1 дәріс. Пән бойынша кіріспе, құрылымы, ұсынылатын әдебиеттер тізімі. Электрондық (цифрлық) гидтермен және жолсілтегіштермен таныстыру
-12 Дәрістер. Туризмдегі электрондық (цифрлық) гидтер мен жолсілтегіштерге ақпарат дайындау
жүктеу/скачать 85,35 Kb.
|
лекции гидтер
| 11-12 Дәрістер. Туризмдегі электрондық (цифрлық) гидтер мен жолсілтегіштерге ақпарат дайындау
Мәтіндік құжаттарды дайындау Мәтіндерді дайындау-компьютерлерді қолданудың ең көп таралған бағыттарының бірі. Арнайы компьютерлік бағдарламалардың көмегімен сіз кез-келген мәтінді басып шығара аласыз, қажет болған жағдайда оған өзгерістер енгізе аласыз, мәтінді ұзақ уақыт сақтау үшін компьютердің жадына жаза аласыз, мәтіннің кез-келген көшірмесін принтерге қайта енгізбей басып шығара аласыз немесе оны басқа компьютерлерге электронды пошта арқылы жібере аласыз. Мәтіндік редактор-бұл мәтінді өңдеудің өте қарапайым бағдарламасы. Сіз Notepad мәтіндік редакторымен бұрыннан таныссыз. Бұл шағын хабарламалар мен мәтіндерді жасау үшін ыңғайлы. Мәтін әріптерден, сандардан, тыныс белгілерінен және компьютерлік пернетақта арқылы енгізуге болатын арнайы таңбалардан тұрады. Фотосуреттерді, суреттерді, суреттерді, диаграммалар мен кестелерді мәтіндік редактор өңдей алмайды. Мәтіндік процессор-бұл мәтінді өңдеуге арналған қуатты бағдарлама. Мәтіндік процессор, мысалы, Word Pad бағдарламасы. Мәтіндік редакторда сіз хаттар, әңгімелер жаза аласыз, өлеңдер, репортаждар, мектеп газетіне арналған мақалалар және соңында кітаптар. Көптеген мәтіндік процессорлар қаріптің стилі мен өлшемін өзгертуге, құжатқа кестелер, суреттер, диаграммалар, дыбыстық фрагменттерді қосуға мүмкіндік береді. Мәтіндік құжаттың негізгі объектілері Мәтіндік редактордың (процессордың) көмегімен жасалған кез-келген мәтін, сондай-ақ оған енгізілген мәтіндік емес материалдар (графика, дыбыстық фрагменттер немесе бейнеклиптер) құжат деп аталады. Құжат мақала, есеп, әңгіме, өлең, шақыру, хабарландыру немесе құттықтау картасы болуы мүмкін. Мәтіндік құжаттың негізгі объектілері: таңба, сөз, Жол, абзац, бет, фрагмент. Таңба-мәтіндік ақпараттың ең кіші бірлігі: Сан, әріп, тыныс белгісі және т. б. Сөз-екі жағынан қызметтік таңбалармен (бос орын, үтір, жақшалар және т. б.) шектелген таңбалардың (әріптер, сандар және т. б.) еркін реттілігі. Жол-бұл құжаттың сол және оң шекаралары арасындағы таңбалардың ерікті реттілігі. Абзац - бұл кез келген таңбалар тізбегі, ол арнайы символмен аяқталады соңына абзацын. Бос абзацтарға рұқсат етіледі. Фрагмент-бұл біртұтас тұтас ретінде қарастыруға болатын бірқатар іргелес таңбалар. Фрагмент бір сөз, Жол, абзац, бет немесе сіз енгізген барлық мәтін болуы мүмкін. Компьютерде құжатты дайындау енгізу (теру), өңдеу және пішімдеу сияқты кезеңдерден тұрады. Мәтінді енгізу Мәтінді енгізу (теру) әдетте пернетақта арқылы жүзеге асырылады. Қағаз рөлін компьютер экраны ойнайды. Келесі мәтін таңбасын енгізу орны экранда жыпылықтайтын тіктөртбұрыш-курсордың көмегімен көрсетіледі. Компьютерде теру кезінде жолдың соңын бақылаудың қажеті жоқ: ол жеткеннен кейін курсор автоматты түрде келесі жолдың басына өтеді. Жаңа абзацты (немесе өлең жолдарын) енгізу үшін Enter пернесін басыңыз. Қажет болған жағдайда мәтінді енгізу кезінде бас әріптерді қолданыңыз. Сызықшадан басқа барлық тыныс белгілерін сөздің соңғы әрпінен кейін, кез-келген тыныс белгісінен кейін "бос орын" түймесін басыңыз. Екі жағынан бос орындармен