1. Фармакокинетика,анықтамасы. Енгізу жолдары. Дәрілік заттардың абсорбциясының негізгі механизмі. Абсорбцияға әсер ететін факторлар. Биотиімділік жайлы жалпы түсінік,анықтамасы. Дз таралуы түрлері
жүктеу/скачать 196,13 Kb.
|
фарма сессия
- Бұл бет үшін навигация:
- Уытты әсерлері
| 37.Антибиотиктер .Жіктелуі.Рационалды АБ емдеу қағидалары.Аминогликозидтер,Жіктелуі,ӘЕМ,Фармакокинетикасы,әсер ету спектрі,Жеке препараттардың ерекшелігі,Қолданылуы.Жанама әсері.
АБ жіктеме.Химиялық құрылымы бойынша:1; В-лактамды антибиотиктер: Пенициллиндер: бензилпенициллиннің натрий тұзы,феноксиметилпеницилин, оксациллин, ампициллин. Цефалоспориндер: цефазолин, цефомандол, цефотаксим. Монобактамдар: азтреонам.Карбапенемдер: имепенем, меропенем. 2. Аминогликозидтар: гентамицин, амикацин, нетилмицин 3. Тетрациклиндер: тетрациклин, доксициклин, метациклин,морфоциклин 4. Макролидтер: эритромицин, олеандомицин, рокситромицин,азитромицин 5. Фениколдар: левомицетин, синтомицин 6. Пептидті құрылымды антибиотиктер:Полимиксиндер: полимиксин М,В,Е.«Гликопептидтер: ванкомицин, ристомицин сульфаты.Линкозаминдтер: линкомицин, клиндамицин.Фузидин: фузидин, фузафунгин. 7. Әртүрлі топтағы антибиотиктер:Рифампицин, капреомицин, мупироцин, грамицидин және басқ. Әсер ету механизмі бойынша : 1. Микроб қабырғасының түзілуін бұзатын (бета-лактамды антибиотиктер; циклосерин; гликопептидтер: ванкомицин, тейкоплакин). 2. Цитоплазмалық мембрананың қызметін бұзатын (циклді полипептидтер, полиенді антибиотиктер). 3. Нәруыз және нуклеин қышқылының түзілуін бұзатын (левомицетин,тетрациклин тобы, макролидтер, линкозамидтер, аминогликозидтер,фузидин, анзамициндер). Микроорганизмге әсер ету түрі бойынша : 1. Бактерицидті әсері бар антибиотиктер (жасуша қабырғасына жәнецитоплазмалық мембранаға әсер ететін). 2. Бактериостатикалық әсері бар антибиотиктер (макромолекуланың түзілуіне әсер ететін). Әсер ету спектрі бойынша: 1. Тар спектрлі антибиотиктер: А) айрықша грамоң флораға әсер ететін заттар: бензилпенициллиндер,жартылай синтетикалық пенициллиназаға тұрақты пенициллиндер,цефалоспориндердің 1-буыны, макролидтер, линкомицин, ристомицин,фузидин, ванкомицин. Б) айрықша грамтеріс флораға әсер ететін заттар: полимиксиндер,уреидопенииллиндер, монобактамдар. 2. Кең спектрлі антибиотиктер: тетрациклиндер, аминогликозидтер,левомицетин, аминопенициллиндер, цефалоспориндер, карбапенемдер. АБ қолданған кезде айтылған жанама және уытты әсерлерден айығу үшін және оңтайлы терапиялық әсер туғызу үшін антибиотикотерапияны арнайы ережелерге немесе қағидаларға сүйене отырып жүргізу керек.Антибиотиктерді тиімді тағайындау қағидаттары: Аурудың клиникасын, науқастың жасын, қосымша патологияны ескере отырып АБ тиімді тағайындау қажет. Препаратты дұрыс тағайындағанына көз жеткізу үшін қоздырғыштың АБ сезімталдығын анықтау қажет.