2 5
Ағарып таң да атты. Асңаңтап таулар көрінді, да-
лиып дала жатыр. Сайқабаңта сөнген алаудың қарай-
ған ңоламтасы болар-болмас бықсиды. Иығына тон
жамылып, сақал-шашы боз ңырау тартңан Танабай шал
тұр. Жорға жануарға енді тон жауып керегі жоқ. Гүл-
сары о дүниеге өтіп, тәңірінің жылңысына барып қо-
сылды... Танабай өлген атқа ңарап тұрып таң қалды:
жануар, ңалай арыған! Гүлсары жанталаста басы кег-
жиген күйі, бір жамбастап жатыр. Басында жүгеннен
түскен терең із бар. Төрт аяғы төрт жаққа кетіп, қа-
қайып қатып ңалған, шытынап жарылған тұяқтары-
нан қажалған тағалар көрінеді. Енді бұл есіл тұяк, ңай-
тып жерге қадалмас, қара жолдың төсіне енді қайтып
тіктеп тимес. Кетіс керек. Танабай ақырғы рет ат ба-
сына иіліп, аттың мұздап қалған қабағын саусағымен
уңалап жорғаның көзін жапты. Ақырғы рет Гүлсары-
ның басынан жүгенді сыпырып алып, артына бұрылып
ңарамай аулаң кете барды.
Таудан асып, тасты басып жүріп келеді. Тұңғиың
терең ойларды кешіп келеді. Кәрілік келіп қалғанын,
енді төрінен де көрі жақын екенін ойлайды. Сонда ол:
тізбегінен адасып ңалған жалғыз ңаздай ңаңқылдап
өлмесем екен, деп тілөді. Неде бслса қанат қағып, бара
173
жатып көк төсінде үзілсем, сонда бір ұядан ұшқан са-
парлас болған серіктерім менің үстімнен айнала ұшып,
азалы өн салса, деп армандады.
«Самансұрға хат жазайын,— дөп түйді Танабай.—
Вылай деп жазайын: Гүлсары жорға есіңдө ме? ¥мыт-
паған шығарсың. Сенің өкеқнің партбилетін аупартком-
ге мен сол жорғамөн алып барғанмын. Сонда мені жол-
ға өзің шығарып салғансың. Ал енді кешө түнде Алек-
сандровкадан қайтып келе жатып, жол үотіндө менің
сол жануарым, тұлпарым Гулсары мерт болды. ¥заң
түнгө көз ілмей өлген аттың басында күзетіп отырдым,
күллі өмірім көз алдымнан өтті түні бойы. Жаман
айтпай — жаңсы жоқ, Гүлсары жорға ңұсап мен де бір
жол үстіндө көз жұмармын. Қарағым Самансұр, сен
маған партияға ңайта оралуыма көмектесугө тиіссің.
Кәрі қойдың жасындай жасым ңалды. Ғұмырымның
аңырында армандастарымнан адасып қалғым көлмей-
ді. Енді ойлап тұрсам, сенің өкең Шора өз партбилетін
аупарткомгө апаруды бекер маған тапсырмаған екен.
Ал, Шораның ұлы Самансұр, мына мені, Танабай Ба-
қасовты сөн дө жаңсы білесің...»
Жүгенді иығына салып алып, таудан асып, тасты
басып жүріп келеді. Ағыл-тегіл аққан жас бетін жуып,
оаңалын сағалдады. Оны Танабай сүрткен жоқ. Бұл
Тұлпар туған жануар Гүлсарының азасына аққан жас
еді. Жаңадан атып келө жатңан таңға, тау бөктерлеп
жалғыз ұшып бара жатқан ңазға Танабай жанары
жасқа толып көп ңарады. Ңоңыр ңаз шіркін адасып
ңалған аталас тізбөгін ңуып жетпек болып, асыга
ұшады.
— ¥ш, жануар, ұші — деп күбірлөді Танабай.—
Қанатың талмай тұрғанда қатарыңды ңуып жет.— Со-
нан соң бір күрсініп алыпі
— Қош, Гүлсары! — дөді.
Жүріп келеді, құлағына ертедегі ежелгі өуен ша-
лынды.
...Аруана сау желгелі талай күн. Ботасын іздеп боз-
дайды. Ңайдасың сөн, ңараңат көз ботақан? Желіннен
саулап сүт аңты, иоініп көткөн жөліннен. Қайдасың,
боташ? Үн қатшы! Желіннен саулап сүт ақты, исініп
көткен желіннен. Анасының аң сүті...
|