4.Жаңа тақырып түсіндіру.
1топ. Қарама-қарсы сандарды координаталық түзуде кескіндеу.
1. Қарама-қарсы сандарды координаталық түзуде кескіндеу.
2. Қарама-қарсы санның ережесі. Оң, теріс, 0 сандарының
қарама-қарсы сандарын анықтау.
3. Бүтін сандар және рационал сандар жиыны. Таңбалар ережесі Сандарды координаталық түзуде қалай кескіндейді?
• Координаталық түзу сызып, оның бойынан 3 және -3; -1,5 және 1,5 сандарын кескіндейік.
• Осы сандарды координаталық түзуде салғанда координата басынан қарағанда:
1) ұқсастығы
2) айырмашылығы
• Берілген координаталық түзуде 2 саны мен -2 санын, 0,5 саны мен -0,5 санын белгілеңдер.
2 топ. Қарама-қарсы санның ережесі. Оң, теріс,
0 сандарыныңқарама-қарсы сандарын анықтау. Қандай сандар қарама қарсы сандар деп аталады?
• Бір-бірінен тек таңбамен ажыратылатын сандар қарама-қарсы сандар деп аталады.
• Мысал: 1 саны мен -1 саны, саны мен - саны, 7,25 саны мен
-7,25 саны, 101 саны мен -101 саны - бір-біріне қарама-қарсы сандар.
• Қандай да бір санға бір ғана қарама-қарсы сан бар.
• Қарама-қарсы сандардың бірінің таңбасы «+» болса, екіншінің таңбасы «-» болады.
• «+» таңбасы мен «-»таңбасы қарама-қарсы таңбалар деп аталады.
• Қарама-қарсы сандардың әріппен белгіленуі: -а саны мен а саны.
Оң, теріс, 0 cандарының қарама-қарсы сандар қандай?
• Оң санға қарама-қарсы сан теріс сан болады.
Мысалы: a=1,6 болса, онда оған қарама-қарсы -a=-1,6.
• Теріс санға қарама-қарсы сан оң сан болады.
Мысалы: -a=-1,6 болса, онда оған қарама-қарсы -(а)=-(-1,6)=1,6. Демек, -(-а)=а
• 0 саны өзіне-өзі қарама-қарсы сан.
3 топ Бүтін сандар және рационал сандар жиыны. Таңбалар ережесі
Қандай сандар бүтін сандар және рационал сандар жиыны деп аталады? Натурал сандар жиыны және оған қарама-қарсы сандар жиынЖазылуы: Z={…, -6;-5;-4;-3;-2;-1, 0,1,2,3,4,5,6,…}.
• Бүтін сандар жиыны, оң және теріс бөлшектер жиыны рационал сандар жиыны деп аталады.
Белгіленуі: Q.
• Натурал сандар жиыны (N), бүтін сандар жиыны (Z), рационал сандар жиыны (Q), нақты сандар жиынына кіреді.
• Барлық сандар жиынын Эйлер-Венн дөңгелегі арқылы көрсетейік:
Белгіленуі: R.
Таңбалар ережесін есіңде сақта!
• Жақшаның алдында «плюс» (+) таңбасы бар санды жақшасыз жазғанда санның өз таңбасы сақталады.
Мысалы: +(+61)=61; +(-0,2)=-0,2.
• Жақшаның алдында «минус» (-) таңбасы бар санды жақшасыз жазғанда санның таңбасы қарама-қарсы таңбаға өзгереді.
Мысалы: -(+2)=-2; -(-3,3)=+3,3.
• Таңбалар ережесі:
+ (+)= +
|
+ (-)= -
|
- (+)= -
|
- (-)= +
|
1-тапсырма. Салыстырмалы картаны пайдалану
1. Кестедегі бос орынды толтырыңдар:
а
|
12
|
|
|
|
-3
|
|
3
|
|
|
-а
|
|
0,9
|
|
-4
|
|
0
|
|
|
6
|
2. Таңба ережесін пайдаланып, жақшасыз жазыңдар.
-(а)= ; -(+а)=______; +(-а)=______.
3. Мәнін есептеңдер:
-m=______, егер m=-8; z=_______, -z=1,3;
-n=______, егер n=25; -x=______, x=0.
2-тапсырма. Деңгейлік тапсырма.
А деңгей.
№263. Координаталық түзу бойында:
1) 3,7; 2) -1,5; 3) -2 4) 0,9 саны қандай бүтін сандардың арасында орналасқан.
Дескриптор:
-берілген санның қандай бүтін сандар арасында орналасқанын жазады. 1
В деңгей №267
-30; 5; - 9; -27; 13; -9; 4; -0,2; 0; 27; -13 рационал сандарынан:
- бүтін оң сандарды;
- бүтін теріс сандарды теріп жазыңдар.
Дескриптор:
-бүтін оң сандарды теріп жазады. 1
-бүтін теріс сандарды теріп жазады. 1
С деңгей. №277. Өрнектердің мәндері болатын рационал сандарды  (мұндағы m-бүтін сан, n- натурал сан ) түрінде жазыңдар.
1) қосындының: а)  ә) 2,6 + 4,5;
2) көбейтіндінің: а)  ә) 0,75 
3) бөліндінің: а) 2 ә) 10,5: 4,2
Дескриптор:
Қосындының мәнін орындайды 1
Көбейтіндінің мәнін орындайды 1
Бөліндінің мәнін орындайды 1
Бағалау: әр дұрыс есепке 1 балл.
| 
