1 дәріс. Объектілі бағытталған бағдарламалау түсінігі

Базалық тип ретінде Integer, Word, Longint және Int64 типтерінен өзге кезкелген ретті типті алуға болады. Жиын типінің айнымалысының мәні базалық тип мәндерінен тұратын жиынның кезкелген ішкі жиыны бола алады. Жиынды сипаттаудың мысалдары:

Type Gbyte = set of 0 .. 9;

var G1: Gbyte;

G2: set of ‘a’..‘z’;

G3: set of (and, or, not, xor);

G4, G5: set of byte;

Жиын айнымалысының мәні екі тік жақшамен қоршалған және үтірлермен айырылған элементтер тізбегі болып табылады. Жиын элементтерінің реті жоқ және онда бір элемент екі рет алынбайды. Жиын мәндерін берудің мысалдары:

G1:=[1,3,5,7]; G2:=[‘g’..‘w’]; G3:=[and, or]; G4:=[65..90, 97..122]; G5:=[];

Жиындармен төмендегі қатынастар орындалады:

• 
  x in G (x элементі G жиынына тиісті)
  
• 
  A = B (A және B жиындары эквивалент (тең))
  
• 
  A >= B (B жиыны A жиынының ішкі жиыны)
  
• 
  A <= B (A жиыны B жиынының ішкі жиыны)
  
• 
  A <> B (A және B жиындары эквивалент (тең) емес)
  

• 
  A + B (A жиыны мен B жиынын біріктіру)
  
• 
  A  B (A жиыны мен B жиынының айырмасы)
  
• 
  A * B (A жиыны мен B жиынын қиылыстыру)
  

A:= [1,4,7,8,3,9]; B:= [2,3,5,6,9,1];

C:= A+B = [1,2,3,4,5,6,7,8,9];

D:= AB = [4,7,8];

E:= A*B = [1,3,9];

Жиындармен орындалатын екі процедура ғана бар. Олар:

• 
  Include(G , x)  G жиынына x элементін енгізеді;
  
• 
  Exclude(G , x)  G жиынынан x элементін алып тастайды;