1. Жасуша емес құрылымдар- симпласт және жасуша аралық зат жасуша туындылары ретінде. Синцитий



Дата08.02.2022
өлшемі18,64 Kb.
#131038
Байланысты:
рк 1 гистология берилгени


1. Жасуша емес құрылымдар- симпласт және жасуша аралық зат жасуша
туындылары ретінде. Синцитий.
2. Жасуша туралы ұғым. Жасуша (торша) тірі ағзаның ең кіші бөлігі. мен
Эукариотты жасушалардың жалпы құрылысы: жасуша қабығы, цитоплазма,
ядро. Жасуша туындысы ретінде жасушаемес құрылымдар.Жасушаның
пішіні және өлшемінің арақатынасы.
3. Жасушаның құрылысы. Биологиялық мембрананың маңызы жасуша
құрылысының негізі ретінде. Құрылысының басты қасиеті және функциясы.
4. Жасуша қабығы. Ішкі жасушалық (плазмалық) мембрана.
Құрылымдықхимиялық ерекшелігі. мембрана үсті (гликокаликс), мембрана
асты (қыртысты) қабаттарына сипаттама.
5. Морфологиялық сипаттама және сүзгілік механизм, рецепторлық және
транспорттық функциясы. Функция үрдісінде плазмалық мембрананың
мембрана үсті және мембрана асты қабаттарының байланысы.
6. Жасуша қабығының мамандандырылған құрылымы: микротүтікшелер,
базальды инвагинациялар. Оның құрылысы және функциясы.
7. Жасуша аралық қатынастардың жалпы сипаттамасы. Жіктелуі. Жасуша
аралық байланыстар (контактлер): қарапайым байланыс, кілт түріндегі
байланыс, тығыз байланыс, десмосомалық байланыс, саңылау арқылы
байланыс (нексустар), синапстық байланыс (синапсы).
8. Гиалоплазма. Химиялық құрамының физико- химиялық қасиеті. Жасуша
метоболизміне қатысы.
9. Органеллалар. Анықтамасы, жіктелуі. Жалпы органелла және арнайы..
Мембраналы және мембраналыемес органеллалар.
10.Қосындылыр.
Анықтамасы. Жіктелуі. Ағзадағы және жасушадағы өмір сүру қасиеті.
Қосындылыр түрлерінің әртүрлі құрылымдық және химиялық құрамы.
11.Ядро. Ядроның генетикалық ақпаратты тасмалдау және сақтаудағы рөлі.
Ядроның пішіні және саны. Роль ядро в хранении и передаче генетической
информации и в синтезе белка. Жасуша цитоплазмасындағы мемраналы
жүйелермен ядро қабығының өзара қарым- қатынасы (байланысы).
12.Интерфаза кезіндегі ядроның жалпы құрылысы: хроматин, ядрошық,
ядролық қабықша, кариоплазма (нуклеоплазма). Физико- химиялық қасиеті,
химиялық құрамы. Хроматин туралы ұғым. Химиялық құрамы және
құрылысы. фибрилланың, перихроматинді фибрилланың, перихроматинді
және интерхроматинді түіршіктің құрылымдықхимиялық сипаттамасы.
13. Хроматин белсенділігінің метоболитнкалық реттелуі және
құрылымындағы ақуыздың негізгі және қышқылдығының рөлі. Нуклеосома
туралы ұғым. Деконденсацияланған және конденсацияланған хроматин
туралы ұғым (эухроматин, гетереохроматин. хромосома). 14.Ядролық
қабықша. Қызметі және функциясы. Сыртқы жіне әішкі мембрананың
құрылымдық-функциональдық сипаттамасы. Перинуклеарлы саңылау.
Ядролық қабықшасының эндоплазмалық тормен байланысы. Жаңа жасуша
мембранасының үрдісіне сыртқы мембарананың қатысы.
