Сабақтың тақырыбы: Әбіш Кекілбаев. «Үркер», «Елең-алаң»

Өмірбаяны

1968 - 1970 жж. әскер қатарында қызмет етті. Әскерден соң бес жыл "Қазақфильм" киностудиясының коллегиясының бас редакторы болды.

1975 жылдан бастап Қазақстанның Компартиясының Орталық Комитетінің инструкторы, сектордың меңгерушісі.

1984 - 1986 жылдары Мәдениет министрінің орынбасары болды.

1986 - 1988 жылдары Қазақстанның жазушылар одағының екінші хатшысы болып жұмыс істеді. Содаң кейін бір жыл Қазақ тарихи және мәдени ескерткіштердің қорғау қоғамының басшысы қызметін атқарды.

1989 - 1990 жылдары Қазақстанның Компартиясының Орталық Комитетінің ұлтаралық қатынастарының бөлімінің меңгерушісі болды.

1992 - 1993 жылдары "Егемен Қазақстан" газетінің бас редакторы еді.

1993 жылының қаңтар айынан бастап, 1994 жылының наурыз айына дейін Қазақстан Республикасының мемлекеттік кеңесшісі еді.

1994 жылдың сәуір айынан бастап, 1995 жылының наурыз айына дейін Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңесінің (Парламентінің) төрағасы еді.

1995 жылы қайтадан Қазақстан Республикасының мемлекеттік кеңесшісі болып істеді.

1996 жылдан бастап Қазақстан Республикасының мемлекеттік хатшысы болып жұмыс істеді.

Осыдан жиырма жылдай бұрын, қазақ әдебиетінің ұлы көшіне біраз даңғаза – дабырмен жамырай келіп қосылған бір топ талантты замандастар ортасынан бұйра бас, қара торы, өңді өспірім жігіт бірден жұрттың назарын аударған еді. Асықпай, айшықтап шешен сөйлейтін, барынша білімдар жігіттің биязы мінезі дәлелді пікірлеріне әркім-ақ ден қоятын.
Әбіш Кекілбаев түрікмен даласымен шектес жатқан Маңғыстау түбегінен болғандықтан, осы түбектегі өмір, тірлік, салт-сана туралы, ежелгі аңыз-әңгімелер, ата-бабалар тағдыры жайында, даланың қым-қуат бояулары төңірегінде қызыға, қызына әңгімелейтін. Ол кезде Әбіштің баспадан алғашқы өлеңдер жинағы шығып, баспасөзде алғашқы мақалалары жарияланып жатты.

Әбіш Кекілбаев осы жылдар ішінде тынымсыз табанды еңбек етіп, талантын әр қырынан таныта білді. Өлеңдер жинағынан басқа повесть, әңгімелердің, сыни еңбектерінің бірнеше кітабын шығарды.”Аңыздың ақыры», «Үркер»,»Елең-алаң» аталатын романдар жазды. Г.Мопассанның «Өмір», «Пьер мен Жан» романдарын, Л.Толстойдың «Соғыс және бейбітшілік» романының тарауларын, шет ел жазушыларының әлденеше пьесаларын, әңгімелерін қазақ тіліне аударды.

Әбіш Кекілбаевтың шығармашылық жолы қазақ әдебиетшілері өз халқының өткені мен тарихтың көмескі беттерін жапа тармағай жаза бастаған тұсқа сәйкес келді. Прозашы Ә.Кекілбаев, біздіңше тарихқа басқадай жолмен барды. «Күй», «Ханша –дария хикаясы», «Шыңырау», «Бәсеке» атты повестерінде автор ежелгі аңыз-әңгімелерді шебер пайдалана отырып, өткен күннің жарқын да қаһарлы бейнесін, моральдық бейнесін жасайды, бүгінгі күннің көкейкесті мәселелерін қозғайды. Москваның «Молодая гвардия» баспасынан шыққан Әбіш Кекілбаевтың «Дала балладалары» кітабына жазған алғы сөзінде Әбдіжәміл Нүрпейісов былай дейді: «Ол өзінің шығармаларында атақты тарихи тұлғалар есімін саудаға салмайды. Ол өз халқының өткен тұрмысын әспеттеу, әйтпесе мансұқ ету секілді мінезден де аулақ. Адам өмірінің әлеуметтік сыр-сипаттарын философиялық, психологиялық тұрғыдан терең көрсетуі бұл повестердің шыншылдық қасиетін ерекше көтере түскен».

Өзге замандас жазушылары секілді, Әбіш Кекілбаев та өз халқының ежелгі әдет-ғұрып, дәстүр-тағлымдарын егжей-тегжейлі, кейде қызыға суреттеуге құмбыл, ол көшпенділер өмірінің қазір ұмытыла бастаған этнографиялық детальдарына ерекше мән береді.