Заманауи рекреациялық және туристік қызметтің негізгі элементі болып табылады және рекреацияны жүзеге асыру үшін қажетті функциялардың белгілі бір жинағына ие болатын және қандай да бір бүтін ретінде шығатын кіші жүйелердің бірі ретінде сипатталады.
Территориялық рекреациялық жүйелер туралы түсінікті алғашқылардың бірі ұсынған болып рекреациялық географияның кеңес мектебі, дәлірек айтқанда рекреациялық жүйе сызбасын әзірлеген В.С. Преображенский болып табылады
В.С. Преображенский бойынша рекреациялық жүйе:
В.С. Преображенский бойынша рекреациялық жүйе:
өзара байланысқан кіші жүйелерден тұратын (табиғи және мәдени кешендер, теxникалық құрылымдар мен операциялар, қызмет көрсететін қызметкерлер, басқару органдары мен демалушылар) және функционалдылық пен территориялық бүтіндікпен сипатталатын геожүйені түсінеді
ДТ – демалушылар тобы, ТК – табиғи және мәдени кешендер, ТҒ(О) – техникалық жүйелер, ҚТ – қызмет көрсетуші қызметкерлер тобы, БО – басқару органы, 1 – жүйенің сыртқы байланыстары, 2 – кіші жүйелер арасындағы байланыстар, 3 – басқару командалары, 4 – кіші жүйелердің жағдайы туралы ақпарат: I – демалушылардың қанағаттанушылығы туралы, II – табиғи кешендердің демалу талаптарына сәйкестігін қысқарту дәрежесі туралы, III – пайдалы қасиеттерін сақтау дәрежесі және ықтимал теxникалық жүйелер туралы, IV – қызмет көрсетуші қызметкерлердің жағдайы
Территориялық рекреациялық жүйе сызбасы (Преображенский В.С. құрған, 1975 ж.)
Туристік терминологиялық сөздікте келесі анықтама беріледі: «Территориялық рекреациялық жүйе- қызметі мен территориялық тұтастығымен ерекшеленетін бір-бірімен байланысты жүйешелерден тұратын әлеуметтік географиялық жүйе. Оның жүйешелері: табиғи мәдени кешендер, техникалық құрылыстар,қызмет көрсетуші персонал мен демалушылардан (рекреанттар) құралады
«Табиғи және мәдени» кешенің жүйесі ресурстар және рекреациялық қажеттіліктерді қанағаттандыру талабы болып табылады. Табиғи және мәдени кешендер белгілі бір сыйымдылығымен, тұрақтылы толық жабдықталғанымен, әртүрлілігімен және тартымдылығымен ерекшеленеді.
«Табиғи және мәдени» кешенің жүйесі ресурстар және рекреациялық қажеттіліктерді қанағаттандыру талабы болып табылады. Табиғи және мәдени кешендер белгілі бір сыйымдылығымен, тұрақтылы толық жабдықталғанымен, әртүрлілігімен және тартымдылығымен ерекшеленеді.
“Техникалық құрылыстар” жүйесі бір жағынан демалушылардың және қызмет көрсетуші қызметкерлердің күнделікті өмір іс-әрекеттерін қамтамасыз етеді, ал 2-ші жағынан демалушылардың ерекше рекреациялық қажеттіліктерін қанағаттандырады.
“Қызмет көрсетуші” жүйесінің функциясы көбінесе демалушыларға қызмет көрсетуге бағытталған.
“Демалушылар” жүйесі басқа жүйелерге деген талаптарды анықтайды, ол әлеуметтік, жас, ұлттық, аудандық және жеке демалушылардың ерекшелігіне байланысты.
“Басқару” органы жүйе элементтерінің әсерін, байланысын реттейді
Рекреациялық география мына пәндермен байланысты:
ФИЗИКАЛЫҚ ГЕОГРАФИЯ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ГЕОГРАФИЯ ХАЛЫҚТАР ГЕОГРАФИЯСЫ МЕДИЦИНАЛЫҚ ГЕОГРАФИЯ ЕЛТАНУ
ТРЖ-нің даму сатылары (Шабалина Н.В.)
(ХХ жүзжылдықтың 60-70-жылдары) Преображенский В.С. жұмыстарымен байланысты. «рекреациялық жүйе» түсінігі қалыптасы, Рекреациялық қызметті ұйым -дастыруда территориялды аспектілерді қарастыру мәселелерін зерттеу үрдісіболд
ХХ-ғ. 70-жылдың екінші жартысын және 80-жылдарды қамтиды, елде ТРЖ дамуын зерттеумн айналыса бастаған ғылыми орталықтар қатары қалыптасты
ХХ ғ. 90-жылдарын қамтиды және рекреациялық географияда зерттеуші векторлар мен парадигмалардың өзгеруімен байланысты
(ХХІ-ғ. басы - қазіргі уақытқа дейін) шетелдік зерттеулерге қолжетімділік мүмкіндігі пайда болды. ТРЖ мазмұны мен мәнін қайта қарастыру орын алады, ТРЖ теориясын пайдаланудың дербес нұсқалары ұсынылады, ТРЖ ұйымдастыру факторы мен фоны ретінде қоршаған ортаға назар аударылады
И.В. Зорин, В.С. Преображенский және Ю.А. Веденин (1973) бойынша «рекреациялық парк» негізгі функционалдық түрлерге бөлінуі Танымдық (табиғатты, мәдени-тарихи орындарды, этнографиялық шаруашылықты тану)
Спорттық-сауықтыру (суға түсу, жағажайда демалу)
Емдік (климат, минералды су көздері, батпақпен емдеу)
КСРО-да география саласында рекреацциялық мәселелерін зерттеу жұмыстарымен КСРО ҒА академигі И.П. Герасимов басқарған География институты айналысқан.
КСРО-да география саласында рекреацциялық мәселелерін зерттеу жұмыстарымен КСРО ҒА академигі И.П. Герасимов басқарған География институты айналысқан.
Рекреациялық географияның қалыптасуын В.С.Преображенский басқарған физикалық география бөлімі мен және А.А. Минц басқарған физикалық география бөлімі айналысқан.
Рекреациялық жүйені объективті және әлеуметтік құрылым ретінде В.С. Преображенский сипаттаған