Пиролитикалық əдісті өңдеу
Натрий гидроксидін алудың пиролитикалық əдісі ең көне болып табылады жəне натрий карбонатын кальцийлеу арқылы na2о натрий оксидін алудан басталады (мысалы, муфта пешінде). Шикізат ретінде натрий бикарбонаты да пайдаланылуы мүмкін, ол натрий карбонатына, көмірқышқыл газына жəне суға қызған кезде ыдырайды:
Алынған натрий оксиді салқындатылып, өте мұқият (реакция көп мөлшерде жылу шығарумен жүреді) суға қосылады:
Əк əдісін өңдеу
Натрий гидроксидін алудың əк əдісі сода ерітіндісінің гидратталған əкпен шамамен 80 °C температурада əрекеттесуінен тұрады.
Реакция нəтижесінде натрий гидроксиді ерітіндісі жəне кальций карбонаты тұнбасы алынады. Кальций карбонаты ерітіндіден сүзу арқылы бөлінеді, содан кейін ерітінді шамамен 92% массадан тұратын балқытылған өнім алынғанша буланады. NaOH. Содан кейін NaOH ериді жəне темір барабандарға құйылады, онда ол кристалданады.
Феррит əдісін өңдеу
Натрий гидроксиді өндірісінің ферритті əдісі екі кезеңнен тұрады:
Бірінші реакция-800-900 ° C температурада темір тотығымен сода күлін синтездеу процесі. Содан кейін спек екінші реакция бойынша сумен өңделеді (шаймаланады); натрий гидроксиді ерітіндісі жəне Fe2O3*nH2Oтұнбасы алынады, ол оны ерітіндіден бөлгеннен кейін процеске оралады. Алынған сілтілік ерітіндіде шамамен 400 г/л NaOH бар. Ол шамамен 92% массасы бар өнімді алғанға дейін буланады. NaOH, содан кейін қатты өнімді түйіршіктер немесе қабыршақтар түрінде алады.
Натрий гидроксидін алудың электрохимиялық əдістері өңдеу
Бұл əдіс сутегі мен хлор алу кезінде галит ерітінділерінің электролизіне негізделген (негізінен NaCl ас тұзынан тұратын минерал). Бұл процесті жалпы формуламен ұсынуға болады:
Каустикалық сілті мен хлор үш электрохимиялық əдіспен өндіріледі. Олардың екеуі-қатты катодты электролиз (диафрагма жəне мембрана əдістері), үшіншісі — сұйық сынапты катодты электролиз
(сынап əдісі).
Əлемдік өндірістік тəжірибеде хлор мен Каустик алудың барлық үш əдісі қолданылады, олар мембраналық электролиздің үлесін арттыруға нақты бейім.
Ресейде өндірілген каустиктің шамамен 35 % — ы сынапты катодты электролиз жəне 65% - ы қатты катодты электролиз арқылы шығарылады.
Диафрагма əдісін өңдеу
Хлор мен сілтілерді алуға арналған ескі диафрагмалық электролизер схемасы: а-анод, воқшаулағыштар, с-катод, d-газдармен толтырылған кеңістік (анод үстінде — хлор, катод үстінде — сутегі), М — диафрагма
Электролизер үшін процесті жəне құрылымдық материалдарды ұйымдастыру тұрғысынан электрохимиялық əдістердің ең қарапайымы-натрий гидроксидін алудың диафрагмалық əдісі.
Диафрагмалық электролизердегі тұз ерітіндісі анод кеңістігіне үздіксіз беріледі жəне əдетте Болат катод торына қолданылатын асбест диафрагмасы арқылы өтеді, оған кейде аз мөлшерде полимерлі талшықтар қосылады.
Электролизерлердің көптеген конструкцияларында катод толығымен анолит қабатының астына батырылады (анод кеңістігінен электролит), ал катод торында пайда болған сутегі анти-ағынның арқасында диафрагма арқылы анод кеңістігіне енбей, газ шығаратын құбырлар арқылы катодтың астынан шығарылады.
Қарсы ток-диафрагмалық электролизер құрылғысының өте маңызды ерекшелігі. Арқасында противоточному ағынына жіберілген бірі-анод катодты кеңістікке арқылы пористую диафрагмаға, мүмкін болып отыр ажыратып алу, сілті жəне хлор. Қарама - қарсы ағын oh иондарының анод кеңістігіне таралуы мен ауысуына қарсы тұру үшін есептеледі. Егер қарсы ағынның мөлшері жеткіліксіз болса, онда анод кеңістігінде көп мөлшерде гипохлорит ионы (ClO -) пайда бола бастайды, содан кейін анодта ClO3-хлорат ионына дейін тотығуға болады. Хлорат ионының түзілуі хлор тогының шығуын айтарлықтай төмендетеді жəне натрий гидроксидін өндірудің осы əдісіндегі негізгі жанама процесс болып табылады. Оттегінің шығуы да зиянды, бұл сонымен қатар анодтардың жойылуына жəне егер олар көміртегі материалдарынан болса, фосген қоспаларының хлорға енуіне əкеледі.
Диафрагмалық электролизерлерде анод ретінде графит немесе көмір электродтарын қолдануға болады. Бүгінгі таңда оларды негізінен тотықтырутений-титан жабыны бар титан анодтары (ОРТА анодтары) немесе басқа аз тұтынылатын анодтар алмастырды.
Келесі кезеңде электролиттік сілті буланып, ондағы
NaOH құрамын 42-50% массаның тауарлық концентрациясына дейін жеткізеді. стандартқа сəйкес.
Ас тұзы, натрий сульфаты жəне басқа қоспалар ерітіндідегі концентрациясы ерігіштік шегінен жоғары болған кезде тұнбаға түседі. Каустикалық сілтілік ерітінді тұнбадан шығарылады жəне дайын өнім ретінде қоймаға жіберіледі немесе қатты өнімді алу үшін булану сатысын жалғастырады, содан кейін балқып, қабыршақтарға немесе түйіршіктерге айналады.
Кристалдар түрінде тұнбаға түскен ас тұзы процеске қайта оралып, одан кері тұздық деп аталады. Ерітінділерде қоспалардың жиналуын болдырмас үшін, кері тұздықты дайындамас бұрын, қоспалар бөлінеді.
Анолиттің төмендеуі бұрын қоспалардан тазартылған немесе галитті еріту арқылы тұз қабаттарын, бишофит сияқты минералды тұздықтарды жер асты шаймалау арқылы алынған жаңа тұзды қосу арқылы толтырылады. Жаңа тұздық оны кері тұздықпен араластырмас бұрын механикалық суспензиялардан жəне кальций мен магний иондарының көп бөлігінен тазартылады. Алынған хлор су буынан бөлінеді, компрессорлармен сығылады жəне құрамында хлор бар өнімдерді өндіруге немесе сұйылтуға беріледі.
Салыстырмалы қарапайымдылығы мен арзандығының арқасында натрий гидроксидін алудың диафрагмалық əдісі əлі де өнеркəсіпте кеңінен қолданылады.
Достарыңызбен бөлісу: |