Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев

438
ПЕРСЕВЕРАЦИЯ (
лат.
 perseveratio
–
қасарушылық, қыңырлық) – белгілі 
бір қимыл-әрекетті, қобалжуы, арна-
йы пиғылдан тыс қайталанып үне-
мі қайта жаңғыртылуы. П. ерекше
жағдайда әр түрлі көрініс табады:
қимыл-қозғалыс, эмоциялық
, 
сенсор-
лық-персетивтік сезімдік – аясында, 
сондай-ақ ми бөліктері жартылай за-
қымданғанда, байқалатын жағымсыз 
бейнелер. П. көңіл күй жиі бұзылған-
да немесе қатты қалжырағанда қай-
талануы мүмкін.
ПЕТРОВСКИЙ АРТУР ВЛАДИ-
МИРОВИЧ
(1924-2005)
– орыс пси-
хологі, академик. Ресей білім ака-
демиясының президенті. Психология 
тарихы, педагогикалық, әлеуметтік 
психология салаларынан 2000-ға 
жуық ғылыми мақаланың, 30-ға 
жуық жеке еңбектердің (оқулық, мо-
нография т.б.) авторы. Жиырмаға 
жуық еңбектері шетел тілдеріне «қы-
тай, вьетнам, болгар, неміс т.б.) ауда-
рылған. Негізгі еңбектері: «Совет пси-
хологиясының тарихы» (1966), «Жас
және педагогикалық психология» 
(1979), «Жалпы психология» (1970-
2004), «Әлеуметтік психология» (1986),
«Психологияның жапы теориялық 
мәселелері» (2001) т.б.
ПИАЖЕ ЖАН (1896-1980)
– Швей-
цария психологі. Психиканың түрлі 
кезеңмен дамуы концепциясының 
авторы. «Генетикалық эпистемоло-
гия» ілімін жасаушы. Женева және 
Париж университетінің профессоры. 
Сорбонна (Франция), Гарвард және
Чикаго университетінің құрметті про-
фессоры. 1929 жылдан Жан-Жак Рус-
со атындағы институтты басқарады,
1940 жылдан Женева университеті-
нің эксперименталды психология ка-
федрасы мен психалогиялық лабора-
ториясын меңгереді. 1955 ж. «Гене-
тикалық эпистемология жөнінде Ха-
лықаралық Орталық» құрды. Ол ба-
ла интеллектісін зерттеу жайында ғы-
лыми мектеп ашты. Ол
 
«Логика жә-
не эпистемология» (таным теориясы)
жөніндегі еңбектерімен әйгілі. Пиа-
же: «Ойлау дегеніміз – операциялар
жүйесі» – дейді. Операция – ішкі қи-
мыл-әрекеті, сыртқы заттық әрекет-
тің жемісі, ішкі әрекет реалды объек-
тілер арқылы іс жүзіне аспайды, об-
раз, белгі, символ арқылы жүзеге 
асады. Операцияның концепциясы 
негізінде, ол баланың эмоциялық іс-
әрекет генезисін, қабылдауының да-
муын қарастырады, Пиаженің кон-
цепциясы қазіргі кездегі әр түрлі ғы-
лымдардың (логика, психология, со-
цаология, эпистемология т.б. тәсіл-
дерін біріктіру негізінде жол көрсе-
теді. Оның еңбектері: «Баланың ой-
лауы мен сөйлеуі», «Генетикалық 
психологияның проблемалары», «Қа-
рапайым логиканың құрылымдық 
генезисі» т б.

жүктеу/скачать 11,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: