Сөж тапсырмалары
1 Халықаралық валюталық жүйесінің қалыптасуы жіне онық даму кезеңдері мақсаты мен қызметттері
Халықаралық валюталар қатынастар ұлттық шаруашылықтарының қызметкерлерінің нәтижесінен өзара қызмет ететін және әлемдік шаруашылықтағы валютарлардың қызмет етуі барысында қалыптасқан қоғамдығ қатынастар жиынтығын білдіреді
Халықаралық валюта жүйесі дүниежүзілік нарықтың маңызды элементі болып табылады.Валюта жүйесін қлттық және халықаралық валюта жүйелері деп ажыратады
Ұлттық валюта жүйесі белгілі бір елдегі сол елдің заңдарымен анықталатын валюталық қатынастарды ұйымдастыру формасы Халықаралық валюта жүйесіне бірқатар құрылымдық элементтер тән ,олардың ішінде ең маңыздылары
-халықаралық ақшалай тауар
-халықараық өтемпаздық
-валюта бағамы
-валюталық нарықтар
-халықаралық қаржы валюталық ұйымдар
-халықаралық келісім шарттар
2. Валюталық қатынастың маңызы ;қажеттігі және әдістері
Валюталық қатынас валюталық саясатты іске асыратын құрла болып табылады Валюталық саясаттың бағыттары мен формалардың елдің валюталық экономикалық жағдайымен әлемдік шаруашылықтың эволюциясмен жағдайымен әлемдік шаруашылықтың эволюциясымен анықталады .Бірінші кезекке валюталық саясаттың нақты мәселелері қойылады
-валюталық жүйе мен валютылық нарықтың тұрақты қызметін қамтамасыз етеді
-валюталық күйзелісті жеңіп шығу және валюталық бағамынығ тұрақтылығын қамтамысыз ету
3. Валюталық қатынастарды наррықтық және мемлекеттік реттеу
Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, нарықтық экономика жағдайында халықаралық валюталық қатынастарды реттеу екі түрде жүзеге асырылады:
нарықтық реттеу;
мемлекет тарапынан реттеу;
Валюталық нарықта валюталарға деген сұраныс және ұсыныс, сондай-ақ олардың бағамдық шекті қатынастары қалыптасады. Нарықтық реттеу құн заңына бағынады. Мұндай зандардың валюталық нарықтағы бәсекелестік жағдайында жұмыс жасауы, валюталар айырбасының қатысты баламалылығын, тауарлар, көрсетілетін қызметтер, капиталдар, несиелер қозғалысына байланысты әлемдік шаруашылықтың қажетгілігіне валюталардың халықаралық ағымының сәйкес келуін қамтамасыз етеді.
Баға тетігі және нарықтағы валюталық бағам динамикасының белгілері арқылы экономикалық агенттер валюталарды сатып алушылардың сұранысы мен оларды ұсыну мүмкіндіктері туралы біле алады. Сонымен бірге, нарық, валюталық операциялардың жағдайы туралы ақпараттар көздері болып табылады.
Бірақта, мемлекет ертеден бері валюталық қатынастарға араласып келген, бастапқысында ол, жанама түрде, кейіннен оның әлемдік шаруашылықтағы маңыздылығын ескере отырып, тікелей араласа бастады. 30 жылдардағы XX ғасыр алтын стандарты алынып тасталуына байланысты валюталық бағамды реттегіш ретінде алтын тетігі қызметін тоқтатты. Бағамдық шекті қатынастардың аяқ асты ауытқу мен валюталық дағдарыстар ұлттық және әлемдік экономикаға теріс әсер ете отырып, ауыр әлеуметтік-экономикалық зардапқа ұшыратты.
4. Валюталық қатынастың даму жолдарының әлемдік тәжірибесі
Валюталық саясат—бұл елдің ағымдық және стратегиялық мақсаттарына сәйкес, халықаралық валюталық және басқа экономикалық қатынастар аумағында жүзеге асырылатын шаралар жиынтығы.
Валюталық саясат экономикалық саясаттың ең басты мақсаттары: тұрақты экономикалық өсуді қамтамасыз етуге, жұмыссыздық пен инфляцияның өсуін тоқтатуға, төлем балансындағы тепе-тендікті ұстап отыруға бағытталады.
Валюталық саясаттың басты бағыттары мен нысандары елдердің валюталық-экономикалық жағдайына, әлемдік шаруашылықтың эволюцияларына, әлемдік аренадағы күштердің орналасуына байланысты анықталады.
Заңды түрде валюталық саясат валюталық заңдылықтар, яғни, елдегі және одан тысқары жерлердегі валюталық бағалылармен байланысты операциялардың жасалу тәртібін реттейтін құқықтың нормалар жиынтығымен, сондай-ақ екі жақты көп жақты-валюталық проблемалар бойынша мемлекеттер арасында жасалатын келісім-шарттарға сүйенеді.
Валюталық саясатты іске асырудың басты бір құралы — валюталық реттеу болып табылады.
Тікелей валюталық реттеу — занды актілер және атқарушы өкіметтің әрекет ету жолымен іске асса, ал, жанама валюталық реттеу — нарықтың экономикалық агенттерінің мінез-құлқына экономикалық, оның валюталық және несиелік әдістерді пайдалану арқылы әсер етеді.
Мемлекетаралық валюталық реттеу ұйымы — Халықаралық Валюталық қор (ХВҚ) болып табылады.
Валюталық саясат өзінің мақсаттарына және нысандарына байланысты екіге бөлінеді:
құрылымдық валюталық саясат;
ағымдық валюталық саясат.
Құрылымдық валюталык саясат—дүниежүзілік валюталық жүйедегі құрылымдық өзгерістерді жузеге асыруға бағытталатың ұзақ мерзімді шаралар жиынтыгы.
Ол валюталық саясат реформа нысанында іске асырылады. Құрылымдық валюталық саясат ағымдық валюталық саясатқа әсер етеді. Ағымдық валюталық саясат — валюталық бағамды, валюталық операцияларды, валюталық нарық пен алтын нарығының қызметтерін күнделікті оперативті түрдереттеуге бағытталған қысқа мерзімді шаралар.
Валюталық саясаттың келесідей нысандары колданылады:
Дисконттық валюталық саясат;
Девиздік валюталық саясат.
Сонымен қатар, девиздік саясаттың мынадай жүзеге асырылу нысандары болады:
валюталық интервенция;
валюталық резервтерді диверсификациялау;
валюталық шектеу;
валюталардың алмастырылу дәрежесін реттеу;
валюталық бағам режииі;
девальвация;
ревальвация;
5. КР дағы валюталық қатынастың даму бағыттары
Қазақстан 1992 жылдың шiлдесiнде ХВК-ға (Халықаралық валюталық қорға) мүше болып кiргеннен бастап өзiнiң валюта қатынастарын «Ямаика валюта жүйесiнiң» құрылымдық қағидаларымен қордың жарғысына сәйкес қалыптастыруда. Валюта қатыныастарын ұйымдастырушы үшiн 1993 жылдың 14 сәуiрiнде
Достарыңызбен бөлісу: |