СабақТЫҢ тақырыбы: Алкадиендер, гомологтық қатары, құрылысы, изомерленуі. Сабақтың мақсаты

жүктеу/скачать 74,01 Kb.

Дата	21.04.2017
өлшемі	74,01 Kb.
	#14370
түрі	Сабақ

САБАҚ ЖОСПАРЫ
ПӘН:__Химия_________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________

САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ: Алкадиендер, гомологтық қатары, құрылысы, изомерленуі.___________

Сабақтың мақсаты

Білімділік:қанықпаған көмірсутектер бойынша алған білімдерін толықтыру үшін

екі жерінде қос байланысы бар алкадиендермен танысу. Олардың құрылысы,

алынуы, қасиеттері жеке өкілдерінің маңызына тоқталу. Жоғары молекулалы заттар-

табиғи көксағыз жайлы ұғымды қалыптастыру.

Тәрбиелік: қауіпсіздік техникасының ережелерін басшылыққа ала отырып, сақтауға

студенттердің дүниетанымын кеңейтіп материалдық байлыққа, оны игеру мен

көңіл бөлуге дағдыларын қалыптастырып, дамыту.

Дамытушылық: алған білімдерін ғылыми тұрғыда дәлелдей білу, заттардың туралы

қолданылуының қасиеттеріне, алу әдістерінің - құрылысына байланыстылығы

Студенттердің ұғымын кеңейту.

Сабақтың типі:_аралас сабақ___________ _________________________________________________ ______________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________

Сабақтың түрі:__лекция ________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________

Пәнаралық байланыс

Бейорганикалық химия «IVА топша элементтері»

Биология «Жасушаның химиялық құрамы»

Сабақтың жабдықтары

Көрнекіліктер:______Презентация Х -10_________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________

Үлестірме материал:_№14 карточка (15) ___________________________________________________

______________________________________________________________________________________

Оқытудың техникалық жабдықтары___интерактивті тақта, компьютер_________________________

______________________________________________________________________________________

Әдебиеттер: негізгі__ Жалпы білім беретін жаратылыстану-математика бағытындағы 11-сыныбына арналған оқулық / Ә. Темірболатова, Н.Нұрахметов – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007 ж

______________________________________________________________________________________

Қосымша_ К.Жексембина Химиядан әдістемелік нұсқау Алматы «Мектеп» 2007,________________

«Химия мектепте» ғылыми – педагогикалық журналы, Химия Анықтамалық құрал Алматы_______ «Атамұра»,2008________________________________________________________________________

Сабақтың барысы

№	Сабақтың кезеңдері	Жұмыстың түрлері	Уақыт
1	Ұйымдастыру кезеңі.	1.Сәлемдесу 2.Оқушыларды түгендеу 3.Оқушылардың оқу-құралдарын тексеру 4.Сабақтың мақсатын ашу	5 минут
2	Өткен оқу материалын қайталау	Фронтальды сұрау Сұрақ-жауап. 1.Алкендер дегеніміз қандай қосылыстар? 2.Алкендер қандай жолдармен алынады? 3.Алкендер қандай химиялық қасиеттер көрсетеді? 4.Алкендер қайда қолданылады?	15 мин
2	Жаңа материалды оқу. 2. Алкадиендер. Алкадиендердің изомерлері мен атаулары 3. Алкадиендердің құрылысы. Табиғатта кездесуі мен алынуы 4. Алкадиендердің қасиеттері 5. Алкадиендердің жеке өкілдері және олардың қолданылуы	Лекция оқу Презентациялар арқылы түсіндіру	45 минут
3	Жаңа материалды бекіту.	№14 карточкамен жұмыс	20 минут
4	Қорытынды жасау, үй тапсырмасы.	(2) §4.3.-4.4. 101-107бет	5 минут

1.Алкадиендердің құрылысы. Алкадиендер – молекула құрамында екі қос байланысы бар қанықпаған көмірсутектер.

Жалпы формуласы С_пН_2п-2

Алкадиендердің электрондық құрылысындағы ерекшелікке тоқталып, ең маңызды қосылысты – 1,3 – ті қарастырады. Бутадиен – 1,3 молекуласындағы барлық төрт көміртек атомы sp² – гибридтеніп бір жазықтықта орналасқан. Перпендикуляр орналасқан π – электрон орбитальдың екі жағында өзара бүркесіп, төрт көміртекке ортақ π – байланыстар түзеді.

