Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев
жүктеу/скачать 11,21 Mb. Pdf көрінісі
|
b51b9b89e1b6b84ef8ef8f36547c93bb
- Бұл бет үшін навигация:
- ЭТНОПСИХОЛОГИЯ МЕН ИН- НОВАЦИЯ
| ЭТНОПСИХОЛОГИЯ
(грек. eth- nos – ру, тайпа, халық) әртүрлі-эт- ностардың өзіне тән ұлттық мінезін, оларды өзіне тән психологиялық ерек- шеліктерін зерттейтін пәнаралық ғы- лым. Э. – әрбір халықтың рухани әре- кетін (миф, фольклор, тіл, дәстүр, салт, әдет-ғұрып, діл, дін, т.б.) сол ха- лықтың психологиясын, сана-сезімін көрсететін негізгі өлшемдер. Э. жеке ғылым ретінде XIX ғ. ортасында Ре- сейде, кейінірек Батыс Еуропада (Ла- царус, Штейнталь, Вундт. т.б.) пайда болды. Қазақ елінде бұл мәселемен Шоқан Уәлиханов т.б. айналысты. Оның ең- бектерінде «халық рухы» дейтін ұғым жиі кездеседі, Мұны «халықтық пси- хология» ұғымының синонимі деу- ге болады. Этнопсихологияның зерт- тейтін сан алуан мәселелері (этнос- тереотип, этноцентризм, ұлттық тұр- ЭТНО ЭТНО 600 пат, халық рухы, ұлттық намысалы, ұлттық сана, дәстүр, салт және т.б.) бар. Э. міндеттері: әртүрлі халықтар мен мәдениеттер өкілдерінің психи- калық ерекшеліктерін, ұлттық дүние- таным, ұлттық қатынас мәселелерін, ұлттық мінез мәселелерін, ұлттық өздік санамен этникалық стерео- типтердің міндеттері мен қалыпта- су заңдылықтарын, ұлттық қоғам- дастықтардың қалыптасу заңдылық- тарын зерттейді. ЭТНОПСИХОЛОГИЯ МЕН ИН- НОВАЦИЯ – этностық дамудың соңғы кезеңінде пайда болған руха- ни құбылысты белгілейтін ұғым. Ин- новацияның келуінде кездейсоқтық пен сыртқы ықпалдың әсері, күші, жаңалық енуі 3 кезеңнен тұрады. Оның біріншісі – таңдау, талдау, яғни сырттан келген ғылыми жаңалықтың толық енбей, сұрыпталуға түсуі. Екін- шісі – сұрыпталу кезеңі, мұнда эт- ностағы психологиялық ерекшелік- тер маңызды рөл атқарады. Үшінші- сі – интеграция кезеңі, мұнда сырттан келген ғылыми жаңалықтар (ғылыми термин, атау т.б.) жаңа жағдайға сіңі- сіп, сол этностың дәстүрлі мәдение- тімен үндесіп отырады (мәселен идентификация, агрессия, адаптация, стратегия т.б.). жүктеу/скачать 11,21 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|