Қ. Күзембаев, Т. Құлажанов Г. Күзембаева Азық-түлік өнімдерін тану



Pdf көрінісі
бет61/212
Дата07.02.2022
өлшемі2,23 Mb.
#85163
түріОқулық
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   212
Байланысты:
kuzembaev k kulazhanov t kuzembaeva g azyktulik onimderin ta

3.3.1. Жемістердің жіктелуі 
Қүрылымы мен есіру аймағына байланысты жаңа піскен жемістер келесі 
топтарға бөлінеді: 

түкымды - алма, алмүрт, айва; 

сүйектілер - шие, көк ерік, өрік, шабдалы; 
• жидектер -
жүзім, қарақат, сиырбүлдірген, күлпынай, таңкурай және 
жабайы жидектер; 

жаңғақжемістілер - жанғақ, грек жаңғағы, миндаль, арахис, фисташка, 
кария, кешью т.б.; 
• субтропикалык
және тропикалық - қүрма, унаби, іюкір, анар, фейхоа, 
ананас, банан, манго, финики,цитрустылар. 
3.3.2. Түқымды жемістер 
Түқымды жемістер кабығынан, жеміс жүмсағынан және түқымы бар бес 
үялы камерадан түрады. Бүл топка алма, алмүрт, айва, мушмула, жатады. Олар 
жоғары тағамдық күндылықпен, жақсы дәмдік қасиетімен ерекшеленеді және 
өндеу үшін қүнды шикізат болып табылады. 
Алма (яблоки)-
баска жемісті дақылдардың ішінде бірінші орын алады. 
Алманы негізінен оңтүстік және орталық аймактарда өсіреді. 
Алмалардын химиялык күрамы әрт\'рлі факторларға тәуелді: сорты, пісу 
дәрежесі, өсіру жағдайы, сақтау тәртібі мен үзақтығы. Алма күрамында 95 
кант, 0,7% қышкылдар (алма және лимон кышқылдары), 0,4% азотты заттар, 
0,02-0,27% илек заттар, 1,3% клетчатка, 0,8% пектин заттар, 13 мг% С витамині 
бар. 
Жетілу мерзіміне қарай барльпс алма сорттары жаздык, күздік және 
қыстык болады. 
Алманың жаздык сорттары шілде-тамызда піседі де, 2-3 апта сакталады. 
Кең тараған сорттары: Грушевка, Белый налив, Анис, Мельба. 
Алманын күздік сорттары кинағаннан кейін 10-20 күн өткен соң піседі. 
Күздік алмалар желтоксанға дейін сақталады. Күздік сорттарға: Осеннее 
полосатое, Антоновка, Апорт, Пепин золотистый, Титовка жатады. 
Алманын қыстык сорттарын қыркүйетің екінші жартысында- қазанньщ 
бірінші жартысында жинайды. Жинағаннан кейін жемістер катты 
консистенциялы болады, күрамында илек заттар мен крахмал көп мөлшерде 
болады. Алмалар жатып жетіледі. Крахмал гидролизденіп, кант молшері 
үлғаяды. Бүл кезде протопектин, қышқылдар, илек заттар мөлшері төмендейді, 
сортқа сәйкес өзіндік дәм, иіс және консистенция пайда болады. 
Сорттары:Ренет Симиренко, Ренет шампанский, Розмарин белый, Бойкен, 
Банан. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   212




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет