1. Физиология пәнінің мазмұны мен маңызы
Тромбоциттер, қанның ұюы 100
жүктеу/скачать 189,93 Kb.
|
сессия ажжф
| 58. Тромбоциттер, қанның ұюы 100
тромбоциттер - диаметрі 3– 4микрон болатын қалыңдатылған, ядросыз пластиналар. Қандағы тромбоциттер саны тұрақты емес. Әртүрлі уақытта (1)мм³ олар 200 - 400 мыңға дейін болуы мүмкін.Тромбоциттердің түзілуі үнемі жүріп отырады, олар қызыл сүйек кемігінде түзіледі. Тромбоциттер бірнеше күн өмір сүреді, содан кейін көкбауырда жойылады. Тромбоциттер – қан ұю жүйесінің жасушалары. Олар қан кетуде өз қызметін атқарады. Тромбоциттердің ерекшелігі - пішінін өзгерту және тромб (қан ұйығышын) түзе отырып, тамырдың бетіне жабысу қабілеті.Қанның ұюы - ағзаның қорғаныс реакциясы. Ол қан тамырларына зақым келген жағдайда қан кетуді тоқтатуды қамтамасыз етеді. Тромбоциттер - қан ұйығыштарының пайда болуына және қан кетуді тоқтатуға көмектесетін қан жасушалары (бөлшектер). Олар ірі сүйектеріңіздің көпшілігінің жұмсақ, кеуекті өзегі болып табылатын сүйек кемігінде түзіледі. Мына көрсеткіштер ішкі қан кетулердің себебі болып табылады. Тромбоциттердің бұзылуын келесі топтарға бөлуге болады: - тромбоцитоз, қандағы тромбоциттер жоғарылағанда; - тромбоцитопения, олардың деңгейі төмендегенде; - тромбоцитопатия, организмде тромбоциттер қалыпты деңгейде болғанда, бірақ олардың қасиеттері бұзылған. Қанның көп мөлшерін жоғалту өлімге әкелуі мүмкін. Әйелдер үшін 2,5 литр қан жоғалтуымен өмірге қауіп төнеді, ал ерлерде бұл көрсеткіш аз - 1,5 - 2,0 литр қан. Тамыр зақымданған кезде (мысалы, кесілген кезде) осы жерде орналасқан тромбоциттер жойылып, протромбин бөледі, оның әсерінен қандағы еритін фибриноген ақуызы ерімейтін фибринге айналады. Фибриннің ұзын жіптері бір-бірімен қан жасушалары сақталатын торға ұласады да, жараны жауып, қан кетуді тоқтататын тромб түзіледі. Тромбаның түзілуі 3–8 мин ішінде жүреді. Уақыт өте келе тамыр қабырғасы қалпына келтіріліп, тромб жойылады.Қан денеден тыс коагуляцияланған кезде одан қан ұйығышын бөлгеннен кейін қан сарысуы түзіледі. Қанның құрамы бойынша сарысу плазмаға дерлік сәйкес келеді, бірақ оған фибриноген жетіспейді.Егер қанда ұю факторлары болмаса немесе олар жеткіліксіз болса, онда кез келген қан кету өмірге қауіп төндіреді. Қан кетудің бұзылуының бірі - гемофилия. Бұл гендердің өзгеруіне байланысты тұқым қуалайтын ауру. Гемофилия ерлерге әсер етеді және әйелдер линиясы арқылы тұқым қуалайды. Коагуляция механизмінің ең маңызды функциясы әртүрлі аурулармен (мысалы, ауыр инфекциямен немесе қатерлі ісікпен) жиі кездесетін ішкі қан кетудің алдын алу болып табылады. Бұл ретте коагуляция жүйесі өте дәл теңдестірілген болуы керек: егер ол нашар жұмыс істесе, онда ішкі және сыртқы тоқтаусыз қан кетулер пайда болады; егер коагуляция механизмі тым белсенді болса, қан ұйығыштары қалыптаса бастайды, бұл тамырларды бітеп тастауға және қанмен қамтамасыз етуді тоқтатуға қауіп төндіреді. жүктеу/скачать 189,93 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|