1. Физиология пәнінің мазмұны мен маңызы
Шартты рефлекстердің мысалдары
жүктеу/скачать 189,93 Kb.
|
сессия ажжф
- Бұл бет үшін навигация:
- Шартты рефлекстердің айрықша белгілері
- Шартты рефлекстерді құру принциптері
- 11. Шартсыз рефлекс Рефлекс
- 12. Шаршау және қалжырау
| Шартты рефлекстердің мысалдары
Шартты рефлекстің ең көрнекті мысалы-тамақ ыдысының дыбыстарымен үй жануарларының сілекейі. Ұқсас процестерді адамда да жасауға болады. Олардың пайда болуының шарты-екі процестің сәйкес келуімен жағдайлардың жоғары қайталануы, мысалы, ыдысқа соғу және оған жем салу. Сол сияқты, жануарларда қоңырауға реакция, егер бұрын қоңырау жұмысы жануарға табанның иілу рефлексін ынталандыратын электр тогының әсерімен сәйкес келетін процедура қайталанса, табанның бүгілуі болады. Бала үшін қолды оттан тарту түріндегі шартты рефлекс жиі кездеседі, бірақ егер ол бұрын бала күйіп қалса және дене оған теріс әсер етудің қайталануынан қорғалған болса ғана дамиды. Шартты рефлекстердің айрықша белгілері Жаңа туған нәрестелерде болмауы. Шартсыз рефлекс табиғатпен, ал шартты рефлекс сатып алынған және жеке болып табылады. Мұндай рефлекстердің дамуы орталық жүйке жүйесінің жоғарғы бөлігінің құзыреті болып табылады. Ынталандыру шартсыз күшейтілмеген жағдайларда уақытша болуы мүмкін. Шартты рефлекстер генетикалық тұрғыдан бекітілмеген, яғни олар тұқым қуаламайды; Барлық шартты рефлекстер екі құрама категорияға бөлінеді: табиғи және жасанды. Біріншісіне тітіркендіргіштің табиғи қасиеттері, мысалы, от түрі жатады. Екіншісіне әрекетпен тікелей байланысы жоқ тітіркендіргіштерге арналған рефлекстер жатады, мысалы, "Павловтың иті" үшін шам жұмысы. Шартты рефлекстерді құру принциптері Алынған дағдылардың негізі шартты рефлекторлық механизмдер болып табылады. Олар өз кезегінде ми қыртысының ассоциативті нейрондары мен оның астында орналасқан ядролардың ми жарты шарларында байланыстардың пайда болуын қамтамасыз етеді. Шартты рефлекстердің пайда болуының негізі маңызды шартсыз ынталандыру болған кезде, мысалы, тамақ беру немесе физикалық әсер ету кезінде бірнеше рет қайталау арқылы елеусіз сигналдарды мағыналы сигналдарға айналдыру болып табылады. Нәтижесінде шартты рефлекстер организмді, адамды немесе жануарды бағалау критерийлерінің бірі болып табылады. 11. Шартсыз рефлекс Рефлекс - бұл рецепторларды ынталандыруға байланысты және орталық жүйке жүйесі арқылы жүзеге асырылатын жануарлар мен адамдардың бейімделу реакциясы. Бұл жүйке жүйесінің негізгі функционалды бірлігі. И.П.Павлов рефлекстің барлығын екі топқа жіктестірді: олар шартты н/е шартсыз. Шартсыз рефлекс-бұл организмнің туа біткен реакциясы, ол осы түрдің өкілдерінде бірдей. Шартсыз рефлекстер рецепторға әсер ету мен организмдердің тұрақты өмір сүру жағдайларына бейімделуіне кепілдік беретін белгілі бір реакция арасындағы тұрақты және айқын байланыспен сипатталады. Шартсыз рефлекстер әдетте жұлын және мидың төменгі бөліктері арқылы жүзеге асырылады. Шартсыз рефлекстер төменгі жүйке белсенділігінің субстраты болып табылады. Шартсыз рефлекс өмір бақи адамда қалып қояды. Шартсыз рефлекстің нақты белгілері: -Туа біткен және тұқым қуалайтын; өмір бойы бар. -Тұрақты жауап. -Төменгі жүйке орталықтары іске қосылады. -Рефлекторлық доғаларды қамтиды. Мысал келтіретін болсақ ыстық табаға тиген кезде сіз қолыңызды дереу түрде тартасыз. Адамдарға әртүрлі рефлекс түрлері әсер ететіндіктен олар бірнеше болады: тағам, қорғану, индикативті, жынысты. Тағамға жұтыну, сілекейдің бөлуі жатады да, қорғануға жөтел, көздің жыпылығы, ыстық суықтан денені тартып қалу жатады, жынысты ға көбею, ұрпақ жалғастыру жатады. Шартсыз рефлекстің қасиеттері жануар тестек тіршілік иелерінде көп байқалады. Осы рефлекстің ішіндегі маңыздысы көзді жыпықтату. Мұндай жағдай көзімізге өзге қауіп төндіруі мүмкін заттар жақындағанда байқалады. Ал бүлдіршіндерде көзіне қатты жарық сәулелері түскен жағдайда болады. Шартсыз рефлекстегі ең маңызды құнды нәрсе оның біздің ішкі ортамыздың тұрақты қалпын сақтауында. 12. Шаршау және қалжырау жүктеу/скачать 189,93 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|