сызықша қолданыңыз. Сызықша қосымша пернетақтадағы Control + Minus пернелер тіркесімі арқылы орнатылады. Мәтінді енгізу кезінде жіберілген қате түзетілуі мүмкін. Меңзердің оң жағындағы қате таңба жою пернесімен, ал сол жақтағы таңба Backspace пернесімен жойылады. WordPad мәтіндік процессоры жасаған файлдарда әдетте кеңейтім болады .doc. Мәтінді өңдеу мәтін-бұл компьютерде құжатты дайындаудағы келесі қадам. Мәтінді өңдеген кезде, бәрі дұрыс екеніне көз жеткізу үшін оны қарап шығыңыз, анықталған қателерді түзетіңіз (мысалы, емледе) және қажетті өзгертулер енгізіңіз. Егер мәтін үлкен болса, онда экранда оның бір бөлігі ғана көрінеді, ал оның бәрі компьютердің жадында сақталады. Жоғары, төмен, солға, оңға көрсеткілерді пайдаланып, жүгіргіні кез-келген таңбаға жылжыту арқылы бүкіл экранда жылжытуға болады. Бүкіл құжат бойынша жылжуды курсор көрсеткілерінің көмегімен де жасауға болады, бірақ бұл өте ыңғайлы емес, сонымен қатар арнайы пернелер немесе пернелер тіркесімдері арқылы: Жолдың басына қарай үй Жолдың соңынан аяғына дейін Ctrl + бір сөз оң жақта Ctrl + солға сөз Бет Жоғары Экран Бет Жоғары Бір Экранға Төмен Бет Төмен Бет Ctrl + Жоғары Бет Жоғары Бет Ctrl + Бет Төмен Бет Төмен Ctrl + home мәтіннің басында Ctrl + end мәтіннің соңына дейін Сонымен қатар, айналдыру режимі бар, ол сізге мәтіннің бөліктерін жылдам көрсетуге мүмкіндік береді. Курсорды экранда жылжытқанда, құжат қозғалыссыз қалады, ал айналдыру кезінде курсор қозғалыссыз қалады. Өңдеу кезінде сіз жеке таңбаларды ғана емес, сонымен қатар мәтіннің барлық бөліктерін де жоя аласыз. Алдымен фрагментті таңдау керек. Мұны істеу үшін тінтуір меңзерін қажетті мәтіннің басына орнатып, батырманы басып тұрып, меңзерді фрагменттің соңына сүйреңіз. Мәтін қарама-қарсы түспен ерекшеленеді. Фрагментті таңдауды терезенің кез келген жерін басу арқылы болдырмауға болады. Таңдалған фрагментті белгілі бір пернені немесе пернелер тіркесімін басу арқылы оңай жоюға болады. Бұл жағдайда фрагментті мәтіннен алып тастауға және жадтан өшіруге болады немесе оны мәтіннен алып тастауға болады, бірақ буфер деп аталатын арнайы жад бөліміне орналастырылады. Бұл жағдайда жойылған фрагментті бастапқы орнына қайтаруға немесе мәтіндегі басқа, неғұрлым қолайлы жерге орналастыруға болады. Кейде сіз кіруіңіз керек жеке жолдар немесе тіпті жолдар топтары бірнеше рет қайталанатын мәтіндер (с.Маршактың "Багаж" өлеңін немесе хормен қандай да бір әнді Есте сақтаңыз). Қайталанатын фрагмент тек бір рет теріледі, содан кейін ол арнайы батырманың немесе пернелер тіркесімінің көмегімен таңдалады және көшіріледі – фрагменттің өзі бастапқы орнында қалады және оның дәл көшірмесі алмасу буферіне орналастырылады. Осыдан кейін сіз теруді жалғастыра бересіз және қайталанатын фрагмент болатын жерге жетіп, оны буферден салыңыз. Бұл процедураны орындауға болады бірнеше рет қайталаңыз. Мәтіндік редакторлар берілген сөздің мәтініндегі орынды табуға және қажет болған жағдайда бүкіл мәтіндегі бір сөзді басқасына автоматты түрде ауыстыруға мүмкіндік береді. Мұны істеу үшін құралдар тақтасындағы немесе пернелер тіркесіміндегі тиісті түймені басып, компьютерге тапқыңыз келетін сөзді айтыңыз (контекстік іздеу). Белгілі бір пернелер тіркесімі табу керек сөзді ғана емес, табылған сөзді де ауыстыруды сұрайды. Кейбір бағдарламалар Сіз көрсеткен ауыстыруды бірден орындайды, ал кейбір табылған әр сөз үшін ауыстыру керек пе немесе бұл сөзді өзгеріссіз қалдыру керек пе. Мәтінді пішімдеу Пішімдеу кезеңінде құжатқа қағазға қандай көрініс беру үшін әртүрлі операциялар жасалады. Біріншіден, мәтіннің абзацтары тураланады. Сол жақ туралау абзацтың сол жақ шекарасы қалай пішімделгенін білдіреді. Мәтін сол жақта тураланған кезде абзацтың сол жақ шекарасы түзу сызық құрайды. Сонымен қатар, әр жол парақтың шетінен бірдей шегіністен басталады. Бұл абзац сол жақта тураланған. Оң жақ туралау абзацтың оң жақ шекарасы қалай пішімделгенін білдіреді. Мәтін оң жақта тураланған кезде абзацтың оң жақ шекарасы түзу сызық құрайды. Абзацтың әр жолы беттің шетінен бірдей қашықтықта аяқталады. Бұл тармақ дұрыс негізделген. Ортасында немесе ортасында тураланған мәтін келесідей орналасады:әр жолдың екі жағында Бос орындар бірдей. Әр жол басқаларға тәуелсіз пішімделеді, ал абзацтағы әр түрлі жолдар үшін өрістердің ені әр түрлі болады. Абзацтың шеттері екі жағынан біркелкі емес. Бұл абзац ортасында орналасқан. Көптеген мәтіндік редакторлар өрістердің көлемін бақылай алады, әр түрлі қаріп опцияларын таңдай алады. Қаріп-бұл жалпы стильдегі алфавиттің әріптерінің толық жиынтығы. Әріптерді көрсету стилі қаріп деп аталады. Қаріп стилі-бұл басып шығарудағы қаріпті таңдаудың қосымша құралы, мысалы, астын сызу, курсив, қалың қаріп. Кәдімгі қаріп ерекшеленбейді. Қалың қаріп қараңғы және байқалады. Курсивті қаріптер көлбеу. Егер сіз кітаптағы мәтінді мұқият зерттесеңіз, онда әріптердің ұштарында кішкентай сериф сызықтары бар екенін байқайсыз. Оқу кезінде көз оларға "жабысады". Сондықтан үлкен көлемдегі шағын мәтін сериф шрифтімен теріледі. Сериф шрифттерінен басқа, сериф шрифттері бар. Олар тақырыптар мен плакаттар жиынтығы үшін қолданылады. Қаріп өлшемі немесе нүкте өлшемі - ең төменгі әріптің төменгі жиегінен (мысалы, "p" немесе "y") ең жоғарғы әріптің жоғарғы жиегіне дейін (мысалы, "b") өлшенетін биіктік. Қаріп өлшемі нүктелермен өлшенеді. Бір нүкте-бұл 1/72 дюйм немесе 0,3 мм-ге тең өте кішкентай өлшем бірлігі, сондықтан 72 нүктелі шрифт 1 дюймді құрайды. Көптеген кітаптарда 10-12 тармақты қаріптер жиі қолданылады. Компьютерлік графиканың негізгі түсініктері Дені сау адам 90% - дан астам ақпаратты көру арқылы алады немесе геометриялық кеңістіктік көріністермен байланысты. Суреттегі ақпарат , ең шоғырланған түрде ұсынылған және, әдетте, талдау үшін қол жетімді: оны қабылдау үшін алушыға салыстырмалы түрде аз мөлшерде арнайы заттар жеткілікті білімдер. Компьютерлік графика, оқушылардың кеңістіктік қиялын, практикалық түсінігін, көркемдік талғамын дамыта отырып, танымдық процесті жандандыруға және шығармашылық қабілеттерін дамыту. "Компьютерлік графика" ұғымы әртүрлі түсіндіріледі. Кейбір сарапшылардың пікірінше, компьютерлік графика-бұл компьютерде әртүрлі кескіндерді (суреттер, суреттер, анимациялар) алу мәселелерімен айналысатын информатика саласы. Басқалардың пікірінше, компьютерлік графика-бұл компьютердің дисплейлерінде ақпаратты визуалды түрде құру, түрлендіру және көрсету үшін қолданылатын аппараттық және бағдарламалық жасақтама жиынтығы. Тағы біреулері компьютерлік графика дегеніміз-компьютерді қолдана отырып, деректерді графикалық көрініске түрлендірудің әдістері мен әдістерінің жиынтығы. Сөздің кең мағынасында компьютерлік графика-бұл мониторда визуалды, бейнелі дисплей ортасы қолданылатын барлық нәрсе. Егер біз тұжырымдаманы практикалық қолдануға дейін тарылтатын болсақ, онда компьютерлік графиканы компьютердің көмегімен әртүрлі кескіндерді жасау, өңдеу және көрсету процесі деп түсіну керек. Компьютерлік графикамен жұмыс жеке компьютерді қолданудың кең таралған бағыттарының бірі болып табылады және бұл жұмысты тек кәсіби суретшілер мен дизайнерлер ғана емес жасайды. Графика бойынша жұмыс жаппай қолдануға арналған бағдарламалар шығаратын бағдарламашылар командаларының жұмыс уақытының 90% құрайды. Редакторлар мен баспалардың қызметіндегі негізгі еңбек шығындары графикалық бағдарламалармен көркем безендірумен байланысты. Ғылымның, техниканың, медицинаның барлық салаларында, коммерциялық және басқарушылық қызметте компьютерлік диаграммалар, графиктер, диаграммалар ақпаратты визуалды түрде көрсету. Графикалық бағдарламалық жасақтаманы кеңінен қолдану қажеттілігі Интернеттің дамуына байланысты, ең алдымен миллиондаған "үй беттерін" бірыңғай "вебке"байланыстыратын World Wide Web қызметінің арқасында байқалды. Компьютерлік графикасы жоқ парақтың барлығының назарын аудару мүмкіндігі аз. Компьютерлік графикада келесі міндеттер қарастырылады: суретті көрсетуге дайындау; құру, салауатты; кескінмен әрекеттерді орындау. Компьютерлік графика статикалық (қозғалмайтын) және динамикалық (анимация, компьютерлік анимация) болып бөлінеді. Кескінді қалыптастыру әдісіне байланысты компьютерлік графика әдетте растрлық, векторлық және фракталдық болып бөлінеді. Виртуалды кеңістіктегі объектілердің үш өлшемді модельдерін құрудың әдістері мен әдістерін зерттейтін үш өлшемді графика жеке тақырып болып саналады. Растрлық графика-кескін нүктелердің (растрлық элементтердің) екі өлшемді массивімен бейнеленген машиналық графика, олардың әрқайсысының түсі мен жарықтығы бір-біріне тәуелсіз орнатылады. Растр (растрлық массив) - жолдар мен бағандарда орналасқан нүктелердің екі өлшемді массиві түріндегі кескіннің көрінісі. Растрдың әр нүктесі үшін түс пен жарықтылық орнатылады. Пиксель - бұл растр элементі (нүкте) (ағылшынша pixel, яғни picture element-сурет элементі), кескіннің минималды бірлігі, түсі мен жарықтығын кескіннің қалған бөлігіне тәуелсіз орнатуға болады. Онда "пиксель" термині нүктелік кескіннің жеке элементін ғана емес, сонымен бірге суреттегі жалғыз нүктені, компьютер экранындағы жалғыз нүктені, суретте басылған жалғыз нүктені білдіреді принтерде. Растрлық графиканың көмегімен нақты кескіндерді тиімді ұсынуға болады, өйткені адамның көзі әлемді дискретті элементтердің үлкен жиынтығы ретінде қабылдауға бейімделген объектілері. Растрлық кескін растрлық кескіндерді шығарудың қарапайым құрылғыларына – лазерлік принтерлерге және т. б. бейімделген. Алайда, растрлық графика компьютерлік жадтың үлкен көлемін алады; жадтың үлкен көлемін алатын растрлық кескіндерді өңдеу көп компьютерлік ресурстарды қажет етеді, сондықтан көп уақытты алады; кескін көлемін ұлғайту кезінде сапа айтарлықтай нашарлайды. Растрлық графиканы қолдану салалары-фотографиялық бейнелерді өңдеу, көркем графика, қалпына келтіру жұмыстары, сканермен жұмыс. Векторлық графика суретті математикалық формулаларды қолдана отырып сипаттайды. Кез-келген суретті көптеген қарапайым нысандарға бөлуге болады. Сызықтар, шеңберлер, сфералар, текшелер, агрегаттар сияқты қарапайым Нысандар (бөлшектерді толтыруға арналған қатты немесе ауыспалы түсті аймақтар және т.б., қарабайыр деп аталады және күрделі объектілерді құру үшін қолданылады. Векторлық графикада кескіндер әртүрлі нысандарды біріктіру арқылы жасалады. Векторлық графиканың басты артықшылығы-масштаб өзгерген кезде кескін сапасын жоғалтпайды, өйткені кескін өлшемі өзгерген кезде файл өлшемі өзгермейді, өйткені кескінді сипаттайтын формулалар өзгеріссіз қалады, тек пропорция өзгереді. Алайда, ақпаратты сақтаудың бұл әдісі де кемшіліктерге ие. Мысалы, өте күрделі геометриялық пішіндегі "векторлық" Файлдың өлшемі (әсіресе көп болса ) мұндай кескінді сипаттайтын формулалардың күрделілігіне байланысты оның растрлық әріптесінен әлдеқайда көп болуы мүмкін. Сондықтан суреттер үшін векторлық графиканы қолданған жөн түрлі-түсті фондар, жартылай реңктер мен реңктер көп емес, мысалы, мәтіндерді безендіруге, логотиптер жасауға және т. б. Векторлық графикалық файлдарда векторлық командалар жиынтығы, кескін түсі туралы ақпарат кестелері, кескінге енгізілуі мүмкін қаріп туралы ақпарат және объект түрлерінің бірі ретінде растрлық кескіндер болуы мүмкін (растрлық кескіннің мұндай бөлігін әдетте масштабтауға болады, бірақ өңдеуге болмайды). Векторлық форматтардың күрделілік дәрежесі объектілерді сипаттау үшін мүмкін командалар санымен анықталады. Векторлық файл пішімдері деректерді кодтау әдісімен ерекшеленуі мүмкін және түрлі түсті мүмкіндіктерге ие болуы мүмкін. Нысанның түсі оның векторлық сипаттамасының бөлігі ретінде сақталады. құрылғы нүктелерінің ең көп санын ән салыңыз), осылайша сіз векторлық кескіннің өлшемін сапаны жоғалтпай өзгерте аласыз; кескіннің белгілі бір бөліктерін басқаларға әсер етпестен өңдеуге мүмкіндік береді. Растрлық нысандары жоқ векторлық кескіндер компьютерлік жадтың салыстырмалы түрде аз мөлшерін алады. Алайда, векторлық кескіндер жасанды болып көрінеді және масштабтауға оңай, бірақ растрлық графикаға қарағанда реңктері мен реңктері аз. Векторлық графиканың қолданылу аясы-компьютерлік басып шығару, компьютерлік дизайн жүйелері, Компьютерлік дизайн және жарнама. Фракталдық графика, векторлық графика сияқты, математикалық есептеулерге негізделген. Фракталдық графиканың негізгі элементі математикалық формула болып табылады, сондықтан объектілер олар компьютердің жадында сақталады және кескін тек теңдеулер бойынша жасалады. Табиғи ландшафттар мен үш өлшемді нысандарды бейнелейтін қарапайым тұрақты құрылымдар мен күрделі суреттер осылай салынған. Теңдеудегі коэффициенттерді өзгерту арқылы сіз басқа суретті ала аласыз. Фракталдық графиканың еліктеу қабілеті жабайы табиғат суреттері ерекше суреттерді автоматты түрде жасау үшін есептеу арқылы қолданылады. Суреттің ажыратымдылығы мен өлшемі. Ажыратымдылық-бұл суреттің егжей-тегжейлі дәрежесі, аудан бірлігінен оқылатын пиксельдер саны. Сондықтан кескіннің ажыратымдылығы туралы айтуға болады тек кез-келген сурет енгізу немесе шығару құрылғысына қатысты. Мысалы, қарапайым фотосуретті қатты ортада шешу туралы ештеңе айтуға болмайды, бірақ тапсырма болған кезде - бұл фотосуретті компьютерге сканер арқылы енгізу үшін түпнұсқаның ажыратымдылығын анықтау керек-оқылған нүктелер санын көрсетіңіз бір шаршы дюймнан тұратын сканер. Кескінді әртүрлі құрылғыларға қатысты көруге болатындықтан, олар мыналарды ажыратады: экранның ажыратымдылығы-бұл компьютерлік жүйенің (монитор мен бейне картаға байланысты) және амалдық жүйенің (мысалы, Windows параметрлеріне байланысты)қасиеті, пиксельмен өлшенеді және бүкіл экранға сәйкес келетін кескін өлшемін анықтайды. Экран ажыратымдылығы-дюйміне 72 пиксель; принтердің