1. биометрия ғылымы
жүктеу/скачать 479,65 Kb. Pdf көрінісі
|
Биомерия дәріс -1
- Бұл бет үшін навигация:
- Ф. Галтон (1822-1911)
- К.Пирсон (1857-1936) «
- Р.Фишер (1890-1962 )
| Биометрия ғылымы
: Биометрия бұл ( грек. «bios» – өмір,«metron» – өлшеу) биологиялық объектілерді өлшеу. Ал, «Вариациалық статистика» (лат. «variatio» – өлшеу, ауытқу және «status» – жағдайы, заттың орны) өлшеу нәтижелерін статистикалық өңдеу. Ғалымдар өз араларында бұл терминдердің дұрыс немесе бұрыстығына әртүрлі пікірлер өз еңбектерінде бер[ген, бірақ барлық зерттеулер нәтижелері бір арнада түйісіп, биометрия деген пән ортаға шығып отыр. Математикалық тәсілдер және әдістер тәжірибеде XIX ғасырда Ф. Галтон (1822-1911) жаңа ғылым негізін қалады. Ол коэффицент «Корреляциялық есептеу» «Коэффицент корреляциясы» алғаш рет қолданып, «Ұрпақтық белгілер регресиясы» заңың ұсынды. «Табиғи ұрпақталық» (1889) кітабында алғаш рет «Биометрия» терминін қолданды. XIX ғасырда ағылшын ғалымдары К.Пирсон (1857-1936) « Биометрияның математикалық аппаратын» құрастырды. Ол әртүрлі қисықтықтардың таралуы туралы жазып, хи-квадрат әдісін құрастырып, биометрияға вариацияның стандартты ауытқуы көрсеткіштерін ұсынды және «Пиросонның корреляция коэффициенті» ұғымының негізін салды. Қисық сызықты регрессия әдісі және қисық сызықты корреляция сараптамасы негіздері (1905) теориясын ұсынды. 1905 жылы К.Пирсон «Biometrika» журналын шығарып, қазіргі таңға дейін қолданыстағы журнал болып табылады және индексті басылымдар қатарына кіреді. 2 Госеттің бұл теорияның негізінің дамуы үшін Р.Фишер (1890-1962 ) экспериментер жасады.Оның еңбектері заманауи биометрияның негіздерін қалады. Р.Фишер Кембридж университетінде оқып жүріп, Мендел және Пирсонның еңбектерімен танысып, оқуын тамамдаған соң статистикші болып жұмыс жасап, сонымен қатар математика-физикадан орта мектепте сабақ берген. 1933 жылы Лондон университетіне профессор атағымен жұмысқа шақырылып, қабылданды. Ол бірнеше статистикалық еңбектердің авторы. XX ғасырда А.А. Чупров (1874-1926) Петербор политехникалық институтында жұмыс жасайтын бұл ғалымның еңбектеріне ағылшын ғалымдары назар аударды. Дисперсиялық анализдің негізін салушылардың бірі. Бұл салада орасан зор еңбек еткен ғалымдар өте көп, олардың туындылары, зерттеулері қазіргі заманда биометрияда қолданылады. 1924 жылы « биометрияға кіріспе, «Дисперсиалық анализ», «Биометрия» т.б. еңбектер Москва мемлекеттік университетінде жарық көрді. Ал, орманшылықта биометриялық методтар XX ғасырдың басында қолға алынды. СССР –да 1929 жылы орманшылықта пайдаланды. Голубева В. В. «Элементы математической статистики в приложении к лесному делу» жарық көрді. Табиғи құбылыстарды, ондағы өзгерістерді зерттегенде сапалық және сандық көрсеткіштер бірге қолданылады. Сапалық және сандық көрсеткіштер бірлігінде ғана зерттелетін құбылыстардың ерекшелігін ашуға болады. Сапалық әлде сандық көрсеткіштер ме зерттелетін жағдайға байланысты үстемдік көрсетеді, бірақ бұлар бір-бірімен байланысты болып, бір-біріне өте алады. жүктеу/скачать 479,65 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|