Аурудың клиникалық ағымына және АБ фармакокинетикасына байланысты АБ оңтайлы енгізу тәсілін және оңтайлы енгізу жиілігін қолдану қажет. АБ тиімді енгізу курсы 7-10 күннен аз болмауы қажет. Сонымен қатар антибиотикотерапия курсы үзіліссіз болуы керек. Бұлардың бәрі микроорганизмдердің АБ резистенттілігінің дамуының алдын алады. Аурудан толығымее айығу үшін, микроорганизмдердің резистенттілігінің алдын алу үшін АБ-ның максималды (оптималды) терапиялық мөлшерін пайдалану керек. Аминогликозидтер.Кең спектрлі әсер ететін АБ (Гр-, Гр“, анаэробтар). Iұрпақ: Стрептомицин, Неомицин, Канамицин IIұрпақ: Гентамицин, Тобрамицин, Нетилмицин III ұрпақ: Амикацин IV ұрпақ: Изепамицин Тобрамицин Гентамицинмен салыстырғанда нефротоксикалық әсері төмен. Ауыр инфекцияларда, әсіресе несеп шығару мүшелерінің рецидивті ауруларында қолданады.Әсіресе бірінші буын препараттарының (стрептомицин, неомицин,канамицин) уыттылығы айқын көрінеді: нефротоксикалық (қайтымды) және ототоксикалық (қайтымсыз). Кейінгі кезде бұл дәрілерді жалпы инфекциялық ауруларда кең қолданбайды, тек туберкулез инфекциясына қолданады.Аминогликозидтер плацента арқылы өтіп, ұрыққа уытты әсер етеді (ұрық бүйрегінің гипоплазиясы, құлақтың кереңдігі). Жүктілік кезінде тек қана ауыр инфекцияларда қолдануға болады.Жүкті әйелдерге стрептомицин, неомицин, мономицин, канамицин препараттарын мүлдем қолдануға болмайды. Гентамицин аминогликозилтерлің ішінде уыттылығы ең төмен препарат болып саналады. ӘЕМ: олардыңтікелей рибосомага әсер етуімен және белок синтезін тежейді.бактерицидтік әсер тән.Стрептомициннің микробтарга карсы эсерінің спектрі кең. Оның туберкулез микобактериясына, туляремия және оба қоздыргыштарына тежегіш эсер етеді. патогенді кокктарга, протейдің кейбір штаммдарына, кек ірің таяқшаларына, бруцеллага ,грамоң және грамтеріс бактерияларға жойгыш әсер көрсетеді. Стрептомицинге анаэробтар, спирохеталар, риккетсиялар, вирустар, патогенді саңыраукұлактар, қарапайымдылар сезімтал емес.Бұл антибиотикке бейімделу салыстырмалы түрде тез дамиды. ФЭ:Препарат асқазан-ішек жолдарынан нашар сіңеді. Бұлшык етке енгізгенде 1-2 саг кейін кан сарысуында стрептомициннің жоғарғы концентрациясы жиналады. Ол негізінен экстрацеллюлярлы түрде таралады.Іш пердесі және плевра куысына, жүктілік кезінде нәресте тініне өтеді.гематоэнцефалдық тосқауылдың өткізпштігі жоғарылайды. Қан сарысу ында стрептомицин молшерінің 50 % азаюы 2-4 саг кейін байкалады.Стрептомициннің көп бөлігі өзгермеген түрде бүйрек аркылы (сүзілу жолымен) шығады. Аз бөлігі ет арқылы ішекке түседі. Қолд: Стрептомицин сульфаты туберкулезді емдеу үшін; туляремия, оба, бруцеллез, зәр шығару жолдары, тыныс алу мүшелерінің инфекциялары аурулары. ішек микрофлораларына әсер ету максатында ішке тағайындалады. Менингит кезінде ми қабатының астына инъекция жасау үшін.тек стрептомицин хлор кальцийліккешені (стрептомицингидрохлоридіжәнекальций хлоридінің қос тұзы) қолданылады. Стрептомициннің жағымсыз әсерлеріне аллергиялық және аллергиялық емес касиеттер. Ен қауіптісі ототоксикалық әсері болып табылады. Көбіне ми сауыттык жүйкенің VIII жубының вестибулярлык тарамын, есту тарамын - сирек закымдайды. Кейбір авторлардың пікірінше кальций пантотенатын тагайындаганда аталған жанама әсерлердің даму мүмкіндіктері азаяды. Стрептомицин жүйке-булшық ет синапсына тежегіш әсер көрсетеді, бүл тыныс тежелуінің себебі б\м. тітіркендіргіш эсері бар. осыған байланысты инъекция жасалған жерде ауыру сезім пайда болады.Стрептомицин препаратгарын тагайындаганда аллергиялық реакциялар да (қызба, терінің зақымдалуы, эозинофилия, сирек жағдайда анафилаксиялык шок және т.б.) суперинфекция шакыруы мүмкін. 38.Тетрациклин, доксициклин Гр+ және Гр- бактерияларды жоятын, кең спектрлі АБ, хламидиялық инфекцияларда, риккетсиозда, боррелиозда жэне кейбір аса қауіпті инфекцияларда, ауыр безеулі бөртпелер кезінде қолданады. Жіктемесі: Биогенді тетрациклиндер: окситетрациклин, тетрациклин,,Синтетикалык терациклиндер: метациклин, доксициклин Эсер ету механизмы: тетрациклиндер рибосомада орналысқан тРНК мен байланысып, онын рибосомамен байланысын үзеді де нәруыздардын синтезін тежейді. Жеткіпіксіздігі: тетрациклиндер ең улы АБ-нын бірі. Олар сүйек тіндерінде және тістің эмалінде Са иондарымен хелатты косылыстар түзіп, (оған тән белгі -тетрациклиндік тіс) кумуляцияға үшырайды. Сонымен катар гепатотоксикалық жэне гематотоксикалық эсері бар, нерв-бұлшыкеттік импульс берілуді тежейді. Плаценталық тоскауыл арқылы жақсы өтеді, сондыктан тератогендік жэне фетотоксиялык эсер көрсетеді. Қолдануга қарсы көрсетімдері: жүктіліктің барлық кезеңдері, 8 жасқа дейінгі балалар, миастения (б/е енгізуге арналған), препаратқа деген жогары сезімталдылык. инфекцияларда қолданылады, Полимиксин М - басқа антибиотиктерге тұракты АІЖ-нын инфеюіияларында қолданады. Эсер ету механизмы: микроорганизмдердің цитоішазмалық мембранасын бұзып олардын өліміне экеледі. Жанама әсерлері: нейротоксикалық, нефротоксикалық реакциялар, диспепсиялық бұзылыстар, флебит, аллергия, тромбоцитопения. Фениколдар: Хлорамфеиикол (Левомицетин, Синтомицин), Тиамфеникол препараттарының эсер ету спектрі кең, енгізген жерден үзақ сіңіріледі. Осыған байланысты АІЖ жэне тері жабындысының инфекцияларында қолданады. Бұл уытты АБ-ның бірі. Эсер ету механизмы: нәруыздар синтезіне қатысатьш рибосомдық жүйедегі ферментгерді тежеп пептидтердін бір бірімен байланысуын тоқтатады. Қолдануга корсетімдер: ішсүзегі, бөртпе сүзегі, паратифтер, дизентерия, бруцеллёз, менингит, сепсис, остеомиелит; сыртқа қолдану үшін: фурункулёз, ұзак уақыт жазылмайтын жаралар. 2 жэне 3 дәрежелі күйіктер; Жапама әсерлері: аллергиялық реакциялардың даму жиілігі цефалоспориндермен бірдей, диспепсиялық реакциялар тудырады. АІЖ-ге эсер ету спектрінің кендігіне жэне ұзақ уақыт эсер етуіне байланысты дисбактериоз жэне онымен байланысты жанама эсерлер жиі дамиды. Уытты әсерлері: гематотоксжалыц: анемия, лейкопения, агранулоцитоз; нейротоксикалъщ реакциялар: депрессия, сананың бұзылуы, делирий, кору жэне есту галлюцинациялары, көз алмасының салдануы, дэм сезінудің бүзылуы, неврит. Фузидиндер Фузидин-иатрий баска антибиотиктерге тұракты стафилококктар туында- татьш инфекцияларда қолданылады. Стрептококк жэне пневмококктарға қарсы эсері томен. Грамтеріс микроорганизмдердің көбіне эсер етпейді. Эсер ету спектрін кеңейту үшін фузидиндарды пенициллиндер немесе теірациклиндермен қосып қолданылады. Қолд: антибиотиктерге түрақты стафилококктар тудындататьтн қабынбалы-ірінді аурулар. Ванкомицин аэробты жэне анаэробты грамоң бактерияларға бактериоцидтік белсенділіккс ис, анаэробтарға бактериостатикальіқ эсер етеді. Қолд: бета—лактамды антибиотиктерге аллергия кезінде стафилококкты инфекциялар, энтерокок туғызатын ауыр инфекциялар, ифекциялық эндокардит, менингит, операциядан кейінгі инфекцияны алдын алу, сепсис. Кері көрсеткіштері: жоғары сезімталдық, жүктіліктін I триместрі, емшекпен емізу, невриттер. Жанама эсерлері: флебит, нефротоксикалық эсер, қызба, дірілдеу, тахикардия, гипотония, дененің жоғаргы болігінің қызаруы. 39. Жасанды антибактериалды заттар, жіктелуі. Фторхинолондар, әсер ету механизмі, фармакокинетикасы, әсер ету спектрі, жеке препараттардың ерекшеліктері, қолдануға болатын көрсеткіштер, жанама әсерлер. Практикада колдануга орын алған хинолон туындыларының катарына бірінші налидикс қышкылы (невиграм он, неграм) жатады. Оның әсерінің спектріне негізінен грамтеріс бактериялар (осыдан, оның атгарынын бірі - «неграм») жатады. Ол ішек, протей таякшалары, капшыкты бактериялар (клебсиелла), шигелла, салмонеллада тиімді. Налидикс кышкылына көк ірің таяқшасы тұракты. Оның микробтарга карсы әсер ету механизміні ДНҚ синтезін тежеуімен байланыстырады. Препараттарға бактериялардың тұрактылығы барынша тез (кейде емдеп бастаган соң бірнеше күннен кейін) дамиды. Препарат асқазан-ішек жолдарынан тез сіңеді. Енгізілген дэрінің шамамен 20% химиялық взгеріске ұшырайды. Налидикс кышкылы (жэне оның метаболиттері) негізінен бүйрек аркылы шығады, осының салдарынан зәрде дәрінің өте жогаргы концентрациясы түзіледі. Негізгі колданылуы - ішек таяқшасымен, протеймен және налидикс кышкылына сезімтал баска да микроорганизмдермен шакырылган зәр шыгару жолдарының инфекцияларында. Препараттың багалы сапасы оның антибиотиктер мен сульфаниламидтік препараттарға тұракты штаммдарда белсенділігінін жоғары болуы. Жанама әсер: дисп бұз, алле реак, фотодерматоздар, көрудін аз уакытқа нащардауіі (көз көргіштігінің төмендеуі, жарыктан қорқушылык), бастыңауыруы мүмкін. ' Қолдануга қарсы көрсеткіштері бауыр және бұйрек кызметінің айкын бұзылыстарымен жүретін аурулар болып табылады. Әйелдерге жүктіліктіқ бірінші 3 айында және 2 жасқа дейінгі балаларга тагайындамау керек. Соңгы жылдары кұрылысында фтор атомы бар хинолон туындысы -фторхинолондарга көп көңіл аударыла бастады. Осындай көптеген препараттар синтезделе бастады: ципрофлоксацин (ципробай), норфлоксацин, пефлоксаиин, ломефлоксацин, офлоксации (таривид) және т.б. Олар әсер спектрі кең, бактерияларға кдрсы өте белсенді дәрілік заттар болып табылады. Грамтеріс бактерияларға, соның ішінде: гонококк, ішек таякшасы, шигелла, сальмонелла, көк ірің таякшасы, микоплазмалар, хламидияларға және т.б. бактерицидтік әсер көрсетеді. Грамоң бактерияларда белсенділігі аз. Фторхинолондардың бактерияларға карсы әсер ету механизмі бактериялык топоизомераза II мен IV (соның ішінде ДНК-гираза -топоизомераза II) фермеңттерін тежеумен жұреді, бұл ДНК репликациясын және оған сәйкес РНК түзілу ін бұзады. Бұның бәрі бактерияның өсіп көбеюіне кедергі жасайды. Олар фторхинолондарга сезімтал микроорганизмдермен шакырылган зәр шыгару, тыныс алу жолдарының, асказан-ішек жолдарының инфекцияларында колданылады. Микроорганизмдердің фторхинолондарға бейімделуі салыстырмалы түрде баяу дамиды. Жанама әсерлерінен диспепсиялык бұзылыстар, тері бөртпелері жэне басқа да аллергиялық реакциялар, бастың ауыруы, бастьщ айналуы, ұйкысыздык, фотосенсибилизация байкалады. Суперинфекция болуы мүмкін. Бірақ, жалпы фторхинолондарды наукастар жақсы көтереді. Карсы: Жүкті және бала емізетін әйелдерге, до 18 лет Жаңа фторхинолондарды алудың ең маңызды багыттарынын бірі -грамоң бактерияларга, соның ішінде стрептококкус пневмония жэне баска стрептококктарга, атипті жэне анаэробты коздыргыштарына косылыстың микробтарға қарсы әсерін күшейту болып табылады. Осындай препараттардың қатарына моксифлоксацин (авелокс) жатады. Ол стрептококктар, стафилококктар, листерий, коринебактерий және аз дәрежеде - энтерококктарға жогарғы бактерицидтік белсенділігімен ерекшеленеді. Осылай, моксифлоксациннің мысалы, пневмококқа ин витро әсері ципрофлоксацин мен офлоксацинге караганда 4-16 есе белсенді. Моксифлоксацин көптеген баска антибактериядцык заттарға тұракты грамоң бактериялармен жүқтырылган инфекцияларда тиімді екендігін атап көрсету керек. Бұдан баска, моксифлоксацин хламидия, микоплазма, уреаплазма және анаэробты ауру коздырғыштарыида жогары белсенділігімен сипатталады. Анаэробтарда моксифлоксациннің белсенділігі метронидазол, клиндамицин және имипенем деңгейімен бірдей. Препарат ішектен жаксы сіңеді. Биожетісіліктігі шамамен 90%. Қанның сарысу белогымен 48 % байланысады. Бауырда 50% метаболизмге ұшырайды. Моксифлоксацин мен оның метаболиттері бүйрек аркылы жэне өтпен ішеккетүсуаркылбөлінеді. Препаратты тәулігіне 1 реттағайындайды. Моксифлоксацинді науқастар жаксы көтереді. Жанама эсерлері негізінен баска фторхинолондарга ұксас (фотосенсибилизациялық эсері жок). Лоқсу, диарея, бастың айналуы жиі байкалады. Жаңа фторхинолондарга гатифлоксацин, гемифлоксацин, левофлоксацинда жатады. Олардың барлығы энтералды енгізгенде белсенді, биожеткіліктігі ете жоғары, грамоң бактерияларда айтарлықгай тиімділігімен сипатталады, бүл жагдайда грамтеріс бактерияларга бактерицидтік әсері сакталады. жүктеу/скачать 196,13 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|