ажыратымдылығы - бұл dpi-де өлшенетін ұзындық бірлігінде басып шығаруға болатын жеке нүктелердің санын білдіретін принтердің қасиеті (dpi-дюймдегі нүкте). Бұл сипаттама берілген сападағы кескіннің өлшемін немесе, керісінше, берілген өлшемдегі сурет сапасын анықтайды; кескін ажыратымдылығы-бұл кескіннің өзі, сонымен қатар дюйм нүктелерінде өлшенеді және кескін графикалық редакторда немесе сканерде жасалған кезде орнатылады. Жоғары, соғұрлым суреттің ажыратымдылығы, кескін файлының өлшемі соғұрлым үлкен болады. Интернетте жұмыс істеу үшін экранның ажыратымдылығы-дюйміне 72 нүкте. Кескіннің ажыратымдылығының мәні кескін файлында сақталады және кескіннің басқа қасиетімен – оның физикалық өлшемімен тығыз байланысты. Кескіннің физикалық өлшемін пиксельмен де, ұзындық бірлігімен де өлшеуге болады (миллиметр, сантиметр, дюйм), ол кескін жасалған кезде орнатылады және файлмен бірге сақталады. Егер кескін экранда көрсетуге дайын болса, онда экранның қай бөлігін алатындығын білу үшін оның ені мен биіктігі пиксельмен белгіленеді. Басып шығарылған кескіннің өлшемі қағаздың қай бөлігін алатынын білу үшін ұзындық бірліктерінде орнатылады. Компьютерлік графикадағы түс модельдері. Нүктелік кескіннің әр пикселінде түс туралы ақпарат бар. Компьютерде ақпаратты ұсыну екілік сандық жүйеге негізделген. Пиксельдегі түс туралы ақпараттың минималды мөлшері - 1 бит, ал қарапайым жағдайда экрандағы пикселдерді АҚ және қара түстермен "қосуға" немесе "өшіруге" болады. Бір пиксель ойнай алатын реңктердің саны түс тереңдігімен анықталады (максимум – 32 бит), бұл монитор экранында 16,7 миллион түске дейін көрсетуге мүмкіндік береді. Шынайы түс кескіндері-бұл түс тереңдігі кемінде 24 бит болатын суреттердің түрлері, және мұндай кескіннің әр пикселі кемінде 24 битпен кодталады, бұл сізге кем дегенде 16,7 миллион реңкті көрсетуге мүмкіндік береді. Сондықтан кейде суреттердің толық түсті түрлері шынайы түс деп аталады. Ақ-қара суреттермен жұмыс істеу кезінде түс нөлге немесе бірлікке кодталады және ешқандай проблемалар туындамайды. 256 түсті немесе бірдей сұр реңктері бар қарапайым өрнектер үшін қолданылатын барлық түстерді нөмірлеу оңай. Бірақ миллиондаған реңктері бар толық түсті суреттер үшін қарапайым нөмірлеу қолайлы емес. Олар үшін кез-келген көлеңкені математикалық аппаратпен бірегей анықтауға көмектесетін түстерді бейнелеудің бірнеше түсті модельдері жасалды. Түс моделі (режим) - бұл құжаттағы пиксель түстерін көрсету ережесі. Компьютер түстерді көрсету үшін сандарды қолданатындықтан, бұл сандарды көрсетілген түстерге және керісінше түрлендірудің бірнеше ережелері бар. Ең көп тарағандары келесі түсті модельдер: бит – 2 түстер-қара және ақ; сұр-256 сұр реңктері; RGB-қызыл, жасыл, көк (қызыл, жасыл, көк); CMYK-көк, қызыл, сары, қара (көк, қызыл, сары, қара). Әр түрлі режимдер файлда кез-келген құрылғыға суретті кейінгі шығару немесе файлға сақтау мүмкіндіктерін көрсетуге мүмкіндік береді. RGB және CMYK кескін файлдарында барлық компоненттердің мәндері (үш немесе төрт) әр пиксель үшін жазылады. Суретті қара және ақ (монохромды) құрылғыларда көрсету үшін сұр реңктердегі кескін ең қолайлы, әр пиксель үшін тек бір мән жазылады – оның жарықтығы. Кейбір принтерлерде суреттерді басып шығару кезінде, сондай-ақ белгілі бір визуалды эффектілерді алу үшін кескіннің кез-келген нүктесі ақ немесе қара болуы мүмкін нүктелік кескін режимі қолданылады. Суреттерді рұқсат етілген түстердің санын шектейтін форматта жазу үшін (мысалы, GIF), Суреттер алдымен индекстелген түс режиміне орнатылуы керек. Бұл жағдайда бояғыш жасалады, ол әрі қарайғы жұмыста қолданылады, яғни. суретте немесе бейне деректерін көрсету кезінде қолданылатын түстер жиынтығы. Бояғышты түс кодтарының кестесі ретінде қарастыруға болады (әдетте RGB моделіндегі байт үштіктері түрінде). Бояғыш таңдалған түс моделіндегі түс коды мен оның компоненттері арасындағы қатынасты орнатады және кескінге, кескін бөлігіне, амалдық жүйеге немесе бейне картаға қатысты болуы мүмкін. Егер сіз бояғышта жоқ түсті қолдануға тырыссаңыз, ол оған енгізілген ең жақын түске ауыстырылады. Анимациялық, бейне және дыбыстық ақпаратты ұсыну Сандық бейне сигналымен жұмыс істеу кезінде өте үлкен көлемдегі ақпаратты өңдеу, беру және сақтау қажеттілігі туындайды. CD (CD-ROMCD-ROM, 650 МБ) немесе қатты диск (шамамен мың мегабайт) сияқты заманауи медиада элемент форматында жазылған толық бейнені сақтау мүмкін емес. Екінші жағынан, бейне ақпарат бейне ақпарат оны компьютер экранында ойнату жылдамдығымен берілуі керек. Мысалы, 25 кадр/с жылдамдықпен 720 × 576 пиксельді толық түсті (24 бит/пиксель) сурет үшін 240 Мбит / с бейне беру жылдамдығы қажет. Алайда, FDDI Lan арналарының өткізу қабілеті шамамен 100-200 Мбит/с, ал Ethernet - тек 10 Мбит/с құрайды, сондықтан электронды жарияланымдарда бейне деректерді пайдалану мүмкін емес. Бейне ақпараттарды сандық форматқа түрлендіру технологияларын дамыту және оларды сандық теледидарда одан әрі қолдану бейне деректерді ең маңыздыларының қатарына қысу мәселесін көтерді. Оның оң шешімі бейне деректерді сығудың тиімді әдістері мен алгоритмдерін жасау негізінде ғана мүмкін болды. Айта кету керек, деректерді жоғалтпай сығудың дәстүрлі алгоритмдері іс жүзінде қолданылмайды, өйткені олар нақты бейне ақпаратқа тым аз пайда әкеледі. Мысалы, орындалу ұзақтығын кодтау және мекенжайды позициялық кодтау (RLE, LZ, LZW және т.б.) арқылы сығуға негізделген Алгоритмдер қажетті нәтиже бермейді. Бейне деректерді Кадрлық қысу үшін статикалық графикалық сығымдау алгоритмдерін қолдануға болады-жоғалған сығымдау (JPEG). Бұл жағдайда кадрдың қалпына келтірілген бейнесі, әдетте, түпнұсқаға сәйкес келмейді. Алайда, мұндай алгоритмдерді жүзеге асыру өте күрделі және декодтау процестері көп уақытты қажет етеді. Бейне ақпарат жылдамдыққа белгілі бір шектеулер қояды деректерді декодтау: декодер (деректерді декомпрессионизациялайтын аппараттық және бағдарламалық жасақтама) алдыңғы кадр экранда пайда болған кезде кескінді 1/25 с-қа шығаруға уақыт болуы керек. Бұл шектеу алгоритмдерді жоғары қысу жылдамдығымен жүзеге асыруға мүмкіндік бермейді. Тағы бір шектеу-декодтау құрылғыларын аппараттық іске асырудың күрделілігі. Нақты әлемдегі қосымшаларда (сандық бейнекамералар, бейнекамералар, бейнефондар және т.б.) мәселенің оңтайлы шешімі-бұл чиптегі транзисторлардың шектеулі саны бар жеке чиптер жиынтығында алгоритмді енгізу. Сондықтан мұндай жоғары жылдамдықты аппараттық және бағдарламалық құрылғыларды декодтау мүмкін емес әрқашан мүмкін. Мәселенің нақты шешімі бүкіл бейне тізбегін, соның ішінде бейнекадрлар тізбегін қысу болды. Компьютерде сандық кодтаудың стандартты әдісі PCMPCM (импульстік кодты модуляция) болып табылады. Сығылмаған аудио деректерді сақтау үшін қолданылатын ең танымал формат-Microsoft PCM Microsoft PCM (WAV). Бейне үшін Microsoft Audio / Video Interleaved Microsoft Audio / Video Interleaved (AVI) компьютерде стандартты болып саналады. Процесс ретінде аудио немесе бейне деректерді сығымдау сығымдалмаған WAV немесе AVI файлын сәйкесінше қысу алгоритмін қолдана отырып, басқа форматқа түрлендіруді білдіреді (сондықтан деректерді сығу / ашу бағдарламалары түрлендіргіштер деп аталады). Бұл жағдайда кез-келген форматты (тіпті WAV және AVI) қолдануға болады, егер ол осы алгоритмді қолдаса. Бейне деректерді сығу мәселесін шешуде MPEG форматтар тобы (Motion Pictures Experts Group) MPEG стандарттау комитетінің нәтижелері маңызды рөл атқарды. Бұл топ сандық бейне және аудио сигналдарды ықшам ұсыну технологиясын ұсынды. Негізгі идея дискретті сандық деректер ағынын аз жадты қажет ететін кейбір жазбалар ағынына айналдыру болды. Бұл трансформация статистикалық резервті және адамның қабылдау ерекшеліктерін қолдануға негізделген. Өздігінен кодталған аудио және бейне ағындары әр түрлі деректердің бірнеше ағындарын синхрондайтын және біріктіретін жүйелік ағынмен қосылады бір кодтық ретпен. Осы топ жасаған сығымдау әдісі және MPEG отбасының тиісті форматтары негізінен JPEG-тен құрылымын мұра етті. Алайда, графикалық форматтардан айырмашылығы, MPEG кейінгі кадрлардың кейбір анықтамалық кадр кескіндерінен айырмашылықтарын кодтауды қолданды. 1990 жылы бейне және аудио ақпаратты сығуға бағытталған MPEG-1 форматы құрылды. Бірінші бейне және аудио қысу стандартын жасағаннан кейін, сол топ стандартты анықтамалық теледидардың (SDTV) бейне деректерін тиімді ұсыну үшін жоғары ажыратымдылықтағы бейне деректер мен ағындарға қолдануға бағытталған формат пен байланысты технологияны жасады. MPEG-1 анықтаған тікелей (тікелей емес) сигналдарға қарағанда өзара байланысты (тарату) бейне сигналын тиімді ұсыну қиынға соқты. MPEG-2 жоғары резервтік коэффициентті қолдана отырып, дискретті көлемді дыбысты безендірудің көп арналы схемасын енгізді. Кейінірек MPEG-3, MPEG-4, MPEG-7, MPEG-J форматтары жасалды. Бүгінгі таңда MPEG-бұл АҚШ-тың HDTV Grand Alliance, Еуропалық сандық бейне хабар тарату тобы және Digital Versital Disc (DVD) сипаттамасына арналған бірыңғай деректер форматы. Әдебиетте MPEG-ті фазаларға бөлуге болады (MPEG-1, MPEG-2, MPEG – 4 және т.б.), ал аудио ақпарат саласында-қабаттарға да. Фазалар араб цифрларымен, деңгейлер рим цифрларымен көрсетілген. MPEG кезеңдерінің кейбірі ешқашан аяқталған жоқ. Мысалы, 1920×1080 кадр өлшемі 30 кадр/с жылдамдығы және 20-40 Мбит / с қысу жылдамдығы бар жоғары ажыратымдылықтағы теледидарға (HDTV) арналған MPEG-3 әзірлеу аяқталған жоқ, өйткені бұл аймақ MPEG-2 форматымен қолдау тапты. Сымсыз деректерді беруге арналған MPEG-6 дамыту туралы ақпарат жоқ; MPEG-8, оның мақсаты төрт өлшемді нысандарды сипаттау болып табылады. Медиа және гипермедиа бойынша сарапшылар тобы (MHEG) MHEG объектілерінің кластарын қолдана отырып, қосымшалар арасында мультимедиялық нысандарды (бейне, дыбыс, мәтін және басқа да еркін деректер) бөлісу және оларды әртүрлі тәсілдермен (жергілікті желі, телекоммуникация және тарату желілері) беру стандартын анықтады. Бұл стандарт Бағдарламалық жасақтамаға рұқсат берді негізгі қосымшада анықталған кез-келген кодтау жүйесін (мысалы, MPEG) қамтитын Нысандар. MHEG сандық аудиовизуалды технологиялар Кеңесі (DAVIC) қабылдады. MHEG нысандарын мультимедиялық қосымшалар жасайды. жүктеу/скачать 85,35 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|