдерін ата
   
9. 
   «Хандық кеңес » қашан құрылды ?
   
10. 
    Қай жылы Қарауылқожа Каспий теңізі өңіріне билеуші болып тағайындалды?
    
11. 
    Кіші Ордадағы көтеріліс неше кезеңге бөлінді ?
    
12. 
    Көтерілістің қозғаушы күші кімдер ?
    
13. 
    1836 ж. Исатайдың туы астына қанша ауыл көшіп келді?
    
14. 
    Көтерілістің тарихи маңызы қандай ?
    
15. 
    Махамбеттің Исатайға арналған өлеңі қандай ?
    
16. 
    Жәңгір қай жылдары хандық құрды ?
    
17. 
    Ішкі Ордадағы қозғалыстардың алғашқы толқыны қай жылдары болды ?
    
18. 
    Махамбет абақтыда қай жылдары болды ?
    

1. Көтерілістің себептері қандай ?

2. Ішкі Ордадағы көтерілісті кімдер басқарды ?

3. Исатай қай жылы туылған ?

4. Тастөбедегі шайқас қай жылы болды ?

5. Көтерілісшілер кімдерге қарсы күрес жүргізді?

6. Көтерілістің жеңілуі себептері ?

7. Жәңгір хан кім ?

8. 1838 ж. шілде айында екі жақтың қарулы күштері ақырғы рет қай жерде кездесті ?

9. Махамбет қай рудан шыққан ?

10.Махамбетті ұстап тірілей тапсырғанға қанша сом тігілді?

11. Орынбор әскери губернаторы кім ?

12. Бөкей Ордасы Қазақстанның қай жерінде ?

13. Патша үкіметі қай жылы Бөкейді Орта жүздің ханы екінші ханы етіп сайлады?

14. Махамбет қанша уақыт Жәңгірханның ұлының ұстазы мен тәрбиешісі болды ?

4 – ші сабақ
« Тарихи таным »
І.Хронологиялық жұмыс

Шарты : Дата жазылған карточкаларға қарап , оқушылар даталардың

қандай мағына беретін , яғни жауабын айтады .

1827 ж.

1833 ж.

1817 ж.

1812 ж.

Хандық кеңес Қарауылқожа Бөкей старшын Исатай сотқа

құрылды билеуші болып болып тағайындалды тартылды

тағайындалды

1836 ж.

1836 ж.

1836 ж.

1836 ж.

Көтерілістің Жәңгір көтеріліс Исатайдың туы Махамбет ауылына

басталуы басшыларын астында 20 ауыл шабуыл

тұтқындауды

тапсырды

1804 ж.

1846 ж.

1829 ж.

1837 ж.

15 қараша

Махамбет Махамбет өлген Махамбет түрмеде Тастөбедегі

туылған жыл жыл отырған. Шайқас.
ІІ. Картамен жұмыс

1. 
   Бөкей Ордасы қай жерде орналасқан ?
   
2. 
   Махамбет қай жерде туылған ?
   
3. 
   Қарауылқожа қай жердің билеушісі болды ?
   
4. 
   Махамбет қай қалада оқыды ?
   
5. 
   Көтерілісті қамтыған Батыстағы қала ?
   
6. 
   Ресей шекарасын көрсет.
   

1. 
   Махамбет бастаған көтеріліс қандай сипаттағы көтеріліс ?
   
2. 
   Махамбет бастаған көтеріліс қай жылдары болды ?
   
3. 
   Бөкей Ордасы қашан құрылды ?
   
4. 
   Махамбет қашан дүниеге келді ?
   
5. 
   Жәңгір қашан хан болды ?
   
6. 
   Махамбет бір анадан нешеу ?
   
7. 
   Махамбет қандай адам болған ?
   
8. 
   Көтеріліс неше кезеңге бөлінді ?
   
9. 
   Бірінші кезең қай жылдардың арасын қамтыды ?
   
10. 
    « Хандық кеңес » неше биден құралды ?
    
11. 
    Көтерілістің қозғаушы күші кімдер ?
    
12. 
    Махамбет қай жылдары түрмеде отырды ?
    
13. 
    Тастөбедегі шайқас қай жылы болды ?
    
14. 
    Махамбет өлеңдерінің идеясы қандай ?
    

1. 
   Махамбетке сипаттама бер .
   
2. 
   Махамбет өлеңдерін сипатта
   
3. 
   Махамбет бастаған көтеріліске сипаттама бер
   
4. 
   Көтеріліс қамтыған жерге сипаттама
   

Көтерілістің негізгі қозғаушы күші – қаз ___________________

Көтеріліске старшындар _______________ __________ , _______________ ____________ басшылық етті. __________ ___________ айының аяғында Исатайдың тууы астына _________ қосымша көшіп келді.

Тест

1. 
   Бөкей Ордасындағы көтерілісті кімдербасқарды ?
   

Ә) Махамбет пен Исатай

Б) Кенесары Қасымұлы

2. Бөкей Ордасындағы көтеріліс қай жылдары болды ?

А) 1837 – 1847 Ә) 1836 – 1838 Б) 1812 – 1822

3. Бөкей Ордасы Қазақстанның қай бөлігінде орналасқан ?

А) Шығыс Ә) Оңтүстік Б) Батыс

4. Тастөбедегі шайқас қашан болды ?

А) 1836 ж.15 қараша Ә) 1837 ж. 15 қараша Б) 1838 ж.15 қараша

5. Махамбетті тірілей ұстаған адамға қанша ақша тігілді ?

А) 1000 Ә) 5000 Б) 10000

6.Орынбор генерал – губернаторы кім ?

А) Геке

Ә) Преовский

7. Көтерілістің қозғаушы күші ?

А) Старшындар

Ә) Сұлтандар

Б ) Шаруалар

8. Көтерілістің мақсаты

А) Отарлық саясатты тоқтату

Ә) Ханның озбырлығын шектеу

Б) Айтылғанның бәрі

9. Махамбет қай жылдары түрмеде болды ?

А) 1827 – 1829 Ә) 1829 – 1831 Б) 1831 – 1834

10.Махамбет қай қалада оқыды ?