15. Жасушаның тіршілік қасиетінің негізі. Жасушаның синтетикалық үрдісі.
Жасуша компанентінің анаболизм және катаболизм үрдісімен байланысы.
16. Секреторлық цикл туралы ұғым: жасушаның өнімді жұту және өндіру
механизмі. Сыртқы ортаға жасушаның реакциясы. жасушаның құрылымдықфункциональдық өзгерісі және реактивті және адаптациялық үрдісіндегі жеке
жасушалық компаненттері.
17.Жасушаішілік регенерация. Жалпы сипаттама және биологиялық қасиеті.
18.Жасушаның қалпына келуі. Жасушалық цикл. Ұғымға анықтама: жасуша
үшін жасушалық циклдың этаптары. Бөлінуге қаблеті сақталған, бөлінуге
қаблеті сақталмаған.
19.Митоздық кезең. Ұғымға түсініктеме. Оның биологиялық маңызы мен
сипаттамасы. Митоздың сатылары (интерфаза мен митоз). Митоздық
сипаттамаларының өзіндік ерекшеліктері. Биологиялық маңызы. Митоздың
әр сатысындағы жасуша компоненттеріндегі (құрылысындағы) өзгерістері.
Митоздың әртүрлі сатыларындағы физико- химиялық әсерлерге беретін
жасушаның сезімталдық қасиеті.
20. Эндомитоз. Ұғымға түсініктеме. Негізігі пішіні, биологиялық қасиеті.
Полиплоидия
21. Мейоз. Биологиялық қасиеті және оның механизмі. Мейоздың сатылары.
Өсу үрдісінің морфофункциональдық сипаттамасы және
дифференцировкасы. Жасушаның құрылысы және өлуі.
22. Жасушаның өлуі. Дегенерация. Некроз. Биологиялық қасиеті.
Препарат
1. Аксолотльдің бауыр жасушалары.
2. Бақаның қаны. Сопақ пішінді жасушалары.
3. Адам қанының жағындысы. Нейтрофилды лейкоцит.
4. Бекітілген жасушалардың пішіндері.
5. Қаңқа бұлшық ет талшықтары.
6. Жасушааралық зат. Гиалинді шеміршек.
7. Борпылдақ қалыптаспаған талшықты дәнекер тінінің жасушааралық
заты.
8. Жатыр түтігінің бірқатарлы кірпікшелі эпителийі.
9. Жіңішке ішек бүрінің бірқабатты цилиндрлі эпителийі.
10. Жұлын түйінінің жасушаларындағы Гольджи кешені.
11. Бүйрек өзекшелері жасушаларындағы митохондриялар.
12. Нейрондардағы арнайы органелла нейрофибриллалар.
13. Бауыр жасушасындағы гликоген.
14. Аксолотльдің бауыр жасушаларындағы гликоген қосындылары.
15. Бауыр жасушаларындағы май қосындылары.
16. Пигментті жасушалардағы пигменттік қосындылар.
17. Жылқы аскаридасы овоцитінің бөліну кезеңіндегі центросомасы.
18. Пияз қабығындағы жасушалардың кариокинезі.
19. Жасушаның бөлінуі, митоз.
20. Жануар бауырының жасушаларындағы митоз (аксолотль бауырының
шеткі аймағы).
Жағдаяттық есептер (үлгі ретінде)
1. Электронды микроскоппен қарағанда, шеткері орналасқан 9 жұп және
ортасында орналасқан 1 жұп микротүтікшелері бар құрылымдар
жасушаның бос бетінде орналасқан. Осы құрылымдар қалай аталады
және олардың функциясы қандай?
2. Жасушалардың бос бетінде негіздік фосфатаза ферментінің жоғарғы
активтілігі анықталған. Электронды микроскоппен қарағанда осы
жасушалардың бос беттері қалай көрінеді?
3. Электронды микроскоппен қарағанда, жасуша цитолеммасының
көптеген майда төмпешіктері мен ақшылт көпіршіктері көрінеді. Бұл
қандай процессті көрсетеді?
4. Электронды микроскопен әртүрлі жасушаларды қарағанда, бірінің
үсінде бір-екі микротүктер, ал екіншісінде жиегі көрінген. Осы
жасушалардың функциясы туралы қандай қорытынды жасауға болады.
5. Электронды микроскоппен жекеленген жасшаларды зерттегенде,
біріеің бетінде мерцательді кірпікшелерді, ал екіншісінде –
десмосомалар көрінеді. Осылардың қайсысы бос, қайсысы байланыс
жасайды?
6. Ішекті жиекті жасушалар қаптап жатады. Кейбір ауруларда жасуша
жиегі зақымдалады. Бұл жағдайда жасушаның қандай функциясы
өзгеріске ұшырайды. Неге?
7. Тін кесіндісін метиленді жасыл-пиронинмен Браше әдісі бойынша
бояғанда жасушаның цитоплазмасы қызыл күрең түске боялады.
Осылай боялу себебін түсіндіріңіздер.
8. Бүйрек түтікшесіндегі жасушаларға улы затпен әсер еткенде
ферменттердің тотығу-тотықсызданудың белсенділігі бұзылады. Бұл
қандай жасушаішілік ұрылыстың бұзылуына байланысты?
9. Иондық радиацияның әсерінен кейбір жасушаларда белгілі бір
органеллалар зақымдалады. Оның қалдықтары қандай жолмен
шығарылады?
10. Жарақат бетінде бірінші реттік лизосомалар, көптеген фагосома мен
екінші реттік лизосомалар құрамына кіретін жасушалар пайда болады.
Бұл жасушалардың қандай функциональді мәні бар?
11. Зерттеуші алдында жасушаның лизосомасы мен митохондриясын
анықтау мәселесі алға қойылған. Оны қандай әдістермен анықтауға
болады? Қандай белгілеріне қарай ажыратуға болады?
12. Жасушада Гольджи комплексі, түйіршікті эндоплазмалық торы жақсы
дамыған, митохондриясы және жасуша орталығы бар. Басқа жасушада
митохондриясы өте көп, лизосомасы көп мөлшерде және түйіршікті,
түйіршіксіз мембраналы эндоплазмалық торы көп емес. Осы
жасушалардың атқаратын функциясы қандай? Бұларда белок синтезі
жүре ме?
13. Зерттеушінің алдына қойылған тапсырма құрамында ДНҚ және РНҚ
бар структураларды анықтау. Ол үшін қандай әдістерді қолдану керек?
14. Гистологиялық зерттеу барысында жасуша ядросында хроматин мен
ядрошықты ажырату қажеттілігі туындады. Қандай әдістер
қолданылады?
15. Препаратта ірі ядросы және ядрошығы бар нерв жасушаларлы
көрінеді. Осы жасушалардағы белок синтезінің белсенділігін
бағалаңыз.
16. Экспериментальді араласу барысында жасушаны жасанды түрде екі
бөлікке – біреуі ядромен, екіншісі ядросыз. Жасушаның бұл
бөліктерінің түршілікке қабілеттілігі қандай?
17. Қанның лейкоциттерінің цитологиялық талдауы барысында
барабанды таяқша түріндегі ядролық өсінді табылды. Бұл қан әйелдің
қаны ма немесе ер адамның қаны ма?
18. Жасушада бөлінгеннен кейінгі екі жұлдыз көрінеді. Бұл митоздың қай
сатысы? Әрбір жұлдызда қанша хромосомадан?
19. Адамның соматикалық жасушасында митотикалық бөліну нәтижесінде
жас жасушалар пайда болды. Онда неше хромосома бар? Хромосома
санының тұрақты сақталу механизмін түсіндіріңіз.
20. Клетка митоз жолымен бөлініп жатыр. Осы уақытта белок синтезі
жүре ме?

Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет