Күні:
|
Мұғалімнің аты-жөні:
|
Сынып: 10 «А»
|
Қатысқан оқушылар саны:
|
Қатыспаған оқушылар саны:
|
Сабақтың тақырыбы
|
Туындының физикалық және геометриялық мағынасына
есептер шығару.
|
Осы сабақта күтілетін нәтижелер
|
туындының физикалық мағынасына сүйене отырып, қолданбалы есептер шығару
|
Оқу бағдарламасына сілтеме
|
10.4.3.1 - туындының физикалық мағынасына сүйене отырып, қолданбалы есептер шығару;
|
Сабақтың мақсаты
|
туындының физикалық мағынасын біледі.
|
Бағалау критерийлері
|
Туындының физикалық мағынасын біледі.
Туынды көмегімен дененің қозғалыстағы жылдығы мен үдеуін таба алады.
|
Тілдік мақсаттар
|
Оқушылар: математикалық терминдерді дұрыс пайдаланып,
Аргумент өсімшесі, функцияның өсімшесі, функция шегі, туынды, дифференциял,жылдамдық, үдеу ұғымдарын дұрыс қолдана алады.
|
Алдыңғы білім
|
функциялардың туындылары
|
Пәнаралық байланыс
|
математика,физика ,геометрия
|
Сабақтың барысы
|
Сабақтың кезеңдері
|
Жоспарланған іс-шаралар
|
Оқыту ресурстары
|
Басы
(5 мин)
|
Сәлемдесу;
Үй жұмысын тексеру;
Мұғалім оқушыларға жаңа сабақ тақырыбын хабарлайды. Сабақтың мақсатын айтады.
|
Үй жұмысындағы есептің жауабы беріліп, оқушылар бірін бірі тексереді.
Компьютер, интерактивті тақта
|
Сабақтың ортасы
(30 мин)
|
«Жылдам жауап» ойыны. Сәйкестендіру тесті
Топтық жұмыс
Математикалық, физикалық терминдер бойынша оқушыларды 3 топқа бөлінеді. «Туынды», «Үдеу», «Бұрыш»
|
2-қосымша'>1-қосымша
2-қосымша
Таратпа материалдар
|
Оқушылар жеке орындайтын тапсырмалар(қалыптастырушы бағалау жұмысы).
Оқушылар топпен орындайтын тапсырмалар .(физикалық мағнасына есептер шығарады)
1)Физикалық:
y=f(x) функциясының х нүктесіндегі f ʹ(x) туындысы х нүктесіндегі өзгеру жылдамдығын анықтайды
sʹ(t)=v(t) — қозғалысағы дененің t уақыт мезетіндегі лездік жылдамдығы;
vʹ(t)=g — жылдамдықтан алынған туынды удеуге тең.
Оқушылар жұппен орындайтын тапсырмалар .(геометриялық мағнасына есептер шығарады)
Геометриялық:
y=f(х) функциясының xₒ нүктесіндегітуындысы f ʹ(хₒ) осы функция графигінің (xₒ;f(xₒ)) нүктесіарқылыөтетінжанамасыныңбұрыштықкоэфициентінетең: f ʹ(хₒ)=tgα=k.
|
2-қосымша
Таратпа материалдар «Bilimland» видео ролик
|
Сабақтың соңы
5 мин
|
Сабақты бекіту: Тест орындату (жеке тапсырма) Plicers
Рефлексия
1) Бүгінгі сабақта мен нені түсіндім?
2) Тригономнтриялық теңдеуді шешудің қандай тәсілдерді меңгердім?
3) Бүгінгі сабақта алған білімімді
қалай қолданамын?
|
5-қосымша
үсті қағаздар таратылады
|
Үй жұмысы
|
6-қосымша
Слайд
|
1-қосымша: «Жылдам жауап» ойыны. Сәйкестендіру тесті
1.Қозғалыстағы дененің жүрген жолынан уақыт бойынша алынған бірінші туындысы?
|
а) жылдамдық
|
ә) үдеу
|
б) қашықтық
|
2.Жылдамдықтың уақыт бойынша алынған туындысы?
|
а) күш
|
ә) қуат
|
б) үдеу
|
3.Туындының геометриялық мағынасы ?
|
а) функцияның графигіне жүргізілген
жанаманың бұрыштық коэффициенті
|
|
ә) функцияның графигіне жүргізілген
жанама
|
|
б) Туынды
|
Туындының физикалық мағынасы?
|
а) салмақ
|
|
ә) лездік жылдамдық
|
|
б) тығыздық
|
Функцияның туындысының табу амалы?
|
а) интегралдау
|
|
ә) өсімше
|
|
б) дифференциалдау
|
2-қосымша ( жеке жұмыс)
1.
2.
3.
4.
5.
3-қосымша ( топпен жұмыс постер қорғау)
Тапсырма 1
Материалдық нүктенің t уақытта жүрген жолы формуласымен берілсін. t=5 сек уақыттағы лездік жылдамдық пен үдеуді табу керек.
Шешуі: Лездік жылдамдық анықтау үшін өрнегінен туынды аламыз. Сосын берліген уақыттағы жылдамдықтың мәнін есептейміз, яғни , сонда . Үдеуді анықтау үшін жылдамдықтан туынды аламыз : , сонда .
Жауабы: 10 м/с; 2 м/с.
3-қосымша ( топпен жұмыс постер қорғау)
Тапсырма 2
Қозғалыс заңдылығы s(t)=0,25+2-3
формуласымен берілген. Қозғалыстың уақыты t=6 болғандағы қозғалыстың жылдамдығын және үдеуін
табыңдар.Жауабы:V(x) =51, a(x) =1
3-қосымша ( топпен жұмыс постер қорғау)
Тапсырма 3
Енді туынды теориясының өмірмен, практикамен байланысын қарастырайық. Туынды тек жылдамдық пен үдеуді ғана анықтау есептерін емес басқадай физикалық шамаларды табу тәсілдеріне қолдануға болады. Төмендегідей есептерді қарастырайық
Дене температурасының уақытқа тәуелділігі Т(t) = 198t+2t2-2/3t3 заңдылығымен анықталады t=5 минуттан кейінгі температураның өзгеру жылдамдығын анықтаңдар.
Шешуі: Температураның өзгеру жылдамдығын dT/dt=T′(t) арқылы анықтаймыз, сонда T′(t)=(198t+2t2-2/3t3)=168
T(5)= 168 град/мин;
Жауабы: 5 минуттан кейінгі температура өзгерісі 168 градус
4-қосымша
1. функциясы графигіне нүктесінде жүргізілген жанаманың теңдеуін жазыңдар.
2. функциясы графигіне берілген абсцисса осіне көлбеулік бұрышының тангенсін табыңдар.
3.функциясы графигіне берілген бұрыштық коэффиценттік тап.
5-қосымша (Тест тапсырмасы)
1.
А.; В.; С. D.
2.
А. ; В. ; С. D.
3.
А.; В. ; С. D.
4.
А. ; В. ; С. D.
5. нүктесінен жүргізілген жанаманың теңдеуі
А. ; В. ; С. D.
I топ
және заңдары бойынша түзу сызықты қозғалатын нүктелердің жылдамдықтары бір-біріне теңделетін уақыт мезетін табыңыз.
II топ
Материалдық нүктенің түзу бойымен қозғалыс жылдамдығы заңы бойынша өзгереді. 0,251 болған уақытта жылдамдықтың ең үлкен мәнін табыңыз.
III топ
Материалдық нүкте х(t)=t3-2t2 заңы бойынша түзу сызықты қозғалады.
t=4с мезеттегі жылдамдықты және үдеуді табыңдар.
3-қосымша: Бағалау критерийлерпарағы
Бағалау критерийлері
|
Тапсырмалар
|
Дескриптор
|
Иә
|
жоқ
|
Туындының физикалық мағынасын біледі.
|
1-тапсырма:
Нүкте түзу бойымен х(t)=1/3t3+2t2+5t заңы бойынша қозғалады. t=2с уақыт
мезетіндегі нүктенің жылдамдығын анықтаңдар.
|
1)
|
х'(t)=функцияның туындысын дұрыс табады.
|
|
|
2)
|
х'(2)- ның мәнін дұрыс табыды.
|
|
|
3)
|
–екенін анықтап,есеп жауабын дұрыс жазады.
|
|
|
Туынды көмегімен дененің қозғалыстағы жылдығы мен үдеуін таба алады.
|
2-тапсырма:
Материялдық нүкте бірқалыпты
Заңымен қозғалады. t=1c уақыт мезетіндегі осы нүктенің жылдамдығы мен үдеуін табыңыз.
|
1)
|
функцияның туындысын дұрыс табады.
|
|
|
2)
|
ның мәнін дұрыс табыды.
|
|
|
3)
|
функцияның туындысын дұрыс табады.
|
|
|
|
ның мәнін дұрыс табыды.
|
|
|
Иә, жоқ сандары
|
|
|
1-қосымша(топта істейтін деңгейлік жұмыс)
І деңгей
I топ(№1 есеп) II топ(№2есеп) III топ(№3есеп)
1. функциясының графигіне х=-3 нүктесінде жүргізілген жанаманың көлбеулік бұрышының тангенсін табыңыз.
2.
3. функциясының графигіне нүктесінде жүргізілген жанаманың теңдеуін жазыңыз.
IІ деңгей
I топ(№1 есеп) II топ(№2есеп) III топ(№3есеп)
1. түзуі функциясы графигін нүктесінде жанайды. -ді табыңыз.
2.
3. функциясының графигіне қандай нүктеде жүргізілген жанама Ох осімен 450 бұрыш жасайды?
IIІ деңгей
I топ(№1 есеп) II топ(№2есеп) III топ(№3есеп)
және функцияларына х0 нүктесінде жүргізілгенжанамалар параллель болатын болса, онда х0 нүктесін табыңыз.
b-ның қандай мәнінде у=3х+b түзуі у=2х2-5х+1 функциясының графигіне жанама болады?
Абциссасы нүктесінде функциясының графигіне жанама жүргізілген. Жанама жоғары жарты жылдықта жатқан бөлігі мен мен Ох осінің оң бағыты арасындағы бұрышты табыңыз.
4-қосымша (қосымша жұмыстар)
f(x)=2x3-5x функциясының графигіне М(2;6) нүктесінде жүргізілген
жанаманың көлбеулік бұрышының тангенсін табыңдар.
f (x) = 4x2 +7x – 3 функциясының туындысын тауып
f ′(0) + f ′(-1) өрнегінің мәнін есептеңіздер.
Материалдық нүкте х(t)=t3-2t2 заңы бойынша түзу сызықты қозғалады.
t=4с мезеттегі жылдамдықты және үдеуді табыңдар
5-қосымша (үй жұмысы)
Нүкте түзу бойымен заңы бойынша қозғалады. t=2с уақыт
мезетіндегі нүктенің жылдамдығын анықтаңдар.
Нүкте түзу бойымен заңы бойынша қозғалады. t=3с уақыт
мезетіндегі нүктенің жылдамдығын анықтаңдар.
Достарыңызбен бөлісу: |