Спорттың тәрбиелік-еңбектік қызметі. Спорттық іс-әрекетке, әсіресе оның ұйымдастырылуына еңбекке деген тиісті қарым-қатынасты қалыптастыру мақсатында қарапайым, ақыл-ой және қоғамдық-пайдалы еңбек мүмкіншіліктерін жүйелі пайдалану қажет. Дәлірек айтқанда, еңбекке, әсіресе оның қоғамдық-пайдалы түрлеріне деген қарым- қатынас адамның тәрбиелену деңгейін анықтайды. Өзі үшін, ұжым үшін еңбектене білу кез келген адам мен мемлекеттің тіршілік қарекетінің және дамуының негізі болып табылады. Спортпен айналысуда ең алдымен өмірлік қажетті іскерліктер мен дағдыларға үйренесің, дене сапасы, ауыр дене жүктемелерін жеңе білу және көп жағдайда еңбек іс- әрекетімен ұқсас қажуларға қарсы тұра білу дамиды. Спортпен айналысатын тұлға да өз іс-әрекетінің осы және басқа ерекшеліктерінің арқасында еңбектің әр түрлерін меңгеруіне неғұрлым жақын әрі оларды меңгеру де едәуір жеңіл болады.
Спорттың арнайы-педагогиккалық қызметтері. Спорттың арнайы-педагогикалық қызметтері ретінде спорттың үш қызметін бөліп алуға болады: денсаулықты нығайтушы, дене білімділігін қамтамасыз етуші және дене тәрбиелілігін арттырушы. Спорттың денсаулықты нығайтушы қызметі. Денсаулықты нығайту тұрғысынан дене жаттығуларымен айналысу – бұл екі жағы да өткір мәселе. Дене жаттығуларын дұрыс қолдана білу нығайта алады, ал дұрыс қолданбау – адам денсаулығына зиян. Осы спорттық іс-әрекетке байланысты жаттығудың сауықтыру бағыттары қағидатының талаптары сақталуы және тиісті сауықтыру әсері болуы тиіс. Осы мақсатта, бір жағынан, спортшылардың денсаулығын қорғау мәселелерінде маман- дандырушы дене шынықтыру-сауықтыру диспансерлерінің желісі қызмет етеді және, екінші жағынан, спорттық жаттығулар құралдары мен әдістерін дұрыс таңдауды, спортшының ағзасын қайта қалпына келтіруді ұйымдастыруды қарастыратын спортшыларды даярлау үдерісін дұрыс жоспарлау мен басқару орын алуы тиіс. Спорттың дене білімділігін қамтамасыз ететін қызмет.
Спорттық іс-әрекеттің арнайы білімдер, іскерліктер мен дағдыларды меңгеруге және кеңейтуге бағыттылығы оған білім беру миссиясын енгізетін ерекшеліктер береді. Ол қозғалыс іскерліктерімен, дағдылар- мен және мамандандырылған білімнің айрықша жүйесімен байланысты болса, спортпен айналысушылардың дене бітімі мен осы негізде спорттың ерекше қызметтерінің пайда болуы туралы айту заңдылық.
Спорттың дене тәрбиелілігін арттыратын қызметі. Жалпы, негізгі дене сапаларын дамыту спорттың кез келген түрімен бірге 16 жүреді, ал олардың әрқайсысы ерекше спорттық сайыстардың пәні болып табылады. Спортпен айналысқан адам шапшаң, күшті, пысық және шыдамды, басқаша айтқанда, дене жағынан тәрбиелі болады. Спорттық іс-әрекеттің осы жағының арқасында спорттың тиісті қызметтерінің пайда болуын атап өтуге болады. Осылайша, спорт қызметтерінің жоғарыда айтылған номенкла- турасы оның қоғамның мемлекеттік маңызды міндеттерін шешуде ерекше әлеуметтік-педагогикалық маңызын неғұрлым толық көрсетеді.
№
Достарыңызбен бөлісу: |