1. Глоссарий Азаматтық құқық дегеніміз
жүктеу/скачать 0,5 Mb.
|
Бөж 3. Мелдебек дана
- Бұл бет үшін навигация:
- Азаматтың тұрғылықты жері
- Азаматты хабар-ошарсыз кеттi деп тану
- Азаматты өлдi деп жариялау
- Тақырыпты пысықтау сұрақтары
| Азаматтың есімі оны басқа тұлғалардан дараландыру құралы болып танылады. Ол туғанда тіркеуді қажет етеді (ЌР АК 15 б.). Азаматтық құқықта адамның есімі ұлттық дәстүрлерді ескере отырып, оның есімінен, әкесінің атынан және тегінен тұрады. Азаматтың атын өзгерту де, қайтыс болуы сияқты, тіркеуден өткізүді қажет етеді. Бұл жағдайда, маңызды рөльды Азаматтық хал актілерді жазу органдары атқарады (АХАЖ).
Азаматтың тұрғылықты жері де азаматтық өрісте, әсіресе кәсіпкерлік саласында, аса маңызды рөль атқарады. Азаматтың тұрғылықты жері болып, ол тұрақты немесе көбінде тұратын жер саналады (ҚР АК 16 б.). Егер азамат азаматтық айналымнан шығып қалған болса, онда ол заңда көзделген негіздер болған жағдайда, хабар ошарсыз кеткен (ҚР АК 28 б.) немесе өлген деп танылуы мүмкін (ҚР АК 31 б.). Азаматтар тіркеүді қажет ететін кәсіпкерлікпен айналысуға құқылы болады (ҚР Конституциясының 26 б. 4 т., ҚР АК 19 б.). Кәсіпкерліктің ұғымы мен түрлері ҚР АК 10 бабында келтірілген. Кәсіпкерлікпен занды тұлға құру арқылы және заңды тұлға құрмастан айналысуға болады. Заңды тұлға құрмастан кәсіпкерлікпен айналысу үшін, Күәлік, патент алу, немесе бір мәрте төлем төлеу қажет болады. Кәсіпкерлердің құқықтары мен міндеттері ҚР АК 10 бабында және де басқа заңдарда көрсетілген. Заңды тұлға құрмастан кәсіпкерлікпен айналысу тәртібі ҚР «Жеке кәсіпкерлік туралы» Заңында және өзге де нормативтік құқықтық актілерде бекітілген. Азаматты хабар-ошарсыз кеттi деп тану 1. Егер азаматтың тұрғылықты жерiнде ол туралы бiр жыл бойы деректер болмаса, мүдделi адамдардың арызы бойынша сот оны хабар-ошарсыз кеттi деп тануы мүмкiн. 2. Хабар-ошарсыз кеткен азамат туралы соңғы деректер алынған күндi анықтау мүмкiн болмаған жағдайда жоқ адам туралы соңғы деректер алынған айдан кейiнгi айдың бiрiншi күнi, ал бұл айды анықтау мүмкiн болмаған жағдайда келесi жылғы бiрiншi қаңтар хабар-ошарсыз кетудiң басталған күнi деп есептеледi. Хабар-ошарсыз кеткен адамның мүлкiн сақтау 1. Хабар-ошарсыз кеттi деп танылған адамның мүлкiне сот шешiмiнiң негiзiнде қорғаншылық белгiленедi. Осы мүлiктен хабар-ошарсыз кеткен адам асырауға мiндеттi адамдарды асырауға қаражат берiледi және хабар-ошарсыз кеткен адамның салықтар мен басқа да мiндеттемелер бойынша берешегi өтеледi. 2. Мүдделi адамдардың арызы бойынша қорғаншылық және қамқоршылық органы мүлiктi сақтау және басқару үшiн хабар-ошарсыз кеткен адамның тұрған жерi туралы соңғы деректер алынған күннен бастап бiр жыл өткенге дейiн де қорғаншы тағайындай алады. Хабар-ошарсыз кеттi деп тану туралы шешiмнiң күшiн жою Хабар-ошарсыз кеттi деп танылған адам келген немесе оның тұрған жерi белгiлi болған жағдайда сот оны хабар-ошарсыз кеттi деп тану туралы және оның мүлкiне қорғаншылық белгiлеу туралы шешiмнiң күшiн жояды. Азаматты өлдi деп жариялау 1. Егер азаматтың тұрғылықты жерiнде ол туралы үш жыл бойы деректер болмаса, ал егер ол өлiм қатерi төнген немесе жазатайым оқиғадан қаза тапты деп жорамалдауға негiз болатын жағдайларда алты ай бойы хабар-ошарсыз жоғалып кетсе, мүдделi адамдардың арызы бойынша сот оны өлдi деп жариялауы мүмкiн. 2. Соғыс қимылдарына байланысты хабар-ошарсыз жоғалып кеткен әскери қызметшi немесе өзге адам соғыс қимылдары аяқталған күннен бастап кемiнде екi жыл өткеннен кейiн өлдi деп жариялануы мүмкiн. 3. Өлдi деп жариялау туралы сот шешiмi заңды күшiне енген күн өлдi деп жарияланған адамның өлген күнi болып есептеледi. Өлiм қатерi төнген немесе жазатайым оқиғадан қаза тапты деп жорамалдауға негiз болатын жағдайларда хабар-ошарсыз жоғалып кеткен адам өлдi деп жарияланған реттерде сот бұл адамның шамамен қаза тапқан күнiн оның өлген күнi деп тануы мүмкiн. 4. Адамды өлдi деп жариялау туралы заңды күшiне енген сот шешiмiнiң негiзiнде азаматтық хал актiлерiн жазу кiтаптарына оның өлгенi туралы жазба жасалады. Бұл жазбаның нәтижелерi де нақты өлiм туралы жазбаның нәтижелерi сияқты болады. Өлдi деп жарияланған адамның тiрi оралуынан туындайтын жағдайлар 1. Өлдi деп жарияланған адам тiрi оралған немесе оның тұрған жерi белгiлi болған жағдайда сот тиiстi шешiмнiң күшiн жояды. 2. Азамат өзiнiң қай уақытта оралғанына қарамастан, кез келген адамнан азамат өлдi деп жарияланғаннан кейiн сол адамға тегiн көшiп, сақталып қалған мүлкiн қайтарып берудi талап ете алады. 3. Егер өлдi деп жарияланған адамның мүлкiн оның заңды мұрагерi үшiншi бiр адамдарға берiп, олар мүлiктiң сатып алу бағасын адам тiрi оралған кезге дейiн толық төлемеген болса, төленбеген соманы талап ету құқығы тiрi оралған адамға көшедi. 4. Өлдi деп жарияланған азаматтың мүлкi ақысы төленетiн мәмiле бойынша өзiне көшкен адамдар оған бұл мүлiктi қайтаруға, ал оларда мүлiк жоқ болған жағдайда, егер мүлiктi алған кезде олар өлдi деп жарияланған азаматтың тiрi екендiгiн бiлгенi дәлелденсе, мүлiктiң құнын өтеуге мiндеттi. 5. Мүлiктi иелiктен шығарушы адам өлдi деп жарияланған адамның мүлiктi иелiктен шығару кезiнде тiрi екендiгiн бiлген болса, мүлiктi қайтарып беру немесе оның құнын өтеу мiндетiн мүлiктi алушымен бiрге мойнына алады. 6. Егер өлдi деп жарияланған адамның мүлкi мұрагерлiк құқық бойынша мемлекетке өтiп, сатылып кеткен болса, адамды өлдi деп жариялау туралы шешiмнiң күшi жойылғаннан кейiн оған мүлiктiң құн төленетiн күнгi нарықтық бағасы ескерiле отырып, оны сатудан түскен сома қайтарылады. Тақырыпты пысықтау сұрақтары: Жеке тұлға түсінігі және түрлері. Азаматтардың құқыққабілеттілігі және әрекетқабілеттілігі Азаматтардың есімі және тұрғылықты жері. жүктеу/скачать 0,5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|