2. Алкадиендердің алынуы. 1. Өнеркәсіпте бутадиен – 1,3 пен 2 – метилбутадиен – 1,3 – ті Cr₂O₃ катализаторы қатысында 600 – 650⁰С температурада сәйкес алкандарды дегидрлеп алады:
Н₃С-СН₂-СН₃→ Н₂С ═ СН – СН ═ СН₂+ 2Н₂

н-бутан бутадиен – 1,3

(дивинил)

2. Алғаш рет С.В.Лебедевтің тәсілімен 1932 жылы бутадиен катализатор ретінде алюминий оксиді мен мырыш оксидтерінің қатысында этил спиртін дегидратациялап және дегидрогендеп алынады. Кейін бұл әдіс өнеркәсіпте қолданылады:

t⁰

2С₂Н₅ОН → Н₂С ═СН – СН ═ СН₂+ 2Н₂О + Н₂

3. Алкадиендердің қасиеттері.
Кейбір алкадиендердің физикалық қасиеттері

Формуласы

Атауы

Температурасы, ⁰С

Тығыздығы

балқу

қайнпу

СН₃ – СН = С= СН₂

СН₂ = СН – СН = СН₂

СН₃ – СН = СН – СН = СН₂

Н₂С = С – СН = СН₂

СН₃

Бутадиен – 1,2

Бутадиен – 1,3 (дивинил)

Пентадиен – 1,3

2 – метилбутадиен-1,3

(изопрен)

-136,2

-108,9
-87,5

-145,9

+10,8

-4,5
+43,0

,145,9

0,6940

0,6270
0,6760

0,6810

Бутадиен - 1,3 қалыпты жағдайда газ тәрізді, сұйыққа оңай айналады. 2 – метилбутадиен – 1,3 – ұшқыш сұйық зат.
Алкадиендердің химиялық қасиеттері.

Қосылу реакциялары.
Галогендерді, сутекті, галогенсутекті қосып алады.

СН₂Br – CHBr – CH = CH₂

Н₂С═СН - СН═СН₂+ Br₂ → 3,4 – дибромбутен-1

СН₂Br – CH = CH - CH₂Br

1,4 – дибромбутен - 2
Бромдау

Н₂С ═ СН – СН ═ СН₂+ 2Br → Н₂С- СН- СН- СН₂

│ │ │ │

Br Br Br Br

1,2,3,4-тетрабромбутан

Полимерленуі.

пН₂С ═ СН – СН ═ СН₂→ (-Н₂С – СН ═ СН - СН₂- )_п...-

4. Алкадиендердің жеке өкілдері және олардың қолданылуы.
Дивинил (бутадиен – 1,3) Н₂С ═ СН – СН ═ СН₂ өзіне тән өткір иісі бар түссіз газ. Мұнайды өңдегенде түзіледі және табиғи газ құрамындағы бутан мен бутиленді катализдік дегидрлеп алады. Синтездік каучуктар (бутадиен, бутадиен – стирол, бутадиен - нитрил) латекс, пластмасса, т.б. заттар өндірісінің маңызды мономерлерінің бірі.

Изопрен (2 – метилбутадиен 1,3,) Н₂С = С – СН = СН₂

СН₃

түссіз сұйық зат, оның винилацетиленнен НС ≡ С – СН = СН₂ алуға болады. Хлоропренді полимерлеп, химиялық төзімді, жанбайтын хлорпрен каучугын алады.
5. Табиғи каучук. Дүние жүзіндегі барлық елдердің шаруашылықтары дамуында каучуктың маңызы орасан зор. Табиғи каучуктың маңызды қасиеті – созылғыштығы, серпңмдңлңгң, суды және газды өткізуі. Тек температура жоғарылағанда жұмсарады да, суыған кезде қатаяды. Бұл кемшіліктерді каучукты вулканизациялау арқылы жояды.

Каучуктың алуан түрі бар, олардың қолданылуы қасиетіндегі ерекшелігіне сәйкес іске асады. Сондықтан оқушылар өз бетінше ізденіп синтездік каучуктың алынуы, қасиеті жайлы «Каучуктың құрылысы, қасиеті, алынуы, қолданылуы» атты рефераттар даярлап, ол тақырып семинар сабағында қорғалады.

жүктеу/скачать 74,01 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: