1. Бие байларда қандай ырым Мәтіннің бірінші бөліміне жасалады? лайықты такырып

B) Ақ ала орда B) Ер тұрмақ, киім ілінетін орын

C) Алтын үздік C) Қонақтар орналасатын орын
Д) Ак шаңқан Д) Азық-түлік, ыдыс-аяқ түратын орын

Е) Алтын орда Е) Үй иесінің жататын орны

жұлдыздың қан тустес қызыл болғандығы деп айтылады. Ғалымдардың ұсынған

болжамы бойынша. мұндай түс ғаламшардың атмосферасында темір оксидінің оте көп
болуымен байланысты. Өз өсінен айналуы бойынша Марс шамамен Жермен бірдей

аиналым жасайды. Марстағы бір жыл Жердегі 687 тәулікпен пара-пар Марстың

диаметрі Жерден екі есе кіші болса, салмағы 9 есе жеңіл.
Марс Күн жүйесіндегі ең ірі тау массивіне ие. Оның ең үлкені - Олимп сөнген жанартауы Марс бетінде Жердегі ең биік шың саналатын Эверестен бірнеше есе биік таулар кездеседі.
Ертеректе Марста судың мөлшері біршама көп болса керек. Алайда ол кей беймәлім кұбылыстарға байланысты жоқ болған. Оған дәлел - қазіргі кездегі ғаламшар бетінде қалған өзендердің сағалары. Сондай-ақ, тек кана судың әрекет етуімен түзілетін минералдардың табылуы.
Арнайы скафандрсыз Марс бетінде адам да, кез келген жануар да бір сәт те тіршілік етіп тұра алмас еді. Ғаламшар бетіндегі қысымның төмендсгі соншалық, тірі жанның қан құрамындағы оттегі газға айналып кете береді. Бұл дегеніміз адам 5-10 секундтың ішінде жан тапсырады деген сөз. Марстагы тәуліктік орташа температурасы шамамен – 60 0С құрайды. Марста азон қабатының болмауы себепті, Күн шыгыстан шыға саласымсн ғаламшар беті адамды күйдіріп жіберетіндей радиация дозасын қабылдайды.
3. Марста азон қабатының 4. Ертеде Марста судың көл

болмауының адамдарға тигізер зияны болғанының дәлелі

A) Оттегі газға айналады. A) Марста биік таулардың болуы

B) Үсітіп жібереді B) Марста темір оксидінің көп болуы

C) Дене қысымы төмендейді. C) Қысымның өте төмендігі

Е) Күйдіріп жібереді минералдардың табылуы

Е) Ғаламшарда өзен сағаларының
болмауы

0. 
   Ғаламшардың қызыл түсті болуын ғалымдар немен болжайды?
   

A) Минералдардың табылуы C) Озон қабатының болмауы B) Өзен сағалары Д) Тау массивіне ие болуы

Е) Темір оксидінің көп болуы

0. 
   Марстагы орташа тәуліктік температура қанша болалы’’
   

3- мәтін
Музыка аспаптарында орындалатын шығармаларды аспаптық музыка деп атайды. Қазақтың домбыра, қобыз, сыбызғы, шертер сияқты ұлттық музыкалық аспаптарында орындалатын әуен күй деп аталады. Бізге жеткен ен көне күйлер - күй атасы Қорқыттың шығармалары. Күй - бағдарлы мазмұны бар, көркемдігі жоғары аспаптык жанр. Онда табиғат құбылыстары («Алатау», «Саржайлау», «Көбік шашқан»), тарихи оқиғалар («Ел айырылған», «Жеңіс»), халық мерекелері («Тойбастар», «Балбырауын»), жан-жануарлар («Аққу», «Қоңыр қаз», «Көкала ат»), аңыз-ертегілер («Мұңлық-Зарлық», «Қос мүйізді Ескендір»), жеке адамдар («Байжұма», «Абыл»), адам сезімдері («Қуаныш», «Сағыныш») және т.б. түрлі оқиғалар мен құбылыстар суреттеледі. Күйлер тақырыбы мен мазмұнына қарай аңыз-күйлер, тартыс күйлер, тарихи күндер, арнау күйлер, лирикалық күйлер, психологиялық күйлер болып жіктеледі.

Қазактың аспаптық музыкасы XVIII ғасырдың соңында жоғары деңгейге көтерілді. Бұл кезде Байжұма, Баламайсан, Есжан, Байжігіт, Ұзақ, Богда, Махамбет сияқты күйшілердің атағы халыққа кеңінен мәлім болды. XIX ғасырда ежелгі куйшілік өнердің одан әрі өрістеп дамуына Құрманғазы, Дэулеткерей, Тәттімбет, Тоқа, Абыл, Есір, Ықылас, Байсерке, Қазанғап, Сейтек, Дина, Сүгір сияқты күйшілік өнердегі ірі түлғалар елеулі үлес қосты.

0. 
   ХVІІІ ғасырда халыққа кеңінен мәлім болған күйшілер
   

B) Тәттімбет, Баламайсан Е) Махамбет, Даулеткерей

0. 
   Мәтін мазмұныныц реттілігі
   
1. 
   Домбыра қүйлерінің қүрылымлык ерекшеліктері
   
2. 
   Күйлердің тақырыптары
   

0. 
   Күйдің өрістеп дамуы
   
1. 
   Күйдің жоғары деңгейге көтерілу кезі
   
2. 
   Күй - аспаптык жанр
   

   A) 4,3,1,5,2	С) 3.1,5,2,4	Е) 5.2,4,3,1
   B) 2,4,3,1,5	Д) 1,5,2.4,3
   9. Ең көне музыкалық		10. Күйлердің тақырыбы мен
   шығармаларды жеткізген аспап		мазмұнына қарай дұрыс жіктелуі
   A) Дауылпаз		A) Арнау күйлер әлеуметтік күйлер
   B) Сырнай		B) Тартыс күндер саяси күйлер
   C) Жетіген		C) Тарихи күйлер, эпостық күндер
   Д)Қобыз		Д) Психологиялық, батырлық күйлер
   Е)Домбыра		Е) Арнау күйлер, лирикалық күйлер

3. 
   Қорқыт пен Кербала өнеріне ортақ нұсқа
   

0. 
   Жалғыз дауысты болып, саусақтың ұшымен Д) Тұрақты екпінмен, қолдың білегімен
   

Е) Жалғыз дауысты болып, қолдың тұтас сілтенуімен

тәуелсіздігін жариялаған емес, көрші жұрттарға біржола танылған мезгілі. Туптеп

келгенде, мұның бәрі қазақ тарихының бастауын мүмкін болғанынша кейіндету

талабының бір көрінісі ғана. Қазақ хандығының құрылуы ЖӨНІНДЕ бірден-бір дерек
«Тарих-и Рашиди» еңбегіне сүйенетін болсақ, Қазақ хандығының негізін қалаушылар

Керей мен Жәнібек хан Шибан әулетінен шыққан Әбілқайыр ханмен жауласуынан

кейін оның билігінен бас тартып, Шу өзенінің бойындағы Қозыбасы дейтін қоныста

дербес Қазақ хандығының туын көтереді. Алғаш туымыз тігілген Қозыбасы жері —

Қозыбасы атауының түп мағынасы төңірегіндегі жоталардан оқшау тұрған қозының

басындай ғана жұмыр, аласа шоқы төбені білдірсе керек.

0. 
   Қазақ хандығы құрылғанда алдымен Керей ақ киізге оғыргызылып, хан көтеріліпті. Керейдің нақты қай жылы қайтыс болғпны белгісіз. Одан соң Жәнібек хан амір жүрғізсді. Сірә, қазақ жұртының Әбілқайырды жеңіп, біржола іргеленуі Жәнібек тұсында болса керек, жаңа хаңдықтың өзіндік құрылымы мен заң жүйесі де осы Жәнібек заманында жөнге түскен сияқты. Жәнібектің қазақ тарихындағы айрықша тұлға екендігінің бір белгісі - оның халық санасында әулиеге пара-пар,- ақылды әрі әділетті әмірші ретінде танылуы. Ол ұлттық тарихымызда жай ғана Жәнібек хан дел аталмайды, Әз-Жәнібек хан деп аталады.
   

0. 
   Әз-Жәнібек - қазақ жұртының іргесін бекітіп, ордасын орнықтырған ұлы хан ғана емес, сол халықтың бар игілігіне ұйытқы болган асылы, ұлы әулеттің де негізін салушы. Қазақ Ордасының құдіретті әміршілері, қазақ халқының ұлы перзенттері Қасым хан, Хақ-Назар хан, Әз-Тәуке хан, Абылай хан, Кенесары хан, ұлы ғалымдарымыз Шоқан, қайраткер Әлихян Бокейхановтар - осы әулие Әз-Жәнібек ханның тікелей ұрпақтары.
   

0. 
   Тұғырлы көк байрағымызды аспанда желбіретіп ұстау енді келешегі кемел, білімді болашақ ұрпақгың еншісінде. Бүкіл дүние жүзі халықтары бүгінгі күиде қазақ халқын картадан ғана смес, оны жср байлығы мен экономикасы дамыган алдыңғы қатарлы мемлекетгердің санатыііяіі көруі - Елбасымыздың көрсген саясатыныц жсмісі. Сонау Қасым хан негіздеген «Қасым ханның қасқа жолы», «Есім хаішың сскі жолы» жэне Елбасы салған сындарлы сара жолмен жүріп келе жатқан слімізде «Қазақстан - 2030» стратегиясының бүгінгі күнде мерзімінен бұрын орындалуы, 2010 жылы ЕҚЫҰ-ға терағалық етуі, Әлемдік діндер ұйымының конферсияиясының, 2010 жылы Қысқы Азияда ойындарының, ЕХРО-2017 кормесінің өтуі қазақ халқының дүние жүзі алдындағы бірлігі жарасқан, толерантты мемлекет екенін дәлелдеді.
   

0. 
   Мәңгілік Ел - елдің біріктіруші куші, ешқашан таусылмас қуат көзі. Ол «Қазақстан-2050» стратегиясының ғана емес, XXI ғасырдағы Қазақстан мемлекетінің мызғымас идеялық тұғыры! Жаңа Қазақстандық патриотизм дегеніміздің өзі - Мәңгілік Ел! Ол - барша Қазақстан қоғамының осындай ұпы құндылығы. Өткен тарихымызға тағзым да, бүгінгі бақытымызға мақтаныш та, гүлденген келешекке сенім де «Мәңгілік Ел» деген құдіретті ұғымға сыйып тұр.
   

0. 
   Қозыбасы атауының түп мағынасы
   
0. 
   Қозы өрбіткен жср болса керек.
   

0. 
   Қозынын жайылым орынын білдірсс керек.
   

0. 
   Қозының басындай ғана төбені білдірсе керек. Р) Қон қоздаган аласа шоқы болса керек.
   

Е) Қозы көш жерден көрінгендіктен

0. 
   Отарлау саясатынан құтқарушылар
   

0. 
   Саяси бітімгерлер
   
1. 
   «Жеті жарғыны» енгізген хандар
   

Д) Қазақ хандығының негізін қалаушылар

0. 
   Мәтін бойынша халық санасында ақылды әрі әділетті әмірші ретінде таңбаланған хан
   

B) Әз-Жәнібек хан Д) Әз-Тәуке хан

0. 
   
   жүктеу/скачать 6,49 Mb.
   
   Достарыңызбен бөлісу: