Сөж тақырыбы: Тірек-қимыл аппаратының жалпы анатомиясы. Сүйек ағза ретінде. Сүйектің құрылысы және дамуы. Сүйектің жіктелуі. Қаңқаның дамуы мен құрылысындағы әлеуметтік және биологиялық факторлардың орны
Қаңқаның дамуы мен құрылысындағы әлеуметтік және биологиялық факторлардың орны.
Тірек-қимыл аппараты организмнің қозғалуын іске асырады. Қозғалыс қызметінен басқа тірек-қимыл аппараты дененің жерге тірегі қызметін де атқарады, сондықтан да оны тірек-қимыл аппараты деп атайды. Бүкіл қозғалыс аппаратын пассивті (қаңқа және оның қосылыстары) және активті (бұлшықеттер) бөлігі деп ажыратуға болады. Негізінде, тірек-қимыл аппараты үш жүйеден: сүйектерден, олардың қосылыстарынан және бұлшықеттерден тұрады.
Тірек-қимыл аппараты организмнің қозғалуын іске асырады. Қозғалыс қызметінен басқа тірек-қимыл аппараты дененің жерге тірегі қызметін де атқарады, сондықтан да оны тірек-қимыл аппараты деп атайды. Бүкіл қозғалыс аппаратын пассивті (қаңқа және оның қосылыстары) және активті (бұлшықеттер) бөлігі деп ажыратуға болады. Негізінде, тірек-қимыл аппараты үш жүйеден: сүйектерден, олардың қосылыстарынан және бұлшықеттерден тұрады.
Қаңқа (sceleton, грекше –кептірілген скелет) – механикалық маңызы бар, мезенхимадан дамитын тығыз түзілістердің жиынтығы болып табылады. Ол өзара дәнекер, шеміршек немесе сүйек тіндерінің көмегімен байланысқан жеке сүйектерден тұрады; қаңқа қимыл аппаратының пассивті бөлімін құрайды.
Қаңқа (sceleton, грекше –кептірілген скелет) – механикалық маңызы бар, мезенхимадан дамитын тығыз түзілістердің жиынтығы болып табылады. Ол өзара дәнекер, шеміршек немесе сүйек тіндерінің көмегімен байланысқан жеке сүйектерден тұрады; қаңқа қимыл аппаратының пассивті бөлімін құрайды.
Қаңқаның атқаратын механикалық қызметі тірек, қорғаныш және қозғалысты іске асыру қабілетімен сипатталады.
Сүйек, os, ossis, тірі организмнің ағза ретінде бірнеше тіндерден тұрады, олардың ең бастысы сүйек тіні.
Сүйек, os, ossis, тірі организмнің ағза ретінде бірнеше тіндерден тұрады, олардың ең бастысы сүйек тіні.
Сүйектердің химиялық және физикалық қасиеттері. Сүйек заты химиялық заттардың екі түрінен тұрады: органикалық заттар, негізінен оссеин және бейорганикалық, негізінен кальций тұздары, әсіресе фосфорқышқылды ізбес. Бұл заттар сүйекке аса беріктік және серпімділік қасиет береді.
